| Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 6.3АХІІІ- XVI ғ I жартысындағы Қазақстан |
| Мектеп:
Күні: | Күні : Сыныбы :
| Қатысқандар: Қатыспағандар: | Мұғалімнің аты-жөні: Тексерген : |
| Сабақтың тақырыбы | Әбілқайыр хандығы (1428-1468 ж) |
| оқу
мақсаттары | 6.3.1.6.-картаны қолдану арқылы Әбілхайыр хандығының географиялық аумағын анықтау 6.1.1.2. Әбілхайыр хандығының этноәлеуметтік құрылымын анықтау. 6.3.2.5-тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, сыртқы саясатын түсіндіру. |
| Сабақтың мақсаты | Барлық оқушылар Әбілқайыр хандығының құрылуы туралы біледі. Басым оқушылар ХІІІ- XVI ғ мемлекеттердің этно әлеуметтік құрылымын анықтайды Кейбір оқушылар Әбілқайыр хандығының саясатын талдайды. |
| Бағалау критерийі | Білім алушы Әбілқайыр хандығының географиялық орналасуын анықтайды. (түсіну) Әбілхайыр кім екендігін анықтайды (түсіну ) Әбілқайыр хандығының саяси тарихын сипаттайды. (Қолдану ) Әбілқайыр хандығының этникалық құрылымын анықтайды. (Қолдану Әбілқайыр мемлекетінің сыртқы саясатың талдайды. (Талдау ) |
| Тілдік мақсаттар | Қазақстан тарихындағы алатын орнын және Әбілқайыр мемлекетінің пайда болу тарихы мәтінімен танысады. (оқылым дағдысы) Әбілқайыр хандығының құрылуы және қазақ тарихындағы маңызын видеролик арқылы тыңдап,түсінеді. (тыңдалым дағдысы) Ақ Орда мен Әбілхайыр ханның сыртқы саяси қарым-қатынас жағдайын байланыстырады (айтылым дағдысы) Әбілқайыр хандығы территориясын картаға түсіреді. (жазылым дағдысы) |
| Құндылықтарға баулу | Отансүйгіштікке; Ата-бабларымыздың ұлы істеріне мақтаныш; Қазақ халқының тарихына құрметпен қарау. |
| Пəнаралық байланыс | География, қазақ тілі |
| Тақырып бойынша
алдыңғы білім 5 мин | Психологиялық ахуал қалыптастыру «Сұрақ-жауап»арқылы алдыңғы тақырыпты есіне түсіру.
|
| Сабақ барысы |
| Сабақтың басы 5 мин
| Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психолгиялық ахуал
«Қазақ Елі» сөзіне сөз тіркесін қою арқылы сөйлем құрастыру .
Алдыңғы білім бойынша білімдерін тексеру «Сұрақ-жауап» |
|
| Сабақтың ортасы 25 мин | Жаңа сабақ . BilimLent бойынша ақпарат алу . Видео бойынша сұрақ-жауап Жұптық жұмыс: Кластер құру 1 Әбiлқайыр хандығының құрылуы, жер аумағы. (картаға белгілеу,жазу ) жазбаша 2. Халқының этникалық құрамын анықтау (3 термин, тірек сөздер) 3 3. Әбiлқайыр хандығының нығаюы. (3 Хронология ) жазбаша 4. Хандықтың әлсiреу себептері (анализ жасау) ауызша Дискриптор: | Мәтінді оқып шығып талдау жасау | Мәтінді түсініп оқу . 3-тірек сөзді (термин сөзді) атау анықтамасын түсіндіру (3 балл) жазбаша | | Негізгі мәселе (тарихи оқиға) кластерге түсіру кестеге салу , картада белгілеу, логикалық шынжыр жасау т.б 4 балл (жазбаша) (баяндау ауызша ) (баяндауы ауызша)Негізгі оқиғаға қатысты хронологиялық кесте жасау 2 балл (жазбаша ) (тарихи уақыт) Тарихи тұлғаны анықтау , баға беру 1 балл (ауызша ) | Жұптар өз жұмысын қорғайды , тақтаға атаулар мен жылдар жазады. Жоғары балл алған оқушылар Әмір Темір мемлекетімен Әбілхайыр хандығының саяси құрылымы мен ерекшелігіне талдау жасайды . Әбілқайыр хан Ортақ белгісі Әмір-Темір
1428-1468 ж.ж. /билік жүргізген/. Жошы хан-ның бесінші ұлы Шайбани ханның ұрпа-ғы. 40 жылдан астам хан болған. /16жасында хан/. Дәулет Шайхының баласы Әбілқайыр (1428-1468)Алматы маңындағы Аққыстау деген жерде қайтыс болған.
