WORD мәтіндік редакторында практикалық тапсырмалар жинағы

WORD мәтіндік процессоры.

Негізгі ұғымдар мен әрекеттер.

Microsoft Word – ты іске қосу.

Microsoft Word – ты іске қосу үшін мынадай әрекеттер тізбегін орындау керек: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Тапсырма: Терезенің әр элементіне меңзер жүргізіңдер:

Пішімдеу панелі

Стандарттық панель

Меню жолы

Тақырып жолы

Меңзер

Шегініс маркері

Сызғыш

Сырғытпа

Айналдыру жолақтары

Жұмыс аймағы

Қалып – күй жолы

WORD мәтіндік редакторының терезесі.

1. Тапсырма: «Стандартты» және «Пішімдеу» аспаптар панелінің әрбір пиктограммасының тұсына оның міндетін жазыңдар.

Аспаптардың стандарттық панелі.

Аспаптардың пішімдеу панелі.

Мәтіндік құжат жасау.

1. Тапсырма: сұрақтарға жауап беріп, кестені толтырыңдар.

Сұрақ	Жауап
Мәтінді енгізгенде «ENTER» пернесін қай кезде басу керек.
Абзац соңы маркерінің суретін салып көрсетіңіздер
Меңзердің орнын ауыстыру үшін қандай пернелер пайдаланылады?
Көлемді құжаттармен жұмыс істегенде керекті бетке қалай ауысуға болады.
Меңзердің сол жағында орналасқан мәтінді немесе символды өшіру үшін қандай пернені басады?
Меңзердің сол жағында орналасқан мәтінді немесе символды өшіру үшін қандай пернені басады?
Мәтін блогын қалай өшіру керек?

Бас әріптерді SHIFT пернесін басып тұрып теру керек. CAPS LOCK пернесін әр басқан сайын бас әріптер мен кіші әріптердің режимін ауыстырып тұрады:

• Негізгі режім (шама өшіп тұрғанда) – кіші әріптерді енгізеді;

• Қосалқы режім (шама жанып тұрғанда) – бас әріптерді енгізеді.

Естеріңде болсын! Тыныс белгісінің алдында бос орын қалдырылмайды, ал тыныс белгісінен кейін міндетті түрде бір бос орын қалдырылады.

1. Тапсырма: SHIFT және CAPS LOCK пернелерін пайдаланып, мәтінді теріңдер.

   Наурыз әдет – ғұрыптары!

   Наурызнама – қызықты да қуанышты шерулі мейрам. Мейрамға келгендердің бәрі көңілдерін көтеруге және басқалардың көңілдерін көтеруге міндетті.

   Наурыз көже – Наурыз мейрамы дастарқанның арнайы тағамы. Наурыз жыры халықтың ауыз әдебиетінің ерекше түрі. Наурызда фальклорлық шығармалар орындалады.

Меңзерді басқару пернелері.

	Меңзерді сәйкес бағытта бір символға жылжыту
	Меңзерді жолдың, терезенің, файлдың басына апару.
	Меңзерді жолдың, терезенің, файлдың соңына апару.
	Меңзерді мәтіннің бір бетіне жоғары апару.
	Меңзерді мәтіннің бір бетіне төмен апару.
	Меңзердің сол жағындағы орналасқан символды өшіру
	Меңзердің оң жағындағы орналасқан символды өшіру

Қазақ әріптерін және латын әріптерін еңгізу режімдерін ауыстыру Ctrl + Shift (немесе Alt + Shift) пернелерін қатар басу арқылы жүзеге асады.

5. Тапсырма. Пернетақтаның қазақ әріптері мен латын әріптері режімдеріне алма – кезек ауыстыра отырып, мәтін енгізіндер.

Dog – ит, Cat – мысық, Beard- құс, Book – кітап, Pen – қалам, Table – үстел, Mouse – тышқан, Cheese – ірімшік.

S – қалалардың арақашықтығы (км).

V – кеменің қозғалыс жылдамдығы (км/сағ).

InterNet – жаhандық компьютерлік желі.

Цифрлады енгізу пернетақтаның үстіңгі қатарындағы пернелер немесе қосымша шағын цифрлық пернетеқта арқылы жүзеге асады. Шағын цифрлық пернетақтаны іске қосу оның сол жақ жоғары бұрышындағы NumLock пернесін басу арқылы жүзеге асады.

1. Тапсырма. Басып шығарыңдар.

   45+68=113, 74-14= 60, 48*59=2832, 55/11= 5

   
   
   

   =

1. Тапсырма. Әр символды басу үшін пернелер комбинациясын табыңдар да кестені толтырыңдар сонда қандай (қазақ немесе ағылшын) тіл іске қосылғанын міндетті түрде көрсетіңдер.

