1930 жж шаруалар к?терілісі

Мерзімі: 24.11.2014 ж

П?ні: ?аза?стан тарихы

Сыныбы: 9-сынып.

Саба?ты? та?ырыбы: 1930 жылдарда?ы ашты?, шаруалар к?терілістері
Саба?ты? ма?саты: Шаруаларды? жаппай ?жымдастыру саясатына ?арсылы?ын, Соза?, Жетісу, Ма??ыстау айма?тарында?ы к?теріліс барысымен таныстыру, ашаршылы? кезіндегі жіберілген ащы а?и?ат?а о?ушыларды? к?здерін жеткізу.
Саба?ты? т?рі: Ашы? саба?
Саба?ты? ?дісі: Интерактивті та?та, баяндау, с?ра? жауап, салыстыру, картамен ж?мыс.
Саба?ты? к?рнекілігі: Карта, слайд суреттер, хронологиялы? кесте, Ашаршылы? деректі фильмі, тапсырмалар, кесте.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру б?лімі
ІІ. ?й тапсырмасымен ж?мыс
ІІІ. Жа?а саба?
ІV. Тапсырмалармен ж?мыс
V. Жа?а саба?ты бекіту
VІ. ?орытындылау.
VІІ. О?ушыларды ба?алау
VІІІ. ?йге тапсырма беру
?й тапсырмасымен ж?мыс.

Тест с?ра?тары
1. Ф. И. Голощекин ?ай жылдары ?аза? ?лкелік партия комитетіні? бірінші хатшысы ?ызметін ат?арды? (1925 – 1933 жж.)
2. 1927 жылда ?абылдан?ан ?аулы?
(Ауыл шаруашылы?ын ?жымдастыру?а ба?ыт алуды жариялады).
3. Жылдамдатыл?ан ?жымдастыру нау?аны ж?ргізілген жылдар? (1929 - 1930 жж.)
4. «?аза?станда?ы ?жымдастыру ?аза?тарды? орасан зор адами трагедиясына айнал?анын» жаз?ан а?ылшын - тарихшысы кім? (Роберт Конквест).
5. 1928 жыл ?анша млн п?т асты? дайындалды.? (300 млн п?т).
6. ?жымдастыру?а ?арсы шы??ан ?лт зиялылары? (С. Ме?дешев, С. ?ожанов, X. Досм?хамедов)
7. Жер ?лестерін біріктіру мен бірігіп е?бек етуге негізделген ауыл шаруашылы? кооперациясы ?алай аталды? (ТОЗ).
8. ?ай жылдары ТОЗ-дарды ?жымдастырды? (1932 - 1934 жж).
9. Геноцид с?зіні? ма?ынасы? (?лтты? ж?не діни белгілеріне ?арай жою).
10. К?шпелі, жартылай к?шпелі ?аза? шаруаларын, отыры?шы ?мір салтына к?шіру ж?нінде н?с?ау берілген жыл? (1931 ж.)
Жа?а та?ырып: 1930 жылдарда?ы ашты?, шаруалар к?терілістері
Жа?а саба?ты? жоспары:
Ке?ес1931 - 1933 жылдарда?ы ашты?
Шаруаларды? жаппай ?жымдастыру саясатына ?арсылы?ы
Соза? к?терілісі
Жетісуда?ы к?теріліс
А?т?бе, ?останай ж?не ?ызылорда округтеріндегі к?терілістер
Ма??ыстауда?ы к?терілістер

