Пәннің негізгі түсініктері

№ 1 Сабақ жоспары

Пәні: АЖАҚҚ және Е

Сабақтың тақырыбы: Пәннің негізгі тү сініктері

Сабақ түрі: теориялық

Сабақ типі: Жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың мақсаты: студенттерге жаңа білімді хабарлау

Тәрбиелік: Азаматтыққа тәрбиелеу

Дамытушылық: Білімін өз бетінше дамытуға дағдысын үйрету

Оқытудың формасы мен жүйесі: Интегралды оқыту технологиясы

Көрнекілік құралдар: компьютер, сызбалар.

ТОҚ:-

Әдебиеттер: 1. Ассеss Сергеев А. Ассеss 2007. Новые возможности СПб.: Питер 2008. 76 стр. илл.

2. МS Ассеss 2003. Шаг за шагом. Прак. пособие. Пер. с англ. М: СП ЭКОМ, 2004 432с.

3. Ассеss 2007. Ламберт СТИВ, Ламберт М. Доу III Преппернау Джон МS Office Ассеss 2007. Русская версия. Серия «Шаг за шагом». Ламберт С. Ламберт М.Д. Препернау Дж. Пер. с англ. М.: Эком Паблишерз. 2007

Сабақтың мазмұны мен барысы

1. Ұйымдастырушылық бөлімі: Сәлемдесу, студенттерді түгелдеу

2. Үй тапсырмасын сұрау:

ІІІ. Сабақ тақырыбын хабарлау:

Деректерді өңдеу және енгізу үшін ЭЕМ қолдану деректерді бөлу және интерпретациясына әкеліп соғады. ЭЕМ деректермен ғана айналысады. Интерпретацияланатын ақпараттың үлкен бөлігі жалпы түрде жылжымайды (ЭЕМ "білмейді", "21.50" дегеніміз авиабилет құны ма, әлде ұшу уақыты ма). Неге былай болды? Кем дегенде екі тарихи себеп бар, ЭЕМ қолдануда деректі интерпретациядан бөлу. Біріншіден, ЭЕМ мәтінді нақты тілде өңдеу үшін мүмкіндіктері жеткіліксіз – негізінен деректерді интерпретациялау тілінде. Екіншіден, ЭЕМ жады құны алғашқыда үлкен болды. Жады деректердің өзін сақтау үшін қолданылды, ал интерпретация әдетті пайдаланушыға қатысты болды. Пайдаланушы деректер интерпретациясын өзінің программасына қойды, ол "білді", мысалы, алтыншы енгізілетін мән тікұшақтың келетін уақытымен, ал төртінші – оның ұшу уақытымен байланысты. Бұл программа ролін жоғарлатты, өйткені деректер интерпретациядан тыс еске сақтау құрылғысында биттер жиынтығын береді. Деректер арасындағы және оның программаларымен қолданылатын қатты тәуелділік деректер арасында проблемалар тудырады және оны қолдануды иілгіш етеді. Сирек кездесетін жағдай, ЭЕМ қолданатын пайдаланушылар өз программаларында ұқсас ақпараты бар әртүрлі деректер жиынның құрады және қолданады. Бұл мынаумен байланысты, көбінесе пайдаланушы білмейді (әлде білгісі келмей ме), көрші бөлмеде немесе көрші столда қызметкер отыр, ол ЭЕМ керекті деректерді бұрын енгізіп қойды. Бұл жағдайда сол деректер, әртүрлі қосымашаларда тіпті әртүрлі ұйымдастырылыуы болады (жазбаның орналасуының әртүрлі тізбегін, бір өрістің өзі әртүрлі форматта және т.б.). Мұндай деректерді қоғамдастыру қиын: мысалы, өңдеушілермен жүргізілген, файл жазба құрылымының кез келген өзгерісі, осы файл жазбасын қолданатын сол программаны басқа өңдеушілермен өзгерту қажеттілігін тудырады. Көптеген есептеу орталықтарындағы аз ғана өзгертудің аяғы қиын болады. Алты символдан тұратын жаңа өріс адресін үстемелеу, әр программаға өзгеріс енгізу қажеттігін тудырады. Осы тапсырмада қолданылатын деректер өзгертілген өріс ұзақтығы қосындысымен сәйкес. Тұжырым бар, кейбір программаға оның функциясын орындау үшін пошта индексінің білімі қажет емес. Егер кейбір программаға ұзақ жазбаға үндеу болатын болса, онда мұндай программаға жадыдан қосымша орынды қамтамасыз ететін өзгеріс енгізіледі. Орталықтандырылған деректер қорын автоматты басқару шартында мұндай өзгертулер деректер қорын басқару программасының функциясымен байланысты. Пошта индексінің мәннің қолданбайтын программалар, онда модификациялауды қажет етпейді, әдеттегідей, сұранысқа сәйкес сол элементтер жіберіледі. Мұндай жағдайда енгізілген өзгеріс білінбейді. Жаңа элементті қолданатын программаларды ғана модификациялау қажет. Бірінші дәрісте көрсетілгендей, файлдық жүйенің әдеттегі мүмкіндіктері қарапайым ақпараттық жүйе құруға жеткілікті. Біз бірнеше қажеттіліктерді шығардық, файлды басқару жүйелерінің мүмкіндіктерін қолданбайтын: файлдың келісілген жиынның логикалық ұстау; деректерді манипуляциялау тілімен қамтамасыз ету; әртүрлі бұзылудан кейін ақпаратты қалпына келтіру; бірнеше пайдаланушылардың нақты параллельді жұмысы. Енді санауға болады, егер қолдаңбалы ақпараттық жүйе деректерді басқарудың кейбір жүйесіне сүйенетін болса, мұндай деректерді басқару жүйесін деректер қорын басқару жүйесі деп атайды (ДҚБЖ).

