Мәліметтерді енгізу және шығару операторлары

САБАҚ ЖОСПАРЫ          Пәні: информатика   

Сынып/ күні Сынып: 9б Күні: 12.10.16ж. 

Сабақтың тақырыбы:Мәліметтерді енгізу және шығару операторлары

Сілтеме:Әдістемелік нұсқау, 9 сынып оқулығы

Жалпы мақсаты:Паскаль-программаның шамаларды сипаттау бөлімі, мәлімет енгізу, нәтижені экранға шығару, сызықтық программа туралы түсініктерін жүйелеуге және кеңейтуге жағдай жасау; тақырып бойынша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

• Программа құрылымын сақтай отырып сызықтық программалар жазу дағдысын қалыптастыру және  дамыту;
• Программа құрамында операторларды көрнекті  жазуды талап ету, эстетикалық талаптарды сақтауға тәрбиелеу.

Білімділік: мысалдар арқылы оқушылардың Паскаль операторлары жайлы білімдерін жүйелеу және кеңейту, программа құру қадамдарымен таныстыру, программа құру біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру.

Дамытушылық: Ойлау, есте сақтау, көру қабілеттерін дамыту, ой түйіндеуге, пәнге деген қызығушылығын арттыру топпен, жұппен жұмыс жасауға, өзін-өзі бағалауға, шығармашылықпен жұмыс істеуге жұмылдыру. Ой-өрісін  кеңейту. Паскаль тілі операторлары көмегімен әртүрлі есептерді шығаруда теориялық білімдерін қолдануды дамыту.

Тәрбиелілік: Оқушыларды уақытты тиімді пайдалануға, бірін-бірі құрметтеуге, өздеріне деген сенімділікті, жүйелі ойлауға, ұқыптылыққа, шапшаңдыққа,  компьютерлік сауаттылыққа тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже

Орындайды: енгізу және шығару операторлары туралы түсініктерін қалыптастырады, практика жүзінде берілген тапсырмаларды ауызша және жазбаша орындайды.

Түсінеді: енгізу және шығару операторларының бір-бірінен айырмашылықтарын, олардың жазылу әдісі туралы тусінеді.

Қолданады: бүгінгі сабақтан алған мәліметті есеп шығарған кездерінде қолданады.

Сабақ түрі:

Өздік жұмыстар сабағы

Сабақтың типі:

Білім мен дағыдыны дамыту сабағы

Оқыту технологиясы:Ақпараттық- коммуникациялық технология

Жұмыс түрлері:  Блум жүйесінің элементтері, тест, практикалық жұмыс, сөздікпен жұмыс, қатемен жұмыс

Қажет құрал-жабдықтар:проектор мен компьютер, маркер, постер, стикер, ақпарат парағы, таратпа тапсырмалар, слайд

Сабақ кезеңдері

1. Ұйымдастыру кезеңі 2мин
2. Өткенді қайталау /Техникалық диктант/ 4мин
3. Кіріспе әңгіме  3 мин
4. Сабақтың негізгі тақырыбы мен мақсатын анықтау 2 мин
5. Оқушылардың жаңа тақырыпты меңгеруі 10 мин
6. Жаңа тақырыпты бекіту /практикалық жұмыс/ 10 мин
7. Оқушылардың теориялық білімін тексеру 2 мин
8. Сергіту сәті 3 мин
9. Сабақты қорытындылау 5 мин
10. Бағалау 2мин
11. Үй тапсырмасы туралы ақпарат 2 мин

Сабақтың кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

І. Ұйымдастыру кезеңі жаңалыққа құмарлығын арттыру, оқушыларды ынтымақтастыққа, бірігіп, белсенді жұмыс істеуге жұмылдыру;

ІІ. Өткенді еске түсіру

өткенді еске түсіру арқылы өткен тақырып бойынша бұрынғы білім еске түсіріледі;

Топқа бөлуОқушылар ортадан карточка таңдайды. Олардың түстері: қызыл, жасыл, көгілдір. Әр карточкада сөздер жазылған. Мұғалімнің қойған сұрағының жауабы қай карточкада сол оқушылар бірігіп бір топты құрайды. Сұрақтар:

• Стандартты типке жататын типтерді атаңдар
• Құрылымдық типтерге не жатады?