1931 - 1933 жыл – Жаппай ашаршылы? «?лы ж?т» атанды.
«Асыра сілтеу болмасын – аша т?я? ?алмасын!» (Ф. И. Голощекин)
1929 - 1930 жылдарды? ?ысында ж?т болды. Суы?тан ж?не ?зге де аурулардан 2, 1млн-дай ?аза?тар мен 200 - 250 мы?дай бас?а ?лттарды? ?кілдері ?аза тапты.
1 млн. 700 мы? адам ?аза? ?ытай, Мон?олия, Иран мен Ау?анстан жеріне к?шті.
?арсылы? т?рі
?жымшар ?оз?алысыны? белсенділерін, партия, ке?ес, комсомол ?ызметкерлерін, сот орындаушыларын ?лтіру;
?зін - ?зі ?ор?айтын ?арулы отрядтар ??ру;
ашы? к?теріліске шы?у т?рлерінде жасалды;
бас?а айма?тар?а, тіпті шетелге к?шіп кету;
К?терісшілерді? ?ой?ан талаптары:
орташалардан за?сыз т?ркілеген малды ?айтару;
?ждан бостанды?ы, мешіттерді ?айтару ж?не дінге сенушілерді? істеріне ?кіметті? араласпауы;
т?ркілеуге тыйым салатын декрет жариялау, оны ?кімет орындарыны? м?ліксіз орындауы;
ауылда?ы «тап к?ресін» жасанды шиеленістіруді то?тату;
ауыл ішіндегі барлы? м?селелерді «?кілетті ?кілдер» емес, жалпы жиналысты? шешуі;
салы? м?лшерін малды? санына ?арай белгілеу;

Н?тижесі
?жымдастыру жылдары республика аума?ында 372 жаппай тол?улар мен к?терілістер орын алды.
Ма??ыстау, Жыл?осын, Ойыл, Табын аудандарыны? шаруалары ?аза?стан жерін тастап, Т?рікменстан, ?ара?алпа?стан аума?ына, ал бір б?лігі Иран мен Ау?анстан?а к?шіп кетуге м?жб?р болды.
Жасанды жолмен ??рыл?ан ?жымшарлар таратылып, халы??а к?штеп ?о?амдастырыл?ан мал - м?лкі ?айтарылды.
«Ой ашар» с?йкестендіру
1.“Байларды? шаруашылы?ын т?ркілеу туралы” ?аулы.(С. Шола?ов)
2. Сырдария округі, Бостанды? ауданында?ы к?теріліс (Е. Жанбаев, ?. ?алиев, ?. Сатырбаев)
3. ?останай округіндегі к?теріліс (Т?ліп М?сабаев)
4. Соза? ауданында?ы к?теріліс (Ф. И. Голощекин)
5. Жетісуда?ы к?теріліс (А. Бекежанов, С. ?адиев, А. Сма??лов)
6. А?т?бе, ?останай ж?не ?ызылорда округтеріндегі к?теріліс (А. ?анаев, Ж. Б?йімбетов, М. Саматов, И. Сатыбалдин)

Жа?а саба?ты бекіту:
?ашан?--------------- ?андай о?и?а болды?
1931 - 1933 жж. ---- ?аза?станда?ы ашаршылы?
1928ж --------------- “Байларды? шаруашылы?ын т?ркілеу туралы” ?аулы.
1929 ж --------------- ?останай, Бостанды?, Сырдария округіндегі к?терілістер
1930 ж --------------- Соза?, Жітісу, А?т?бе, ?останай, ?ызылорда округтеріндегі к?терілістер
1931 ж --------------- Ма??ыстауда?ы к?теріліс

Б?л - біріншіден, ашаршылы?та ??рбан бол?ан миллиондарды? рухына б?гінгі буыннан та?зым. Екіншіден, келер ?рпа? ата - бабаларыны? ?андай ?асіреттерді бастан ?ткергенін біліп ж?руіне ?ажет та?зым.
?Р президенті Н?рс?лтан Назарбаевты? «1931 - 1933 жылдарда?ы ашаршылы? ??рбандарына ескерткіш» монументіні? ашылу р?сімінде с?йлеген с?зінен.
31 мамыр 2012 жыл, Астана ?аласы.
?йге тапсырма: §22 - 21. 1930 жылдарда?ы ашты?, шаруалар.
«Ашты?» та?ырыбында реферат

1929-1932 жж. ?аза? шаруаларыны? к?терілістері болды. ?аза?станда ?жымдастыру ?арса?ында 140 факторийлер ?ызмет етті (к?шпелілірді? кооперативтік бірлестіктері). Коммунистік партияны? ХV съезі ?жымдастыру барысында «дамы?ан кооперативтік ба?ытты» ??руды ?сынды. ?аза?станда?ы ?жымдастыруды «ауылды ке?естендіру» ?ранын ?станып, тапты? к?рес ба?ытын шиеленістірген Ф.И. Голощекин бас?арды.

