?ндістанны? солт?стік пен о?т?стік айма?тарыны? климатты? жа?дайы туралы, ал?аш ?сімдік т?рлеріні? ?сіріліп, жануарларды? ?ол?а ?йретіле бастауы туралы айтамын. Суармалы егіншілікті? дамуын т?сіндіремін. Е? ежелгі ?алалары, м?дениеті, суды, ?оймаларды пайдалануы туралы ?серлі т?рде суреттеп жеткіземін. О?улы?та?ы археологиялы? ?азба негізіндегі сурет пен ?алпына келтірілген ежелгі ?нділік ?алаларды? суреттерін салыстыра отырып, о?ушылар?а с?ра? ?ою ар?ылы т?сіндіремін. Ганг ?зеніні? бойында ірі мемлекетті? пайда болуы туралы баяндаймын. Александр Македонскийді? Парсы мемлекетін жаулап ал?аннан кейін ?нді жерін басып алма? болуы жайлы, ?ндістанны? к?птеген айма?тарын ба?ындырып, ?осып ал?аны, Маурия ?улеті жайлы ??гімелеймін.
Шаруашылы?ы-егіншілік ке? т?рде дами бастады. ?ол?нер б?йымдары жетілдіріле т?сті. Бас?а мемлекеттермен сауда байланысы дамыды. Пайдалы ?азбалар молайды. Мемлекет ірілендіріле баста?анда ?ызметшілер саны к?бейді. ?р т?рлі салы?тар жиналды. ?ндістанны? ?леуметтік жіктелуінде бас?а елдерге ?ара?анда к?птеген ?згешеліктер болды. Олар т?рт топ?а б?лінді (брахмандар, жауынгерлер, егінші –шаруалар, шудралар). ?рбір топ?а сипаттама берген кезде о?улы?та?ы Ману за?дарынан келтірілген деректік м?ліметтерді о?ушылар?а о?ыту?а немесе ?зім о?и отырып, талдау жасау негізінде т?сіндіремін. Б?л о?ушыларды? ?йде сыныптан тыс о?у?а арнал?ан м?ліметтермен ж?мыс жасау?а ?йренуіне тиімді ы?пал етеді.
Брахмандар деп дінді тарататын абыздарды атады. Брахмандар ??дай мен адамдар арасын байланыстырушылар деп есептелінді. Брахмандар бас?а адамдардан ерекше, ?асиетті болып есептелді. Жауынгерлер елді ?ор?ап, т?ртіпті реттеді. Оны ?лтірген адам айып т?леді. Ата-баба ісін жал?астыратын да солар деп есептелді. ?шінші топ?а егіншілер, ?ол?нершілер, малшылар, саудагерлер жатты. Олар тек ?з ж?мыстарымен ?ана айналысу?а тиіс болды.Шудралар е? т?менгі, нашар, ауыр, ?иын ж?мыстарды ат?арды. Оларды? ??лды??а сатылып кетуі де м?мкін еді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Мақсаты: а) ежелгі Үндістан табиғат жағдайлары, Үнді мемлекетінің құрылуы, шаруашылығы, әлеуметтік қатынастар туралы толыққанды мағұлмат беру;
б) тапсырмалар арқылы олардың ойлау, сөйлеу қабілеттерін дамыту;
в) білімді азамат тәрбиелеу;
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: баяндау, екі жақты түсіндірме, салыстырмалы тест, мәтінмен жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: Кітап, дәптер, карта, плакаттар, маркер, дидактикалық материалдар
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Жаңа білімді хабарлау, оқушылардың іздену әрекетін ұйымдастыру (проблемалық сұрақтар, тапсырмалар арқылы).
І деңгей. Мәтінмен жұмыс
Азияның оңтүстігіндегі ..... теңізге сұғына.........жатқан үлкен түбек....түбегі деп аталады.Ал түбектің солтүстік-батыс бөлігін алып жатқан ірі өзен... өзені. Өзеннің жоғары арнасына ...өзен ағып келіп қосылады. Сондықтан бұл аймақты...немесе...деп атайды.Үнді қоғамы... жауынгерлер,...және...деп төрт топқа жіктелді. Оны ғылыми әдебиетте ...немесе ...деп атайды.
І деңгей. Карточкалық сұрақтар.
Үндістан түбегі қайда орналасқан?
Чандрагупта деген кім?
Брахмандар мен жауынгерлер дегеніміз кімдер?
Шудралар кімдер?
ІІ деңгей. Сөздікпен жұмыс.
Брахма-үнді құдайының аты.
Кшатрий- жауынгерлер тобы.
Вайший- егіншілер тобы
Варна-өз дәрежесі бойынша ғана өмір сүруге тиісті тұйық топ. Оларды кейде каста деп атайды.
ІІ деңгей.Салыстырмалы тест.
Үнді өзені
Чандрагупта немересі
Пенджаб
дін уағыздаушы, абыздар
раджа
Брахма құдай табынан жаратылған
Ашок патша
тайпа көсемдері
брахман
түбектің солтүстік-батыс бөлігі
шудралар
«Бес өзен елі»
варна
каста
ІІІ деңгей. Картамен жұмыс.
Үндістан түбегі қайда орналасқан?
Ең ежелгі үнді қалалары қай өзеннің бойынан табылды?
Үнді мұхитының орталық бөлігінде қандай таулы үстірт орналасқан?
Ежелгі Үнді қалаларын атап бер және картадан көрсет
ІІІ деңгей.Екі жақты түсіндірме
Сізді не таңғалдырды?
Неліктен?
ІІI. Оқушылардың білімін бағалау, қорыту
ІV. Үй тапсырмасы:§18 және 98 беттегі варна мен каста туралы мәліметті оқу
