"Ежелгі ?ндістан"

Үйге берілген тапсырманы сұрау кезеңі

§17.Парфия патшалығы

Сен білесіңбе?

1.Б.з.б III ғасырда Бактрияның батысындағы ел...............

2.Парфия патшалығын құрған көшпелі тайпалардың ұрпағы..........

3.Парфия патшалығының жерін кеңейте түскен................

4.Тиридат әскерінің солтүстіктегі көшпелілерге шегінуі.............

5.Елдің батыс шегі Ефрат өзеніне дейін созылып, күшті ел болуы ................

Шыңға шығу

Арсак ұрпағы

әскер

дизпат

диз

сатраптар

сатраптықтар

Мемлекет жері

Бәрін білгім келеді

Проблемалық сұрақтар

Парфияның көшпелілермен қарым-қатынасы қандай болған?

Римдіктер Парфияға жорық жасағанда қандай мақсаттар көздеді?

Парфиялықтар римдіктерді қалай талқандады?

Қаңтардың

§18. Ежелгі Үндістан

Үндістан

Сабақтың мақсаты

- Оқушыларға Ежелгі Үндістан туралы түсінік беру, табиғат жағдайлары мен шаруашылығының

дамуы туралы төрт әлеуметтік топқа бөлінуі жайлы баяндау;

-Тақырыпқа қатысты мәтінмен жұмыс жүргізу барысында оқушыларды өз бетінше жұмыстануға дағдыландыру;

-Өз халқы мен басқа да халықтардың мәдениеті мен тарихын құрметтей білу сезімін қалыптастыру, эстетикалық тәрбие беру

Ой қозғау

Үндістан

Ойды сыртқа шығарып ойлану

Кітап мәтінімен жұмыс жасай отырып мәтіннен осы

сөздерге сәйкес жолдарды тауып оқыңыз.

1.Үндістан түбегі-

2.Декан таулы үстірті-

3.Ганга өзені-

4.Үнді өзені-

5.Пенджаб -

Үндістан ормандары - Джунгли

Ежелгі Мокенджо-Даро қаласы

Үндістандағы қасиетті жануарлар жартастағы піл суреттері мен тасқа салынған сиыр бейнесі.

Үнді тарихының негізгі оқиғалары

Б.з.б. ІІ мыңжылдықтар

Ежелгі үнді жеріне солтүстік-батыстан көшпелі арий тайпалары келіп қоныстанды. Оларды кейде таза қанды ,асыл текті адамдар- арийліктер деп те атайды.

Б.з.б. ҮІ ғасырлар

Ганг өзенініңтөменгі ағысында Магадха күшейіп,мемлекетке айналады . Раджа деп аталатын тайпа көсемдері дара билеушіге,әміршіге айналды.

Б.з.б.III ғасырлар

Чандрагупта құрған Маурья әулетінің билігі. Ашок есімді патша кезінде Үндістанның аса үлкен мемлекет болып құрылды.

Үндістандағы касталық жүйе

Брахма қүдайы:

1.Ауызынан- Брахмандар 2. Қолдарынан- жауынгерлер

3.Жамбасынан –егіншілер

4. Аяғынан – шудралар

1

2

3

4

Каста

Шудралар

Жауынгерлер

Егіншілер

Брахмандар

дінді уағыздаушылар, абыздар, қасиетті кітапты оқып үйретушілер.

Егін егумен, мал бағумен, қолөнершілік

елді қорғаушы, күзетші, тәртіпті реттеуші топ. Жауынгердің балалары дүниеге жауынгер , қолбасы болып келеді.

Дүние-мүлік жинауға, меншіктенуге, құдайға құрбандық беріп, көмек сұрауға қақысы жоқ.

Брахма құдайдың сүйікті ұлдары.

пен және сауда жасаумен ғана айналысты

1

• Жазудың табылуы Қантты өндірді
• Жазудың табылуы
• Қантты өндірді

2

• Мақтадан мата тоқыды Шахмат ойынын ойлап тапты
• Мақтадан мата тоқыды
• Шахмат ойынын ойлап тапты

3

• “ Рамаяна” және “Махабхарата” дастандары Дүние жүзіндегі ең алғашқы дін - Буддизм
• “ Рамаяна” және “Махабхарата” дастандары
• Дүние жүзіндегі ең алғашқы дін - Буддизм

Үнділіктердің тарихи-мәдени табыстары

Білімді бекіту бекетіндегі аялдама

1.Үндістан - …

а) материк в)арал с)архипелаг д)түбек

2.Үндістанның солтүстігінен басталып,оңтүстік-шығысқа қарай ағатын өзен:

а) Меконг в)Ганг с)Хуанхэ д)Тигр

3.Үндістан түбегіндегі «Бес өзен елі:»

а) Пенджаб в)Кашмир с)Қашғар д)Тибек

4. «Сакхари» ежелгі үнділік сөз:

а) Қамыс в)Қант с)Күріш д)Арпа

5.Б.з.б I мыңжылдықтың ортасында Үндістанға көшпелілер келіп кірді:

а) түріктер в)сақтар с)арийліктер д)скифтар

6.Ежелгі Үндістанның астанасы:

а) Магадха в)Хотан с)Паталипутра д)Бактра

Адасқан сөздер

1.Үндістан,оңтүстігіндегі,деп,Азияның, үшбұрыштана,аталады,теңізге,жатқан,түбек, еніп, түбегі .

2.Үндістан,ежелгі,деп,Чандрагупта,Маурия, әулеті,негіздеген,тарихында,әулет,аталады.

3.Көшпелілері,солтүстіктен,арий,қоныстанады,Үндістанға,келіп.

Сәйкестендір

Қолөнершілер, егіншілер, сауда жзасаушылар

Құлдар

Дінді уағыздаушылар, абыздар

Елді қорғаушы, күзетшілер

Брахмандар

Жауынгерлер

Егіншілер

Шудралар

Аквариумнан

балық аулайық.

Үйге тапсырма:

1.Мәтінді оқу.

2.Сөзжұмбақ, ребус құрастыру.

3.Контур картамен жұмыс