Ашық сабақ "Есік обасы"

Сабақтың тақырыбы: Сақ тайпасы

«Алтын адам»

Мұғалімнің аты-жөні: Абдраманова Алия

Күні: 04.12.2018 Пән: Қазақстан тарихы

СЫНЫП: 5 в

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаты

5.3.1.1- Картадан тайпалық одақтардың орналасуын көрсету. Алтын адамның ерекшелігі мен сақ қоғамына мәліметтер беру.

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар: Материалдық мәдениетті біледі.

Оқушылардың басым бөлігі: Басқа тайпалармен байланыстыра алады.

Кейбір оқушылар: Ажыратып, жіктей алады.

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. Өтілетін тақырыпты анықтайды.

Тілдік мақсаттар:

1.Терминдер Төлеңгіт, қонтайшы, қағанат

2. Кесте толтыру. (Оқытылым,айтылым,жазылым,тыңдалым)

3. Диалогтармен жазу үшін қолданылатын тіркестер. Дәптерге жазу.

Құндылықтарға баулу

Отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыс

Тарих, әдебиет, география, дүние жүзі тарихы

Алдыңғы білім

Өтілген тақырыппен байланыстыру. Сыныпта өткен білімді пысықтау тапсырмаларын орындау.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақ барысы : Сәлемдесу. Түгелдеу. Топқа бөлу

1 топ-жасылдар

2 топ-көктер

3 топ-қызылдар

Психологиялық көңіл-күй қалыптастыру, бір-біріне әр тілде тілектерін жеткізу (қазақ, орыс, ағылшын)

Сабақтың жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

13 минут

2 мин

1 мин

5 мин

5 мин

Жаңа сабақ

Тестпен жұмыс жүргізу

1. Үй тапсырмасын сұрау. Сұрақтар арқылы сұралады.

2. Жаңа тақырыпты түсінуге арналады

3. Постер қорғау

Есік обасынан табылған Алтын адам туралы жан-жақты мәліметтермен таныстыру. Алтын адамның макетін көрсету арқылы киіміндегі негізгі ерекшеліктерді атап өту.

1. Қызыл түсті былғарының қолданылуы

2. Аңдық стильде жасалуы

3. Бас киімінің көрінісі

4. Бірге табылған заттарының саны

5. Аяқ киімі

6. Қолындағы жүзік

7. Ақинақ пен қанжары

8. Қазақстанның басқа өңірінен табылған алтын адамдарымен байланыстыру

9. Археологтардың қосқан үлесі, табылған жылы

Б. з. б. I-мыңжылдықта Солтүстік Үндістанды, Ауғанстанды, Орта Азияныжәне Қазақстанның оңтүстігін қамтитын кең-байтақ аумақта жинақтап алғанда «сақ» деп аталатын көптеген тайпалар мекендеген. Геродот (б. з. б. V ғ.) және баска антик тарихшылары оларды Азия скифтері деп атаған.

Fылымда сақтардың бұл топтарының Орта Азия мен Қазақстан аумағында шоғырланғаны туралы көптеген болжамдар бар. Олардың біреуіне сәйкес Шаш (Ташкент ауданы), Солтүстік Қырғызстан аумағында және Қазақстанның оңтүстігінде тиграхауда-сақтар мекендегені, бұл сақ тайпаларының этникалық аумағы кеңірек болған, оған Оңтүстік Орал өңірі мен Таулы Алтайда мекеденген. Ахемендік Иранның сына жазу ескерткіштерінде Сақтар үш топқа бөлінеді. Олар: хаумаварға Сақтар (хаому шарабын ішетіндер немесе амюрийліктер); тиграхауда Сақтар (шошақ бөріктілер); парадарая Сақтар (теңіздің арғы жағындағылар). Бұлар Орта Азияның оңтүстігін, Арал теңізінің төңірегін, Сырдария бойын, Жетісу алқабын мекендеген. Сақтар одақтарына яқсарт, массагеттер, исседон, дайлар, астақ, қамақ, аримаспы сияқты көптеген көне тайпалар біріккен. Бұлар Кавказ (Қапқаз) тауын «Қаз» тауы деп атаған. Сақ жерінде Яқсарт (Сырдария), Оқсус (Өкіссу – Әмудария) үлкен өзендер болған. СырдарияныБақтиярлар (бақтрлар) Яқсарт, ал Сақтар Сілес (Сіле, Сілеті) деп атаған. Сақтардың б.з.б. мәдениетті ел болғаны туралы дерек мол. Археологтар Қазақстанның оңтүстік ауданы мен Қырғызcтан, Тәжікстан және Алтай жерлерінен Сақтар тайпаларының қорғандары мен обаларын тапты. Парсы патшасы Дараявауштың  Парсаға  (гр. Persepolis) жақын Накширустамдағы тас жазуларында сақтарды үш топқа бөліп көрсеткен:

• парадарая (теңіздің арғы бетіндегі сақтар) — еуропалық сақтар-скифтер немесе Арал теңізі, Сырдарияның арғы жағындағылар;

• хаомаварга (хаома сусынын жасайтын сақтар) — Ферғана алқабын мекендеушілер;

• тиграхауда (шошақ бөрікті сақтар) — Сырдарияның орта ағынын және Жетісуды мекендеушілер

Видеоролик көрсету. Шығыс Қазақстаннан табылған Алтын адам.

Оқушылар қорапшадан өздеріне ұнайтын түске сай маркерлер алады.

Сабақтың ортасы

28 минут

10 мин

5 мин

13 мин

Білу және түсіну.

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

Әдістерді қолдану арқылы білу мен түсінуге жағдай жасау.

Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы. Орындалу барысын оқушыларға түсіндіріп өту. Деңгейлік тапсырмалар беру. Әр топ тапсырмалармен жұмыс жасайды.

Адасқан әріптер әдісі.

Классификацияны табамыз.

Серпілген сауалдар.

Диалог құрастыру

Көшпелілер малының құрамында ірі қара аз болды. Қола дәуіріне қарағанда көшпелілік пайда болған ерте темір дәуірінде сиыр малы азайды. Тек қана үлкен өзен-көлдердің (Сыр, Ертіс, Жетісу аймақтары) маңын мекендеген жартылай көшпелі тайпалар сиыр өсірген.

Ортағасырлық монғол көшпелілерінде қысы-жазы өз аяғымен жайылуға бейімделген, жүні қалыңдау сиыр тұқымы өсірілген. Далалы, шөлейтті аймақтарды мекендеген көшпелілерде сиырдың осындай тұқымы кеңірек таралған болуы керек.

«Ыстық орындық» әдісі, сұрақтар, орындық.

Оқулық,

мәтіндер.

Сабақтың соңы

3 мин

Тест жұмысын орындау.

Рефлексия.

Мен білдім------

Мен үйрендім------

Мен түсінбедім-------

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Саралау

Бағалау. Өзін-өзі бағалау, топ басшылар бағалап отырады, жеке топтық бағалау орын алады.

Денсаулық және қауіпсіздік техникасы

Сабақ бойынша рефлексия.

1. Шынай болды ма?

2. Әдіс тиімді ме?

3. Саралау дұрыс болды ма?

Сабақтан өткеннен соң толтыру

Жалпы бағалау. Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етеді?

1: 2: