Мәліметтерді енгізу және шығару.

Бекітемін: Келісілді:

Мектеп директоры ОІМ

А.О.Уалиева Г.К. Егубаева

9 - сынып (ашық сабақ)

Өткізген: Сарсенбаева Ж.

2015-2016 оқу жылы

Мерзімі: 24.11.16Ж 7– сынып Информатика

Сабақтың тақырыбы: Мәліметтерді енгізу және шығару .

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларды Read, write операторларымен таныстыра отырып , жазылу жолдарын меңгерту және дұрыс іс әрекет құндылығын мәнін ашып, өмірмен үштастыру.

Міндеттері:

• Оқушылардың өз ойларын еркін айтуға, мәліметтерді енгізу және шығару бағдарламаны өз бетінше құруға бейімдеу.

• Оқушыларды табандылыққа, төзімділікке, сүйіспеншілікке тәрбиелеу.

Түрі: кірістірілген сабақ

Типі: Аралас сабақ

Технологиясы: СТО , АКТ,

Әдіс -тәсілі: тыныштық сәті, жіңішке және жуан сұрақтар,дәйексөз,мәтінмен жұмыс ,куб.

Пәнаралық байланыс: өзін - өзі тану

Көрнекілігі: интерактивті тақта, тапсырмалар жинағы, слайд, бағалау парағы, музык, видео, ертегі.

І.Ұйымастыру бөлімі :

Тыныштық сәті: «Нұрға бөлену»

ІІ. Үй тапсырмасы: слайд 2.

Жуан сұрақтар	Жіңішке сұрақтар
1.Div және mod операторларына анықтама бер? 2.Логикалық типтерге қандай операторлар жатады және мысал келтір? 3. Қалай сендер ойлайсыңдар меншіктеу операторының міндеті қандай және жазылуын көрсет? 4. True және false операторларының айырмашылығы неде?	Бүтін тип Паскаль АВС бағдарламасында қалай жазылады? 2x мән Паскаль тілінде қалай жазылады ? Ақиқат және жалған қандай сандармен белгіленеді? Сен қалай ойлайсың Паскаль программалау тілің кім шығарды? Стандартты типтерге жататын операторларын ата?

ІІІ. Дәйексөздің мағынасың ашу.

«Кітапты оқытудың үш түрі бар: біріншіден, оқып шыққаныңнан кейін ешнәрсені түсінбеу; екіншіден, оқып шыққан нәрсені түсіну; үшіншіден, оқып шыққаннан кейін тіпті кітапта жазылмаған сырды да ұғыну.

Я.Б.Княжнин

Екі рет қайталатып дәптерге жазғызу.

1. Дәйексөзді қалай түсінесіңдер?

2. Сендер кітап оқисыңдар ма?

3. Бұл дәйексөзде информатика пәніне байланысты қандай операторлар бар?

4. Паскаль АВС де оқу және шығару операторлары қандай?

Тақырыппен байланыстыру.

Дәптермен жұмыс: Тақырыпты, мерзімді жазу.

IV. Мағынаны тану. Слайд 3-4

Мұғалімнің сөзі.

Енгізу,шығару операторларына түсініктеме беру.

Жалпы, файлдардан мәліметтерді оқу және оларға жазу әрекеттерін Read,Write,Readln,Writeln оператолары орындайды.

Оқу операторы(Read) өңделетін мәліметтердің берілген мәндерін оқып,операторда көрсетілген айнымалыларға меншіктейді.

Жазылуы: (Read()

Мысалы:Read(a ,b, c)

Программадан үзінді:

Var a: real ;

I: integer;

X : char ;

Read ( x, I, a )

Нәтижесі: « n », 30 0.1

Readln операторының Read операторынан айырмашылығы,Readln операторы қатар жазылса,әрбір келесі енгізу операторына қажетті мәндер міндетті түрде жаңа жолдан терілуі керек.

Мысалы:

var a,b,c,d: real; 2. Var a.b.c.d read

Begin Begin

Read (a,b) Readln (a,b)

Read( c,d)

Readln (c,d )

Нәтижесі:1,2,3,4 1,2

3,4

Жазу операторы (wrete) өрнектердің нәтижесін экранға шығарады.

Жазылуы: wrete();

Мысалы:wrete(153);(өрнек тұрақты түрде берілген).

Wrete (a+b/c); (өрнектің нәтижесі шығады).

Wrete (нәтижесі,у);(тізбек және айнымалы түрінде).

