"«Е? ?здік тарихшы » "

Сайыстың тақырыбы: «Ең үздік тарихшы » сайысы

Сайыстың мақсаты: Оқушылардың меңгерген білім деңгейін анықтау, ойлау қабілеттерін дамыту, сөйлеу мәдениетін жетілдірy, білімді, жан-жақты болуға үйрету.

Армысыздар ма, құрметті ұстаздар, оқушылар және ойынға қатысушы сайыскерлер!

Ойын толқын, айналған қатты ағысқа,

Табылғандай танымда, жат дауыста.

Біреу озып келеді қатарынан,

Біреу қалып жатады асығыста.

Ойын толқын жатқанда асып, тасып,

Біреу мығым, біреулер шалыс басып.

Бұл ойыннан өтеді ғұлама ойлар,

Жеңсе де, жеңілсе де қалма жасып.

«Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады» деген дана халқымыз. Біз білім теңізінен жүзіп өткенде ғана еліміздің тірегі, сүйеніші боламыз! Сондықтан да бүгінгі «Ең үздік тарихшы » сайысына қош келіпсіздер!

Бүгінгі білім сайысын бағалайтын әділқазылар алқасын таныстыруға рұқсат етіңіздер!

Алдымен сайысымызды бастамас бұрын сайыскерлерімізді таныстырып өтейік.

1. 1. Асау

   2. Асия

   3. Жансая

   4. Көрпеш

   5. Мөлдір

   6. Айгерим

   7. Ырысты

   8. Жансая

   9. Райхан

1. Ι тур «Қанат қақты»

(2 бөлімнен турады, 1-ші бөлімде жеңіл сұрақтар қойылады, қай оқушы бірінші боп қолын көтеріп жауап береді, соған қарай бағаланып отырады. 2-ші бөлім Ежелгі Қазақстан деп аталады.Мұнда сұрақтар ежелгі Қазақстандағы тайпалар жайлы болады.)

1. ΙΙ тур «Самғау»(екінші турға бірінші турдан көп ұпай жинаған 6 оқушы ғана екінші турға өте алады. 2-бөлімнен турады, 1-ші бөлімде «Ғажайып ғимараттар» бұл бөлімде ежелгі және орта ғасырлардағы ғимараттардан сұрақтар қоямын, 2-ші бөлім «Матаматикалық амал» бізге математикалық амалдар беріледі, шыққан сандарда болған тарихи оқиғаны табамыз .)

2. ΙΙΙ тур «Шарықтау» (үшінші турға екінші турдан көп ұпай жинаған 4 оқушы ғана өте алады.2 бөлімнен турады, 1-ші бөлімде оқушылар ұяшықтар тандайды,әр оқушыға Қазақстан тарихының төрт кезеңінен 4 сұрақ қоямын. Әр оқушы ұяшық тандайды.2-ші бөлім «Орта ғасырлардағы қалалар мен тарихи тұлғаларға саяхат» деп аталады.Бұл бөлімде қалалар мен тарихи тұлғаларға байланысты сұрақтарға жауап береміз. )

3. IV тур «Дода» (Бұл турға жоғарғы ұпай жинаған 2 оқушы қатысады.

(төртінші турда бір бөлімнен тұрады.1-ші бөлім «Шыңғысхан дәуіріндегі Қазақстан» деп аталады.