1929 ж. екінші жартысында республикада колхозды? ?оз?алыс жеделдете дамыды, ?жымдастыруды ж?ргізуге партия ж?мысшыларды тарта бастады. ?жымдастыру?а тартыл?ан ж?мысшылар ?жымдастыруды? м?нін жете т?сінбеді. Партияны? шабармандары далалы? жерлерде ресейлік деревня жобасын орнатпа?ты к?здеді. ?жымдастыру барысында командалы?-?кімшілік ?дістіпен ?рекет ететін белсенділер ?алыптасты. ?жымдастыру?а жалта?пен ?ара?ан ж?не сенімсіздік таныт?андарды? барлы?ы кулактар ?атарына жат?ызылды. ?жымдастыру идеясын ?ата? тотальды террор беделін т?сірді. ?жымдастыру жергілікті жайдайларды еске алмай ж?ргізілді. ?жымдастыру мен отыры?шыландыру ?аза?тарды? ?асырлы? ?мір с?ру т?ртібін б?зды. ?атты ашты? басталды. Бір?атар облыс шаруалары Иран мен Ау?анстан?а ?дере к?шіп кетті.

1930-1932 жж. ашты? тарих?а ?аза? хал?ыны? ?лкен ?ай?ы мен ?асірет ?келген«?ЛЫ Ж?Т» жылдары болып енді.

1929-1931 жж. ?аза?станда ?арулы ?оз?алыстар тол?ыны болып ?тті. Барлы?ы 372 к?теріліс бол?ан. ?жымдастыру?а ?арсылы? к?рсеткен б?лікшіл аудан – ?ара??м болды. Соза? ауданында?ы к?штеп ?жымдастыру?а ?арсы бол?ан к?теріліс табандылы? пен шебер ?йымшылды?пен ерекшеленді. Батпа??ара к?терілісі бандиттік-басмашты? ?оз?алыс ретінде ба?аланды. 1931 ж. ?ар?аралы уезінде к?шеп ?жымдастыру?а ?арсы бол?ан шаруалар жаппай ??ртылды. «К?теріліс бандиттері» ?ылмысты? ісін сотсыз орган «?штік» ?арастырды. Халы??а жасал?ан геноцидке партиялы?-мемлекеттік басшыларыны? ешбір жауапкершілікке тартылмады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«1930 жж шаруалар к?терілісі »

Мерзімі: 24.11.2014 ж

Пәні: Қазақстан тарихы

Сыныбы: 9-сынып.

Сабақтың тақырыбы: 1930 жылдардағы аштық, шаруалар көтерілістері
Сабақтың мақсаты: Шаруалардың жаппай ұжымдастыру саясатына қарсылығын, Созақ, Жетісу, Маңғыстау аймақтарындағы көтеріліс барысымен таныстыру, ашаршылық кезіндегі жіберілген ащы ақиқатқа оқушылардың көздерін жеткізу.
Сабақтың түрі: Ашық сабақ
Сабақтың әдісі: Интерактивті тақта, баяндау, сұрақ жауап, салыстыру, картамен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Карта, слайд суреттер, хронологиялық кесте, Ашаршылық деректі фильмі, тапсырмалар, кесте.

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
ІІ. Үй тапсырмасымен жұмыс
ІІІ. Жаңа сабақ
ІV. Тапсырмалармен жұмыс
V. Жаңа сабақты бекіту
VІ. Қорытындылау.
VІІ. Оқушыларды бағалау
VІІІ. Үйге тапсырма беру
Үй тапсырмасымен жұмыс.