Wrete(A[1]); (өрнек индексті айнымалы түрінде).

Ескерту:а) енгізу операторында айнымалылардың идентификаторы міндетті түрде үтірмен ажыратылады, соңынан (;) нүкте –үтір қойылады.

б)Егер Readle операторы қатар жазылса,әрбір келесі енгізу операторына қажетты мәндер міндетті түрде жаңа жолдан терілуі керек.

Есеп. Екі бүтін санды қосып, қосындысын экранда шығару.
program qq;
var a, b, c: integer; сипаттау бөлімі
begin
read ( a, b ); енгізу операторы
c:= a + b; меншіктеу операт негізгі бөлім
writeln ( c ); шығару операторы
end.

Мәтінмен жұмыс. Ертегі. «Құмырадағы сызат»

Ерте – ертеде екі үлкен құмырасы бар қария өмір сүріпті. Күнде таңертеңгілікте сол құмыраны иінағашқа салып алып, су тасыпты.

Қария суды өзеннен әкелгенше, бүтін құмырада су толы келсе, сызаты бар құмырада жартылай ғана су қалып отырған.

Қария әйелдің өзеннен үйге дейінгі ұзақ жолының соңында сызаты бар құмырадағы су жарым-жартылай ғана қалатын.

Осы жағдай екі жыл бойы күнделікті қайталанып отырған: қария әйел үйіне үнемі бір жарым құмыра су әкелетін.

Мінсіз бүтін құмыра өз жұмысына мақтанышпен қарайтын,

ал сызаты бар жұтаң құмыра өз кемістігінен ұялатын және өзі істей алатын жұмыстың жартысын ғана істейтініне қамығатын.

өзінің жарамсыздығына көзін жеткізгендей болған екі жыл өткен соң, құмыра қарияға шағынады:

“Мен бүкіл жол бойы су ағып келетін өз сызатымнан ұяламын.“

Қария әйел жымиып күліп: " Жолдың сен жағында гүлдер өсетінін, ал екнші жақтиа өспейтінін байқадың ба ? "

Сенің жағыңа мен гүл тұқымын сеуіп тастадым, өйткені сенің кемістігіңді білетінмін. Солайша сен әрбір күні үйге келе жатқанда оларды суарып отырасың.

Екі жыл қатарынан мен бұл тамаша гүлдерді кесіп алып, олармен үстелді безендірдім.

Егер сен дәл осындай болмасаң, онда мұндай әдемілік болмас еді және біздің үйімізге мұндай құрмет көрсетпес еді.

Сұрақ қою.

1. Құмыра неден ұялды?.

2. Қария әйелінің әрекеті не болды?

3. Осы мәтінде бүгінгі тақырыпқа байланысты қандай операторлар бар?

4. Бұл ертегіде енгізу операторы қай жерде?

5. Шығару операторы қай сөйлемде кездеседі?

V.Шығармашылық жұмыс. Слайд 5 -6

 1-тапсырма 
5+3 қосындысын табу программасы.

2-тапсырма

Сәлем!
Мен Паскальмын.
Дос болайық! деген тексті шығару бағдарламасы

3-тапсырма

Ұшбұрыштың периметрін табу шығару бағдарламасы.

4 тапсырма.

Ертегі!
Сызат түскен құмыра.
Маған көп үлгі болды! деген тексті шығару бағдарламасы

5 тапсырма.

Кітапты оқытудың неше түрі бар.

Үш түрі. шығару бағдарламасын құру.

Жауаптары:

1-тапсырма 
5+3 қосындысын табу программасы

Program kosyndy;
Begin
Writeln(5+3);
End.

2-тапсырма

Сәлем!
Мен Паскальмын.
Дос болайық! деген тексті шығару бағдарламасы

Program text;
Begin
Writeln(‘Сәлем’);
Writeln(‘Мен Паскальмын’);
Writeln(‘Дос болайық’);
End

VІ. Рефлексия. Куб.

1. Read ағылшын тілінен аударғанда қалай?

2. Read және Readln айырмашылығы неде?

3. Write және writeln айырмашылығы неде?

4. Енгізу операторында айнымалылардың идентификаторы

міндетті түрде қандай белгімен ажыратылады?

5. Программа құру кезінде басы соңы қандай

операторлармен белгіленеді?

6. End операторынан кейін қандай белгі қойылады?

7. Var қандай бөлім?

VІ І. Үйге тапсырма:

Бағалау.

Тексерген: ОІМ Маймышева С.Қ.