Символ	Пернелер комбинациясы	Тіл	Символ	Пернелер комбмнациясы	Тіл
\			#
/			@
.		Қаз	$
,		Қаз	%
?		Қаз	&
!		Қаз	*
{ }			_
( )			-
|
[ ]			№
:		Қаз	« »
;		Қаз	“ ”
^			+
‘ ’			=

Мәтінді сақтау.

Сохранить (қайталап сақтау)

Сақтаудың бұл түрі – аты бар бұрын жасалған құжатқа өзгеріс енгізілген кезде пайдалынылады.

Сохранить как (алғашқы сақтау)

1. Сохранение документа терезесінен Папкалар өрісінде папканың атын таңдап алу;

2. Имя файла өрісінде құжаттың атын теру;

3. Сохранить батырмасын шерту.

1. Тапсырма. Қатені түзету компьютер программасында әзірге орыс тілінде ғана орындалады. Сондықтан жаттығу мақсатында мәтін орыс тілінде беріліп отыр. Мәтінді теріңдер:

Имянаречие

Существует поверие, что родившиеся в Наурыз дети будут отмечены расположением звезд, высших сил. Поэтому при наречении им давалось имя, связанное с праздником. Известно немало подобным имением: Наурызбай Кутпанбайулы, Наурызбай Касымулы. В Золотой Орде правил хан Наурыз. Очень распространены имена Наурызгул, Наурызбек, Наурызгали.

Қалып қойған әріпті немесе сөзді қалай кірістіреді:

Меңзерді керекті орынға (кірістіру орнына) апарыңдар да сөзді, әріпті немесе мәтінді теріңдер.

Жолды қалай жапсырады:

Меңзерді өзіне келесі жолды жалғау керек болатын сөзден кейін орналастыру керек те, Delete пернесін басады.

Абзайты қалай бөледі:

Меңзерді жаңа абзац басталатын жерге апарып, Enter пернесін басу керек.

1. Тапсырма: Жоғарыдағы мәтінде бірінші Наурызбай атынан кейін (1706-1781) жазуын, екінші Наурызбай атынан кейін (1822-1847) жазуын енгізіндер.

2. Тапсырма. Жоғарыдағы мәтін әр сөйлем жаңа жолдан басталатындай етіп бөліңдер.

3. Тапсырма. Абзацтарды біріншісінде - үш жол, екіншісінде - екі жол болатындай етіп бөліңдер.

Емлесін тексеру.

1. Тапсырма. Тексерушісі мәтіндік редакторлар ағалшын және орыс тілінде жұмыс істейді. Бұл туралы оқулықта да айтылған. Осы программа жұмысын игеру үшін орыс тіліндегі мәтінмен жұмыс істеп жаттығыңдар. 8 тапсырмадағы мәтіннің кейбір сөздерінде әдейі қате жіберіңдер.

Қате жазылған сөздердің барлығы асты қызыл ирек сызықпен сызылады. Егер үтір белгісінің алдында бос орын бар болса, онда мұндай қатенің асты ирек жасыл сызықпен сызылады. Сервис – Провописание командасын шақырыңдар. Сөзді мағынасы жақын сөздер тізіміндегі бір сөзбен ауыстыру үшін сол сөзді бөліп алыңдар да «Ауыстыру» (Заменить) пернесін шертіңдер. Егер сөздің дұрыстығына сенсеңдер, не сөз сөздікте жоқ болса, онда «Қалдыру» (Пропустить) батырмасын шертіңдер.

Іздестіру және ауыстыру.

Кейде бүкіл мәтіндегі бір сөзді басқа сөзбен ауыстыру немесе үтір алдында бос орын қалдырмау қажет болады. Егер мәтін үлкен болса, онда Түзету - Табу - Ауыстыру (Правка - Найти - Заменить) арнайы командасын пайдалану керек.

1. Тапсырма. Өлеңді басыңдар.

Побывал я однажды в стране,

Где исчезла частица не ...

Посмотред ч вокруг с Недоумением.

Что за Нелепое положение!

Но вокруг было тихо – тихо,

И во всем была Неразбериха,

И на Невзрачной клумбе из будки

Голубые цвели Незабудки.

И погода стояла Ненастная,

И гуляла собака Несчатная

И, виляя хвостом Неуклюже,

Пробегала Непролазные лужи.

Мне встречу без всякого страха

Шел умытый, причесанный Неряха.

А за Неряхой по травке свежей

Шел Несуразный Недатепа и Невежа.

И навстречу всем утром рано

Улыбалась царевна Несмеяна.

Очень жаль что только во сне

Есть срана без частицы не.

Побывал я однажды в стране,

Где исчезла частица не ...

Посмотред ч вокруг с доумением.

Что за лепое положение!