Ø  Бүтін типке қолданылатын амалдарды тап

1. 3 топқа топтастырып, көгілдір түсті карточканы таңдаған оқушы топ басшысы болатынын ескерту.

2. Топ басшыға бағалау парағы беріледі, бағалау парағына топ мүшелерінің аты-жөнін жазады, жұмыстарын жоспарлайды

-Үй тапсырмасын тексеру мақсатында «Техникалық диктант»

1.Паскаль тілін 1968-1971 жылдары швейцариялық ғалым Никлаус Вирт қолайлы программалау тілі ретінде ұсынған болатын.

2. Паскаль тіліндегі программа 3 бөліктен тұрады: тақырып, сипаттау бөлімі, оператор бөлімі.

3. Кез келген программаның алғашқы жолы PROGRAM сөзінен басталатын оның тақырыбынан тұрады. Одан кейін программаның ішкі объектілерінің сипаттау бөлімі жазылады.

Болған соң топ басшылары техникалық диктанттан алған топ мүшелерінің ұпайларын бағалау парағына жазады

Оқушылар жауаптарын айтады, қолдарындағы жауаптары бойынша топтасып отырады.

-INTEGER-бүтін, REAL-нақты, BOLLEAN-логикалық, CHAR-символдық, ARRAY-жиымдар, RECORD-жазбалар,SET-жиындар, FILE-файлдар 

-MOD, DIV

Флипчартта көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қояды.

ІІІ. Кіріспе әңгіме  /сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтау/

- ойлау жұмысына ынталандырылады;

Тақырыпқа шығу: Есеп беріледі. Есеп 1 y = a*x

Алгоритм

Программа

Блок – схемасын құру

алг алгоритмнің аты

басы бүт a, x, y

енгізу a, x

y: = a * x

шығару у

соңы

Оқушылар дәптерлеріне алгоритм мен блок-схемасын сызады.

Проблемалық сұрақ

• Ал енді осы алгоритмді компьютерде орындап нәтижесін ала аламызба?
• Ол үшін тағы қандай түрде ұсынуға болады?
• Ендеше программа құрып көрейік.

Алгоритмді атқарушы адам екенін айтып жауап береді.

Программа құру керек екенін айтады

Программасын құрады

• Ендеше бүгінгі сабағымыздың тақырыбы қандай екен?

Сабақтың тақырыбы «мәліметтерді енгізу, шығару»

ІҮ. Сабақтың негізгі тақырыбы мен мақсатын анықтау

мақсат қою:

• енді осы тақырып бойынша әркім дәптерлеріңе 2 сөйлеммен мақсат жаза қойыңдар

Әр оқушы дәптерлеріне бүгінгі сабаққа мақсаттарын жазады

• шығару, енгізу, меншіктеу операторларының мағынасы не екенін, жазылу форматын біліп алу үшін ақпарат парағындағы мәтінмен танысып алайық

Оқушылар ақпарат парағындағы мәтінмен танысады.

Ү. Оқушылардың жаңа тақырыпты меңгеруі

- оқушылар өз тәжірибелері арқылы жаңа білім туралы өзіндік түсінік пен пікір қалыптастырады;

Бағыт беру /тапсырма бойынша/ Топта постермен жұмыс.

Мадақтау, бағалау:

Әр топқа топтастырылған тақырып бойынша мәтін беріледі.

Мәтінмен жұмыс.  Мәтінді оқу, «инсерт» әдісі бойынша белгілеп шығасыңдар / тақтада көрсетіп, қалай белгілеу керектігі айтылады/   

Жұппен жұмыс. «Көршіңе айтып бер» тәсілі  бойынша жұппен талқылау ұсынылады.

Топаралық байланыс

• Тақырыпшаларды бөліп алып, оқып, бір-бірлеріңе айтып беру

Миға шабуыл. Топтарға сұрақтар беріледі Оқушылардың Меншіктеу, енгізу, шығару операторлары туралы ойларын білу, ой бөлісу

І топ: Меншіктеу операторы 

ІІ топ: Енгізу операторы

ІІІ топ: Мәліметтерді шығару операторы

Мұғалімнің қалауымен әр топта орындықтың артына стикер жабыстыру арқылы спикер тағайындау жүзеге асады.

