Та?ырып: М?ліметтерді енгiзу ж?не шы?ару
Ма?сат: О?ушыларды? Паскаль тіліндегі енгізу ж?не шы?ару операторлары жайлы білімдерін ?алыптастыру. Сызы?ты? программаны ??руды ?йрету.
Білімділік – О?ушыларды енгізу\шы?ару операторларын ?олданып сызы?ты? программа ??руды ?йрету.
Дамытушылы? –О?ушыларды? программалау т?сілдері мен ?дістерін ?олдану ?абілеттерін дамыту.
Саба? т?рі: лекция саба?
Саба? типі: аралас саба?
?діс-т?сілдер: т?сіндірмелі – иллюстративті, к?рнекілік, с?ра? -жауап
??рал-жабды?тар компьютер
Саба? барысы
-
?йымдастыру кезе?і
-
?й тапсырмасын тексеру
-
3)Жа?а та?ырып?а кіріспе
4)Жа?а та?ырыпты т?сіндіру
Паскаль тілінде м?ліметтерді енгізу ж?не шы?ару ?шін, я?ни адам мен компьютер арасында м?лімет алмасу ма?сатында алдын ала аны?талатын Input, Output файлдары ?олданылады. Программа берілген м?ндерді Input файлынан алады да, алын?ан н?тижені Output файлына орналастырады. Стандартты енгізу файлы болып пернета?та, ал шы?ару файлы болып дисплей экраны саналады. Ол ?шін енгізу операторы пайдаланылады.
Паскаль тілінде м?лімет енгізетін READ операторыны? жалпы пішімі т?мендегідей:
READ (A1, A2, …, AN);
READLN(A1, A2, …, AN);
READLN;
М?нда?ы, A1, A2, …, AN – айнымалы атаулары, оларды енгізу операторыны? параметрлері деп атайды. Операторды? параметрлері біреуден к?п болса, оларды? арасын бос орын ?алдыру ар?ылы енгізу керек.
READLN алды??ы операторда?ыдай пернелерден м?ндер енгізілгеннен кейін курсорды келесі ?атар?а к?шіріп жібереді. Еш?андай параметрсіз енгізу операторы READLN ешбір м?н енгізбейді, тек курсорды келесі ?атар?а к?шіруді ?ана ат?арады. Енгізілетін айнымалыларды? м?ндері integer, real, char немесе string типтеріне жатуы м?мкін. Логикалы? айнымалылар м?ндері енгізілмейді. Мысалы:
Var
I: real;
J: integer;
K: char;
Begin
Read (I, J, K);
….
Егер осы программаны іске ?осатын болса?, келесі м?ндерді пернета?тадан енгізсек болады: 214.25 59 ‘р’
Б?тін айнымалы?а б?тін, на?ты айнымалы?а на?ты м?ндер берілуі ?ажет.
Паскаль тілінде н?тижені экран?а шы?ару ?шін WRITE (жазу) операторы ?олданылады. Оны? жазылу пішімі:
WRITE (A1, A2, …, AN);
М?нда?ы жа?ша ішіндегі жай айнымалылар немесе апострофтармен ?оршал?ан символдар тобы болуы м?мкін. Мысалы, экран?а А-ны м?ні = 13.26 дегенді шы?ару ?шін келесідей команда жазамыз:
WRITE( ‘A-ны? м?ні=’, A);
Шы?арылатын параметрлер бір-бірімен ?тір ар?ылы ажыратылады. Паскаль тілінде на?ты сандар?а шы?ару операторын ?олдан?анда оларды компьютер экспоненциалды т?рде шы?арып к?рсетеді. Алды??ы мысалда экранда келесідей жазу шы?ады:
A-ны? м?ні=1.326Е+01
Б?л деген 1.326 *101
Пайдаланушы?а т?сінікті болу ?шін оны ?алыпты т?рге келтіруге болады.
WRITE( ‘A-ны? м?ні=’, A:4:2);
А : 4 : 2 дегендегі 4- н?тижеге берілген барлы? орын, 2 – ?тірден со??ы б?лшек б?лігіне берілетін орындар саны.
Мысал: функциясын есептейтін программа ??ру ?ажет. x – ті? м?нін пернета?тадан енгізіледі.
Program esep2;
Var
x:integer; y:real;
begin
writeln(‘х санын енгізі?із:‘); read(x);
y:=sqrt(x); writeln(‘y=’, y:5:2);
end.
7) ?йге тапсырма
Деректерді енгізу ж?не шы?ару.