Сұрақтар 1ұпай
Формулалар құрастыру 2ұпай
Есеп шығару 3ұпай
Өсіп тұрған алмаларды жинап себетке салады, топқа бөлінеді, үй тапсырмасы тексеріледі
Атом құрылысы.
Na +11 ) 2e ) 8 e ) 1e.
Электрондық формуласы:
2 2 6 1
1 S 2 S 2 P 3 S .
+ 11
Қазақстанда NaCL өндіру көзі болатын тас тұз (галит) қоры Каспий маңы ойпаты, Арал маңы, Ертіс өзені өзені бойында.
Алматы мен Қызылорда
облыстарында мирабилит
Na2SO4*10H2O
минералдарының
кен орны шоғырланған.
* Біздің планетамызда таралуы бойынша натрий алтыншы орын ,
оның үлесіне жер қыртысы массасының 2,64%-і тиесілі.
Мұхит суының 2,8 % шамасында натрий хлориді болады.
Өлі теңізде 7,9% NaCl бар
Иондық кристалл тор
Na -күміс
түсті жылтыр
Судан жеңіл, тығыздығы 0,97г/см3
Сұйық күйде жылу мен электр тоғын өте жақсы өткізеді.
Атом қабаттары өзара перпендикуляр 3 бағытта сырғиды.Осыған орай Na иілімді әрі жұмсақ келеді.
t балку ( Na )= 97,8ºС
ХІХ ғасырдың басында 1807жылы
ағылшын ғалымы Хемфри Деви
электролиздеу арқылы натрийді алған.
№ 1
2NaCL
↓
(-) катод ← 2Na + 2CL → анод(+)
2Na+2ê = 2Naº 2CL+2 ê = CLº
№ 2
Na2 CО3+2С = 2Na +3СО (1000ºС)
Химия
лық элемент
тер ата
луы
Орби
тада элек
трон
дар
дың орналасуы
Сілтілік металдар
дың физикалық қасиеті
1
Ли
тий
Сілтілік металдардың химиялық қасиеті
2
Натрий
Күшті тотықсыздандыр
ғыш
3
Li
1S 2 2S 1
Ка
лий
Na
1S 2 2S 2 2P 6
Барлық металдар-күміс түсті жылтыр,
жеңіл (суданда),
жұмсақ(пы шақпен кесуге болады), оңай балқиды литийден цезиге дейін балқу температура
сы төмендейді.
t бал ( Li )= 179ºС
t балку ( Na )= 97,8ºС
t бал (К)= 63,5ºС
4
Жай заттармен әректтесуі
K
1S 2 2S 2 2P 6
3S 2 3P 6
3S 1
5
Жоғары
лайды
↓
Күрделі заттармен әректтесуі
Сілтілік металдардың ғылым мен техникада маңызды қолданылуы.
4S 1
2Liº+СІ 2 º=2Li + СІ
2Liº+Н 2 º=2Li Н
2Liº+ S º=Li 2 S
↓
6
↓
7
2Liº+Н + ОН =2Li +1 ОН + Н 2 º
Liº-1ê=Li +1 ׀ ׀ 1
Н + -1ê =Нº ׀ 1 ׀
2Liº+2НСІ=2LiСІ+Н 2
1.Ядролық реакторларда салқындатқыш.
2.Металлургияда азоттан,күкірттен және басқа қоспадан тазалау үшін.
3.Сутегінің тритий изотобын алу үшін
3 6 Li+ 1 0 п → 3 1 Н+ 4 2 Не
1.Ядролық реакторларда салқындатқыш (калий құймасымен бірге)
2.Көптеген органикалық қосылыстарға катализатор.
3.Корғасын мен құймасы подшипник жасауда қолданады.
4.Қиын балқитын металдарды алғанда тотықсыздандырғыш қызыметін атқарады.
5. Бояу жасауда қолданады.
Сумен қарқынды қопарылыс түзіп әрекеттеседі.
Оттегімен әр түлі құрамдағы калий пероксидін түзеді (К 2 О 2 , К 2 О 4 , КО 2 )
1.Калий пероксиді (КО 2 ) космос карбльдерінде, суасты қайықтарда СО 2 сіңіру ж/е О 2 регенерациялау (қалпына келтіру)үшін.
Видио көрсетілім
(Натрийдің сумен әрекеттесуі)
2Na +2Н ОН =2Na ОН + Н2
2Li+2Н ОН =2LiОН + Н2
Демонстациялық тәжірибе.
(натрийдің жануы)
4Na + O 2 → 2Na 2 O
2Na + O 2 → Na 2 O 2 (оттегі көп болса)
Видио көрсетілім
(Натрийдің күкіртпен әрекеттесуі)
2Na + S =Na 2 S
Видио көрсетілім
(Сілтілік металдардаң сумен әрекеттесуі)
2Na +2Н ОН =2Na ОН + Н 2
Na ОН + НСІ = Na СІ+Н 2 О
2Na ОН+СО 2 = Na 2 СО 3 +Н 2 О
Химиялық лото.
2Na + Н 2 S = Na 2 S +Н 2
2Na +2НСІ = 2NaСІ+Н 2
2Na +2НІ = 2Na Н+І 2
4Na +Н 2 = 2Na 2 Н
Мына сөздерді пайдаланып мәтін есеп құрастыр.
1.Масса, он бес, әрекеттескенде, натрий.
2.Моль, үш, көлем, калий, әрекеттескенде
Тест.
( активод пайдаланып)
Мұғалімнің шашқан «жемістеріне », оқушылар сабақ кезінде не түсінгендерін жазып себетке салады.