MS Access ақпаратты көрсету және сақтау үшін пайдаланылатын жеке компоненттерден тұрады. Олар: кесте, форма, есеп беру, сұраныстар, деректерге мүмкіндік беретін беттер, макростар және модульдер. Формалар мен есептерді құру үшін конструкторлар қолданылады, сондықтан бұл компоненттер конструкторлық объектілер деп аталады. Конструкторлық объектілер басқару элементтері деп аталатын едәуір кіші объектілерден тұрады (олар: өріс, батырмалар, диаграммалар, жақтаулар, және т.б.).

Кесте деректер қорының негізі болып табылады. MS Access-те бүкіл ақпарат кестелерде беріледі.

Формалар- форма терезесінде кестелерді енгізу мен көру үшін қолданылады. Олар экранда бейнеленген ақпараттың көлемін шектеуге мүмкіндік береді және оны тиісті түрде көрсетеді. Шебердің көмегімен форманы, оған алдын-ала құрылған шаблонның біріне сәйкес орналастырып берілген кестенің өрістерін енгізе отырып, құруыңызға болады. Форманың конструкторы көмегімен кез-келген күрделі дәрежедегі формаларды құрасыз. Есеп берулер деректер қорында бар ақпаратты бейнелеу үшін қолданылады. Есеп берулер конструкторының көмегімен деректер тобын, өрістер тобын және есептелінетін өрістерді, оларды сәйкес жасайтын өз есеп беруіңізді дайындайсыз. Сұраныс деректер қорынан ақпаратты алады, әрі мұнда деректер бірнеше кесте арасында бөлінген болуы мүмкін. MS Access-те сұранысты пішімдеу үшін үлгі бойынша сұрату деген әдіс қолданылады. Визуалды ақпарат негізінде бұл әдісті қолдана отырып бір немесе бірнеше кестелерден қажетті деректерді аласыз. Деректерге қатынау беті MS Access немесе Microsoft SQL Server деректер қорында сақталған Интернет немесе Интернет арқылы жұмыс істеуге және оларды көруге арналған Web парақтың арнайы түрін ұсынады. Макростар жиі орындалатын операцияларды автоматтандыруға арналған. Әрбір макрос бір немесе бірнеше макрокомандалардан тұрады, олардың әрқайсысының белгілі бір қызметі бар, мысалы, формаларды немесе есептерді баспаға жібереді. Біз MS Access 2000-мен жұмысты бастаймыз. Егер Windows ортасында жұмыс істеген болсаңыз, онда меню, саймандар тақтасы, диалог терезесі ұғымдарымен таныс боларсыз. MS Access-ті іске қосу үшін келесі тәсілдердің бірін қолдануға болады:

1. Access-ті іске қосуды бастау үшін Windows жүйесіндегі Запуск батырмасын қолданыңыз.

Access-ті баптау аяқталған соң, қатты дискідегі С:\Windows\Start-menu\Programs бумасына Access үшін іске қосу файлы құрылады. Бұл бумадағылар басты менюден шақырылатын Бағдарламалар (Programs) бағыныңқы менюінің элементтері болып табылады, сонымен қатар онда Access-ті іске қосу (1-сурет) командасы көрінеді. Запуск (Start) батырмасын басыңыз және MS Access шақыратын командасы бар Бағдарламалардың бағыныңқы менюінен ашыңыз. Бағдарламаны іске қосу үшін осы командалы батырманы басыңыз.

2. Екі рет басу арқылы іске қосу.

Егер MS Access-ті бастау менюінен қолдану арқылы іске қосу қолайсыз болса, онда бағдарламаны жүктеу үшін екі рет басу тәсіліне көшіңіз. Windows Explorer бағдарламасын іске қосыңыз және MS Access орнатылған бумаға көшіңіз. MS Access.ехе файлын табыңыз. Егер MS Access қай папкіде екені белгісіз болса, онда Windows жүйесіне осы файлды іздеуді қайта тапсыруға болады. Ол үшін басты менюде Поиск (Find) бағыныңқы менюін, оның ішінде Файлы или папки (File or Folders) командасын таңдаңыз. Ашылған Найти (Find) диалог терезесіндегі Имя мен орналастыру (Name and Location) жапсырмасындағы Имя (Named) аралас өрісінде MS Access.ехе жазбасын енгізіңіз. Искать (Look in) аралас өрісінде Менің компьютерім мәнін (My Computer) тауып, Найти (Find Now) батырмасын басыңыз. Файл табылған соң, іздеуді аяқтап, іске қосылатын файлды жұмыс столына орын ауыстырады. Орын ауыстыруды Windows автоматты түрде Access-ті іске қосу үшін таңбаша құрады. Бұл таңбаша Windows\Жұмыс столы бумасында да пайда болады.

IV.Сабақты қорытындылау мен бағалау:

1. ДҚБЖ – дегеніміз не?

2. MS Access- дегеніміз не?

V. Сұрақтарға толық және нақты жауаптар бойынша, есептер бойынша, белсенділіктері

бағаланады.

VI. Үй тапсырмасы:

ДҚБЖ – бағдарламаларын жазып келу

Пән бірлестігінің төрағасы: К.К.Убаев

Оқытушының қолы: К.С. Базарбаев