Тест сұрақтары
1. Ф. И. Голощекин қай жылдары Қазақ Өлкелік партия комитетінің бірінші хатшысы қызметін атқарды? (1925 – 1933 жж.)
2. 1927 жылда қабылданған қаулы?
(Ауыл шаруашылығын ұжымдастыруға бағыт алуды жариялады).
3. Жылдамдатылған ұжымдастыру науқаны жүргізілген жылдар? (1929 - 1930 жж.)
4. «Қазақстандағы ұжымдастыру қазақтардың орасан зор адами трагедиясына айналғанын» жазған ағылшын - тарихшысы кім? (Роберт Конквест).
5. 1928 жыл қанша млн пұт астық дайындалды.? (300 млн пұт).
6. Ұжымдастыруға қарсы шыққан ұлт зиялылары? (С. Меңдешев, С. Қожанов, X. Досмұхамедов)
7. Жер үлестерін біріктіру мен бірігіп еңбек етуге негізделген ауыл шаруашылық кооперациясы қалай аталды? (ТОЗ).
8. Қай жылдары ТОЗ-дарды ұжымдастырды? (1932 - 1934 жж).
9. Геноцид сөзінің мағынасы? (Ұлттық және діни белгілеріне қарай жою).
10. Көшпелі, жартылай көшпелі қазақ шаруаларын, отырықшы өмір салтына көшіру жөнінде нұсқау берілген жыл? (1931 ж.)
Жаңа тақырып: 1930 жылдардағы аштық, шаруалар көтерілістері

Жаңа сабақтың жоспары:
Кеңес1931 - 1933 жылдардағы аштық
Шаруалардың жаппай ұжымдастыру саясатына қарсылығы
Созақ көтерілісі
Жетісудағы көтеріліс
Ақтөбе, Қостанай және Қызылорда округтеріндегі көтерілістер
Маңғыстаудағы көтерілістер

1931 - 1933 жыл – Жаппай ашаршылық «ұлы жұт» атанды.
«Асыра сілтеу болмасын – аша тұяқ қалмасын!» (Ф. И. Голощекин)
1929 - 1930 жылдардың қысында жұт болды. Суықтан және өзге де аурулардан 2, 1млн-дай қазақтар мен 200 - 250 мыңдай басқа ұлттардың өкілдері қаза тапты.
1 млн. 700 мың адам қазақ Қытай, Монғолия, Иран мен Ауғанстан жеріне көшті.

Қарсылық түрі
ұжымшар қозғалысының белсенділерін, партия, кеңес, комсомол қызметкерлерін, сот орындаушыларын өлтіру;
өзін - өзі қорғайтын қарулы отрядтар құру;
ашық көтеріліске шығу түрлерінде жасалды;
басқа аймақтарға, тіпті шетелге көшіп кету;

Көтерісшілердің қойған талаптары:
орташалардан заңсыз тәркілеген малды қайтару;
ұждан бостандығы, мешіттерді қайтару және дінге сенушілердің істеріне өкіметтің араласпауы;
тәркілеуге тыйым салатын декрет жариялау, оны өкімет орындарының мүліксіз орындауы;
ауылдағы «тап күресін» жасанды шиеленістіруді тоқтату;
ауыл ішіндегі барлық мәселелерді «өкілетті өкілдер» емес, жалпы жиналыстың шешуі;
салық мөлшерін малдың санына қарай белгілеу;

Нәтижесі
Ұжымдастыру жылдары республика аумағында 372 жаппай толқулар мен көтерілістер орын алды.
Маңғыстау, Жылқосын, Ойыл, Табын аудандарының шаруалары Қазақстан жерін тастап, Түрікменстан, Қарақалпақстан аумағына, ал бір бөлігі Иран мен Ауғанстанға көшіп кетуге мәжбүр болды.
Жасанды жолмен құрылған ұжымшарлар таратылып, халыққа күштеп қоғамдастырылған мал - мүлкі қайтарылды.