Ι тур «Қанат қақты»

1-бөлім

1. ҚР-ның Конституция қай жылы, қай күні қабылданды? (1995 жылы, 30 тамыз)

2. Неандерталь баланың сүйегі қашан,қай жерден табылды?(1938 жылы Тесіктас үңгірінен табылды )

3. Ш.Уәлиханов қай жылы туды? (1835 жылы)

4. 751 жылы қандай шайқас болды?(Атлах )

5. 1993 жылғы 28 қаңтарда қандай оқиға болды? (Қ.Р-ның бірінші Конституциясы қабылданды)

6. Ұлттық теңгеміздің айналымға енген уақыты? (1993ж 15 қараша)

7. Ы.Алтынсарин кім? (Ағартушы – ғалым)

8. Сақтардың жаужүрек әйел патшасы? (Томирис)

9. Оғыз мемлекеті кімнің тұсында күшейді?(Шахмәліктіің тұсында)

10. ҮІІ қысқы Азия олимпиадасы қай елде өткізіледі? (Қазақстан)

11. Алтын Орданың негізін қалаған хан (Батый)

12. Адамзат тарихы дамуының ең алғашқы кезеңі тас дәуірі қандай кезеңдерге бөлінді?(палеолит,мезолит,неолит)

13. 35 жыл жеке дара билік құрған кім( Әмір Темір)

14. Ежелгі "Тік жүретін адам" өкілі (синантроп)

15. Қимақтардың екі астанасын ата?(Имақия,Карантия)

16. Ежелгі адамдардың ең алғашқы кәсібі (терімшілік)

17. 8-9 ғасырларға жататын бізге жеткен кітап пен дастан (Қорқыт ата,Оғызнама)

18. "Саналы адам" сүйегі алғаш рет табылған үңгір ( кро-маньон)

19. Қайырхан кім? (Отырар қаласының билеушісі)

20. Қазақтың қай ханы алғаш Ресей бодандығын қабылдауға ниет білдірді? (Әбілқайыр хан)

21. «Аттила»операсын кім жазды?Джузеппе Верди

22. Қай жылы қай қағанат ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялады?(960 жылы Қарахан мемлекеті)

23. Жер бетінің күрт суи бастауы неше мың жыл бұрын боды? (100 мың жыл бұрын)

24. Жібек жолының басы басталған жері?(Хуанхэ аңғары)

25. Ботай тұрағынан неше тұрғын үй табылды?(158 үй)

26. Орта ғасырдағы Көпестер қаласы?(Тараз)

27. Грек –Македон басқыншыларына қарсы күресті бастаған сақ жауынгері (Спита)

28. 15 күн Шыңғысханға берілмей тұрған қала?(Ашнас)

29. Үйсіндердің астанасы?(Қызыл аңғар)

30. Елюй Даши 1143 жылы өлген соң орнына кім отырды?

2-бөлім

Сақтар

1.Сақтар Қазақстан мен Орта Азияны қай кезеңде мекен еткен?(1 м.ж)

2.Сақ қоғамы қандай топтардан тұрды (Абыздар,жауынгерлер,малшылар мен егіншілер)

Ғұндар

1.Ғұндар неше тайпадан тұрды?(24 тайпадан

2.Еділдің өмір сұрген жылдары (400-453жж)

Үйсіндер

1.Үйсінердің халқының саны (630 мың)

2.Үйсіндерде тайпа көсемін қалай атады (Бек)

Қаңлылар

1.Қаңлылардың ахеологиялық мәдениеттері? (Қауыншы отырар,Қаратау,Жетіасар.)

2.Қаңлылар туралы қай кітапта жазылған (Авеста)

Сарматтар

1.Сарматтарда көп өсірілген мал түрі ( қой мен жылқы)

2.Бесоба қорымында не жерленген (Абыз әйелдер)

ІІ тур. «Самғау»

1-бөлім.

1. 11-12 ғасырларда қай кесене салынған (Айша – бибі)

2.Қызылорда облысында қай кесене орналасты?(Қорқыт ата)

3.Жетісу халқы жаппай мұсылмандыққа ене бастаған кезеңдегі мешіт (Боран мұнарасы)

4.10-11 ғасырларда салынған кесене ?(Бабаджа –қатын)

5.7-8 ғасырларда салынып бітпей қалған ғимарат(Ақыртас)

6.Қарахан дәуірінің ескерткіштін ата?(Қарахан)

2-бөлім

7050-6560=490ж Марафон шайқасы болды

6514-6407=107ж Қытай ханшайымына Үйсін гунмосы үйленді.