Но вокруг было тихо – тихо,

И во всем была разбериха,

И на взрачной клумбе из будки

Голубые цвели забудки.

И погода стояла настная,

И гуляла собака счатная

И, виляя хвостом уклюже,

Пробегала пролазные лужи.

Мне встречу без всякого страха

Шел умытый, причесанный ряха.

А з ряхой по травке свежей

Шел суразный датепа и вежа.

И навстречу всем утром рано

Улыбалась царевна смеяна.

Очень жаль что только во сне

Есть срана без частицы не.

1. Тапсырма.

Түзету – Табу (Правка - Найти) диалогтік терезені шақырыңдар. Табу (Найти) өрісінде «Не» жұрнағын енгізіндер. Ауыстыру (Заменить) батырмасында шертіңдер де, Ауыстыру енгізілген соң бос орын пернесін басыңдар («Не» жұрнағының барлығы бос орынмен ауыстырылады). Әрі қарай Әрі қарай табу (Найти далее) батырмасын басыңдар да, егер «Не» жұрнағын бос орынға ауыстыру керек болса, Ауыстыру (Заменить) батырмасын басыңдар.

? Егер Заменить все батырмасын бассақ қандай өзгеріс болады деп ойлайсың ба?

МӘТІНДІК ҚҰЖАТТЫ ПІШІМДЕУ

1. Тапсырма. Дұрыс жауаптарды жасыл түспен, қате жауаптарды қызыл түспен бояңдар.

Пішімдеуді орындай отырып, былай етуге болады.

Әр түрлі қаріптерді пайдалануға	Сурет қоюға	Мәтінді қоршаудың әр түрлі типтерін пайдалануға
Мәтіннің жекеленген бөліктерін көшірмелеуге	Жоларалық интервал тағайындауға	Мәтінді файл түрінде сақтауға
Беттің параметрлерінің (жұмыс өрісінің шекраларын) өзгертуге	Мәтінді принтерге басып шығаруға	Бетте мәтінді туралауға
Мәтінді тізім түрінде жазуға	Мәтінді бағандарға бөлуге	Абзацты толтыруды қолдануға

1. Тапсырма. Сәйкестерді көрсетіңдер.

Сөзде тінтуірді екі рет шерту

Жолдың басында тінтуірді шерту (меңзер жебе түрінде)

Абзацта тінтуірді үш рет шерту

+ комбинациясындағы перенелерді басу

батырмасын ұстап тұрып, сөйлемнің кез келген жерінде тінтуірді шерту

Правка – Выделить командасын орындау

Бүкіл жолды ерекшелеу

Сөзді ерекшелеу

Сөйлемді ерекшелеу

Құжатты тұтастай ерекшелеу

Абзацты ерекшелеу

Пішімдеу режімдері.

1. Символдарды пішімдеу

1. Тапсырма. Әр сөзді кезегімен ерекшелей отырып, пішімдеу панелі батырмасын пайдаланып, үлгі бойынша символдарды пішімдеу баптарын тағыйындаңдар.

Үлгі	Қолданылған пішімдеу	Үлгі	Қолданылған пішімдеу
Символ	Times New Roman, 12 пт.	Символ
Символ	Arial, 14 пт, курсив	Символ
Символ		Символ
Символ		Символ

1. Тапсырма. Формат – қаріп диалогтік терезесін шақырып, әр сөз үшін өзіндік астын сызумен ерекшелеуін айқындаңдар.

Астын сызу

Бір рет Қалың сызықпен

Екі рет Штрихты

Тек сөздер Штрих - пунктир

Пунктирлі Ирек сызықпен

Эффектілер

Жоғары индекс – X² , Y³ , z³ Төменгі индекс – X₁ , Y₁₂ , A_i .

Сызып тасталған Кіші, Бас әріптер

Екі рет сызылған

Түстер:

Қ - Қызыл, С - Сары, Ж - Жасыл, К - көк.

1. Абзацтық шегіністер.

1. Тапсырма. Сызғышта маркерді абзацтық шегініс алынатындай етіп салыңдар.

А) Оң абзацтық шегініс
В) Нөлдік абзацтық шегініс

В) Теріс абзацтық шегініс

Туралау.

1. Берілген абзацқа қолданылатын батырмаларды қоршап көрсетіңдер.

«Альклор» АҚ – ның директоры М. А. Исабаев мырзаға азамат С. К. Сакеновтен Өтініш Мен жарнама агенті ретінде жұмысқа алуыңызды сұраймын. 12. 05. 2011 ж.

1. Жоларалық интервал.

1. Тапсырма. Жоларалық интервалдар қандай болады? Схеманы толтырыңдар.

1. Тасымалдауды орындау.

1. Тапсырма. Схеманы толытырыңдар, сұраққа жауап беріңдер.