«Ой ашар» сәйкестендіру
1.“Байлардың шаруашылығын тәркілеу туралы” қаулы.(С. Шолақов)
2. Сырдария округі, Бостандық ауданындағы көтеріліс (Е. Жанбаев, Қ. Қалиев, Ғ. Сатырбаев)
3. Қостанай округіндегі көтеріліс (Тәліп Мұсабаев)
4. Созақ ауданындағы көтеріліс (Ф. И. Голощекин)
5. Жетісудағы көтеріліс (А. Бекежанов, С. Қадиев, А. Смағұлов)
6. Ақтөбе, Қостанай және Қызылорда округтеріндегі көтеріліс (А. Қанаев, Ж. Бәйімбетов, М. Саматов, И. Сатыбалдин)

Жаңа сабақты бекіту:
Қашан?--------------- Қандай оқиға болды?
1931 - 1933 жж. ---- Қазақстандағы ашаршылық
1928ж --------------- “Байлардың шаруашылығын тәркілеу туралы” қаулы.
1929 ж --------------- Қостанай, Бостандық, Сырдария округіндегі көтерілістер
1930 ж --------------- Созақ, Жітісу, Ақтөбе, Қостанай, Қызылорда округтеріндегі көтерілістер
1931 ж --------------- Маңғыстаудағы көтеріліс

Бұл - біріншіден, ашаршылықта құрбан болған миллиондардың рухына бүгінгі буыннан тағзым. Екіншіден, келер ұрпақ ата - бабаларының қандай қасіреттерді бастан өткергенін біліп жүруіне қажет тағзым.
ҚР президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «1931 - 1933 жылдардағы ашаршылық құрбандарына ескерткіш» монументінің ашылу рәсімінде сөйлеген сөзінен.
31 мамыр 2012 жыл, Астана қаласы.

Үйге тапсырма: §22 - 21. 1930 жылдардағы аштық, шаруалар.
«Аштық» тақырыбында реферат

1929-1932 жж. қазақ шаруаларының көтерілістері болды. Қазақстанда ұжымдастыру қарсаңында 140 факторийлер қызмет етті (көшпелілірдің кооперативтік бірлестіктері). Коммунистік партияның ХV съезі ұжымдастыру барысында «дамыған кооперативтік бағытты» құруды ұсынды. Қазақстандағы ұжымдастыруды «ауылды кеңестендіру» ұранын ұстанып, таптық күрес бағытын шиеленістірген Ф.И. Голощекин басқарды.

1929 ж. екінші жартысында республикада колхоздық қозғалыс жеделдете дамыды, ұжымдастыруды жүргізуге партия жұмысшыларды тарта бастады. Ұжымдастыруға тартылған жұмысшылар ұжымдастырудың мәнін жете түсінбеді. Партияның шабармандары далалық жерлерде ресейлік деревня жобасын орнатпақты көздеді. Ұжымдастыру барысында командалық-әкімшілік әдістіпен әрекет ететін белсенділер қалыптасты. Ұжымдастыруға жалтақпен қараған және сенімсіздік танытқандардың барлығы кулактар қатарына жатқызылды. Ұжымдастыру идеясын қатаң тотальды террор беделін түсірді. Ұжымдастыру жергілікті жайдайларды еске алмай жүргізілді. Ұжымдастыру мен отырықшыландыру қазақтардың ғасырлық өмір сүру тәртібін бұзды. Қатты аштық басталды. Бірқатар облыс шаруалары Иран мен Ауғанстанға үдере көшіп кетті.

1930-1932 жж. аштық тарихқа қазақ халқының үлкен қайғы мен қасірет әкелген«ҰЛЫ ЖҰТ» жылдары болып енді.

1929-1931 жж. Қазақстанда қарулы қозғалыстар толқыны болып өтті. Барлығы 372 көтеріліс болған. Ұжымдастыруға қарсылық көрсеткен бүлікшіл аудан – Қарақұм болды. Созақ ауданындағы күштеп ұжымдастыруға қарсы болған көтеріліс табандылық пен шебер ұйымшылдықпен ерекшеленді. Батпаққара көтерілісі бандиттік-басмаштық қозғалыс ретінде бағаланды. 1931 ж. Қарқаралы уезінде күшеп ұжымдастыруға қарсы болған шаруалар жаппай құртылды. «Көтеріліс бандиттері» қылмыстық ісін сотсыз орган «үштік» қарастырды. Халыққа жасалған геноцидке партиялық-мемлекеттік басшыларының ешбір жауапкершілікке тартылмады.