973*2=1946ж Қола дәуірін Әлки Марғүлан зерттей бастады.

700-200+30=530ж Кирдің сақтарға жорық жасауы.

630*3+1=1890ж Ява ралынан Петикантроп адам табылды.

2082/2=1041ж Шахмәліктің Хорезмді жаулап алуы

5*100+42=542ж Қытай деректерінде Түрік этнонимінің алғаш кездесуі

500*2-40=960ж Мұса ислам дінін мемлекетік дін деп жариялады.

410*3-12=1218ж Отырар ойпаты болды.

ΙΙΙ тур «Шарықтау»

1-бөлім.

1- оқушы

1.Орта тас ғасырын ата мезолит

2.Қарлұқтар қай жылы өмір сүрді?756-940 жж

3.Абылай қай жылы хан болып сайланды?1771 жылы

4.1920-1924 жж қай қала астана болды?Орынбор

2-оқушы

1.Неолиттің қамтитын мерзімі?5-3 м.ж

2.Қарахан мемлекетінің өмір сүрген мерзімі

3.Ішкі Ордадағы көтеріліс болған жылдар? 1836-1837 жж

4.Алматыдан Ақмолаға астана қай жылы көшті?1997 ж

3-оқушы

1.Жаңа тас ғасырын ата?энолит

2.Қарақытыйлар Жетісуда қай жылдары өмір сүрді?1125-1212жж

3.Кенесары көтерілісі қай жылдары болды?1837-1847жж

4.Қазақстанда 1992 жылы 2-наурызда қандай оқиға болды?БҰҰ кірді.

4-оқушы

1.Мысты-тас ғасырын ата?Энолит

2.Түрік қағанаты өмір сүрген уақыты?552-603жж

3.С.Датұлы бастаған көтеріліс болған кезең?1783-1797 жж болды

4.Қ.Р-ның тәуелсіздігін бірінші мойындаған мемлекет?Түркия

2-бөлім

Қалалар

10-ұпай. Ал-Фараби қай қалад дүниеге келді?Отырар

20-ұпай. Монғол империясының астанасы?Қарақорым

30-ұпай.Айша бибі Тоқтамыс қай қаланы өртеді ?1382 жылы

40-ұпай.1580 жылы біржолата қай қала қирады?Сарайшық

Тарихи тұлғалар

10-ұпай. «Түрік тілдерінің сөздігі» -кітабының авторы?Махмуд Қашқари

20-ұпай.Арслан ханнан Ұлы хас хажип атақ алған кім?Жүсіп Баласұгұни

30-ұпай.Ел ішінде Хакім ата атанған кім?

40-ұпай.973-1050 жж өмір сүрген ғалым?ӘбуРайхан әл-Бируни

IV тур «Дода»

Моңғолстан

1.Шыңғсхан Орта Азияны жаулап алуын қай жылы аяқтады?1921 ж

2.Енесей қырғыздарын кім басып алды?Жошы

Алтын Орда

1.Алтын ордада азаматтық істерді басқарушылар кім?Уәзір

2.Алтын Орданың соңғы билеушісі?Шейх Ахмед

Ақ Орда

1.1379 жылы Сығанақты толығымен бағындырған кім?Тоқтамыс

2.Ақ орданың әлсіреу себебі?Темір шапқыншылығы

Моғолстан

1.Моғолстанның астанасы?Алмаық

2.1348 жылы хан болған Тоғылық темір кімнің ұрпағы?Шағатайдың

Темір мемлекеті

1.Темір әскері Тоқтамыстың әскерін 1395 жылы қай жердем жеңді? Терек өзені.

2.Темір кімнің баласы?Тарағай бектің

Қорытынды.

Ең жоғарғы ұпай жинаған оқушы «Ең үздік тарихшы» деп марапаталады.