Постерге түсіру, қорғау ұсынылады.

Постерді бағалау дискрипторы бойынша бағалау

оқулығындағы ақпаратпен танысады, жұппен талқылайды

Жұбын бағалау парағын толтырады

Ұтымды жағын қолдау және өз ұстанымдарына сәйкес  ұсыныстарын ортаға салу. Әр топ өз идеяларын постерге түсіреді.

Оқушылар суреттер  мен ауызша айғақтардан қалып қойған «олқылықтарды толықтыру» үшін кітаптар мен ғаламтордың көмегі арқылы одан әрі зерттеулер жүргізеді

 «галлерея» әдісі бойынша қорғайды Топтар бір-бірінің постерлерін бағалау дискрипторы бойынша бағалайды.

ҮІ. Жаңа тақырыпты бекіту /практикалық жұмыс/

Таратпа тапсырманы орындау ұсынылады Есеп 1 y = a*x

Ø  Алгоритм

Ø  Программа

Ø  Блок – схема

Алгоритм

Программа

Блок – схема

алг алгоритмнің аты

басы бүт a, x, y

енгізу a, x

y: = a * x

шығару у

соңы

Program е1;

Var a, x, y: integer;

Begin

Readln (a, x);

y: = a * x;

writeln (‘y=’,y);

end.

Есеп 2. Екі бүтін санды қосып, қосындысын экранда шығару.
program kosu; 
Есеп 3 Берілген а,в,с үш санның қосындысын және көбейтіндісін есептеу

Program candar;

Бағалау парағына алған ұпайлары жазылады бағалау

Компьютерде орындайды, нәтижесін алып қорытынды жасайды.

Топ басшысы бағалау парағына алған ұпайлары жазады

ҮІІ. Оқушылардың теориялық білімін тексеру

ІІ тапсырма. Тест тапсырма

ҮІІІ. Сергіту сәті«Қатені тап» ойыны.

І топ: Қай операторлар дұрыс жазылмаған?

program _1;

var a, b: integer;

x, y: real;

begin

a := 5;

10 := x; (айнымалы атауы := белгісінің сол жағында болуы керек)

y := 7,8; (бүтін мен бөлшектің арасы нүктемен ажыратылуы керек)

b := 2.5; (нақты мәнді бүтін айнымалыға меншіктеуге болмайды)

x := 2*(a + y);

a := b + x; (нақты мәнді бүтін айнымалыға меншіктеуге болмайды)

end.

ІІ топ Қай операторлар дұрыс жазылмаған?

program kosu /тақырып соңында нүктелі үтір болу керек/
var a, b, c: integer; 
begin
read ( a; b ); / айнымалылар тізімі үтірмен ажыратылады
a + b:=с ; /айнымалы атауы := белгісінің сол жағында болуы керек
writeln ( c );

Флипчартта қатесін түзетеді

ІХ. Қорытынды

 РефлексияОқушылардың теориялық және практикалық білімдерін қорытындылау.

 Тақтадаға рефлексивті экраннан фразаның басын таңдап, әр оқушы сабақ туралы өз пікірін бір сөйлеммен айтады.

1.       Бүгін мен...... білдім.

2.       ....... қызықты болды.

3.       ....... қиын болды.

4.       Мен....... үйрендім.

5.       Мен тапсырмаларды...... орындадым.

6.       ..... орындап көремін.

7.       Өмір үшін сабақ маған.... берді.

8.       ..... мен орындай алдым.

9.       Енді мен......істей аламын.

Оқушының пікірі, сабақ тақырыбының мақсатына жетуі-жетпеуі/ туралы жазады

Х. Бағалау

Бағалау жинаған ұпайлар саны бойынша жүргізіледі.

Топ басшысы жинаған ұпайларын айта отырып бағалап шығады.

ХІ. Үй тапсырмасы туралы ақпарат

3.4.4-, 3.4.5-тақырып оқып келу.

№1 Y=(AX+B)-С өрнегінің алгоритмін, блок-схемасын, программасын құрып келу.

№2.   y=x2+1 функциясын есептейтін программа жазыңыз.

Күнделіктеріне бағаларын қойғызып, үй тапсырмасын жазады.