1. Тасымалдауды автоматты түрде орындау үшін командалар тізбегін жазыңдар.

Тасымалдауды автоматты түрде орындау қандай жағдайда қолданылады? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Тасымалдауды мәжбүрлі түрде орындау үшін командалар тізбегін жазыңдар.

Тасымалдауды мәжбүрлі түрде орындау қандай жағдайда қолданылады? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

МӘТІННІҢ ОРНЫН АУЫСТЫРУ ЖӘНЕ КӨШІРМЕЛЕУ.

Мәтін блогының орнын ауыстыру үшін мынаны пайдалануға болады:

1. Мәтінді теріңдер. Құжатты «Санау» атымен сақтаңдар. Содан соң соңғы жылдың алдыңдағы жолды (ТОҒЫЗ) алыңдар да, оны соңғы (ОН) жолдың астына апраңыдар және т.с.с. өлеңді кері ретпен басып шығарыңдар.

Ал енді керісінше

ОН - Ермек велосипед теуіп жүр.

ТОҒЫЗ - Әбу батпырауық ұшырып отыр.

СЕГІЗ - Дидар шашын өріп отыр.

ЖЕТІ - Талғат доп ойнап жүр.

АЛТЫ - Зура әткеншек тебуде.

БЕС - Болат құмалаңда отыр.

ТӨРТ - Қали үйде отыр.

ҮШ - Әлия шелек ұстап тұр.

ЕКІ - Үсен онымен жарысып келеді.

БІР – Асан таудан шаңғымен зымырап келеді.

БІР – Асан таудан шаңғымен зымырап келеді.

ЕКІ - Үсен онымен жарысып келеді.

ҮШ - Әлия шелек ұстап тұр.

ТӨРТ - Қали үйде отыр.

БЕС - Болат құмалаңда отыр.

АЛТЫ - Зура әткеншек тебуде.

ЖЕТІ - Талғат доп ойнап жүр.

СЕГІЗ - Дидар шашын өріп отыр.

ТОҒЫЗ - Әбу батпырауық ұшырып отыр.

ОН - Ермек велосипед теуіп жүр.

Мәтін блогын бір құжаттан басқа құжатқа орын ауыстыруға болады.

1. Тағы бір құжат жасаңыз (Файл - Жасау)

2. Терезеде ашылған құжаттардың бәрін орналастырыңдар (Терезе – Бәрін реттеу)

3. Бір құжаттан мәтіндік блокты ерекшелеп алыңдар.

4. Көшірмелеу командасын орындаңдар.

5. Меңзерді басқа құжаттың қажет жеріне орын ауыстырыңдар да, Кірістіру командасын орындаңдар.

6. Екінші құжатты «Дом который построил Джек» атымен сақтаңдар.

1. Мәтінді теріңдер. Оны «Дом Джека» атымен сақтаңдар. Өлеңде қайталанатын жолдардың бар екеніне көңіл аударыңдар. Көшірмелеп жазатын жолдарды белгілеп алыңдар.

Вот дом,

Который построил Джек

А вот пшеница,

Которая в темном чулане

хранится,

В доме,

Который построил Джек.

А это веселая птица – синица,

Которая часто ворует пшеницу,

Которая в темном чулане

хранится,

В доме,

Который построил Джек.

Вот кот,

Который пугает и ловит синицу,

Которая часто ворует пшеницу,

В доме,

Который построил Джек

Вот пес без хвоста,

Который на шиворот треплет кота,

Который пугает и ловит синицу,

Которая часто ворует пшеницу,

Которая в темном чулане хранится,

В доме,

Который построил Джек.

А это корова безрогая,

Лягнувшая старого пса без хвоста,

Который за шиворот треплет кота,

Который пугает и ловит синицу,

Которая часто ворует пшеницу,

Которая в темном чулане хранится,

В доме,

Который построил Джек.

А это старушка седая и строгая,

Которая доит корову безрогую,

Лягнувшую старого пса без хвоста,

Который за шиворот треплет кота,

Который пугает и ловит синицу,

Которая часто ворует пшеницу,

Которая в темном чулане хранится,

А это ленивый и толстый постух,

Который бранится с коровницей

Строгою,

Которая доит корову безрогую,

Лягнувшую старого пса без хвоста,

Который за шиворот треплет кота,

Который пугает и ловит синицу,

Которая часто ворует пшеницу,

Которая в темном чулане хранится,

В доме,

Который построил Джек.

Тапсырма: Өлеңді аяқтау үшін қанша жол көшірмелеу керек?

Айырбас буферін бір құжаттан бір құжатқа мәтінді көшірмелеу үшін пайдалануға болады.

1. «Санау» құжатын немесе басқа құжатты ашыңдар