Батыр, жаулаушы 1370-1405ж.ж. /билік жүргізген/. Тарағай бектің баласы. /1336-1405 ж.ж. ө.с. 35 жыл бойы билік жүргізген.
1405ж. Отырар қаласында қаза болған. | BilimLent kz
Оқулықпен мәтінмен жұмыс
|
| Сабақтың соңы 10 минут
Рефлексия | Тақтаға жазылған тірек сөздер, терминдер, сандар бойынша сабақты бекіту . Әбiлқайыр хандығы қай ұлыстың. құpaмындa болды? Toқсaн eкi баулы өзбек» шежiресiнде қазақ тайпалары туралы не айтылды? Жәнiбек пен Керей сұлтандардың. Әбiлқайырдан бөлiніп кетyiнe қандай жағдайлар себеп болды? Хандыктың әлсiреуiне қандай оқиға әсер eттi?
Мен білген 3 нәрсе Мен қиналған 3 нәрсе Аспект | Тақта
|
| Үйге тапсырма | Әбілхайыр хан туралы мәлімет парақшасын дайындау . Моңғол кезеңі 10 мин тестке дайындалу |
|
| Саралау – Сіз қандай тəсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға
қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз? | Бағалау – Сіз
оқушылардың
материалды игеру
деңгейін қалай тексеруді
жоспарлап отырсыз? | Денсаулық жəне
қауіпсіздік техникасын
сақтау
|
| Рефлексия | Оқушылар бүгінгі сабақтан Моғолстан мен Әбілқайыр хандығы туралы мағлұматтар алды.Сабақ барысында қойылған оқу мақсаттары қолжетімді болды. Сыныпты жұпқа бөлгеннен бастап әдіс тәсілдер оқушыларға жақсы тиімді әсер етті.Сабақта саралау дұрыс жүргізілді.Оқушылар сыныптағы ауызша кері байланысты жақсы басқарды. |
1428 ж. Батыс Сібір ханы Махмуд-Қожаны жеңіп шыққан кім? /Әбілқайыр/
" 1.Әбілқайыр хандығының құрылуы, жер аумағы.
-Ақ Орда ыдырап, орнына Әбілқайыр хандығы құрылды: XVғ. басында
-XVғ.II ші ширегінен бастап Шығыс Дешті Қыпшақтағы билікті өз қолына алған әулет: Шайбани
-1428ж. Дешті Қыпшақта билікке келген: Әбілқайыр
2.Халықтың этникалық құрамы. Қарлұқ Қоңырат Бұйрық
Құрамына кірген Қият тайпалар Маңғыт Үйсін Өкіреш Найман
«Тоқсан екі баулы өзбек» деген шежіре- Әбілқайыр хандығы 92 ру-тайпадан тұрған.
3.Әбілқайыр хандығының нығаюы. Моғол хандығы (1446ж. Самарқанды алды
Батыс Сібір ханы Махмуд-Қожа(жеңген) Маңғыт әмірі Уақас би
1446ж. Атбасар маңында Мұстафа ханды
тас-талқан етеді . Сыр өңірімен Қаратау аймақтары
(Керей, Жәнібек)
Тоқа-Темір тұқымы
1431ж. Тоқа-Темір ұрпақтарына қарсы шайқас Екіретүп деген жерде болып, Әбілқайыр хан жеңіске жетеді.
Астаналары: Тура қаласы -Орда Базар- Сығанақ қалалары
Әбілқайыр 1456-1457 ж.ж. Сығанақ қаласы түбінде Үз-Темір тайшы бастаған ойраттармен соғыста жеңіліп қалады./дешті қыпшақтан кетуге мәжбүр болған/. 1468ж. Моғол хандығына қарсы жорыққа шығады. Жорық кезінде Әбілқайыр хан Алматы маңындағы Аққыстау деген жерде қайтыс болған.
