Сандық есептер

А.Орманбетов атындағы шағын жинақты негізгі орта мектебі

Ашық сабақтың тақырыбы: Сандық есептер:элементтердің массалық үлестері бойынша заттың қарапайым формуласын анықтау.

Орындаған: химия-биология пәндерінің мұғалімі Бокенова.Б.О

Сыныбы: 8

2015-2016 оқу жылы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Элементтердің массалық үлестері бойынша заттың қарапайым формуласын анықтауға байланысты сандық есептер шығару тәсілдерін үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту арқылы функционалдық сауаттылығын арттыру, оқу барысында меңгерген білім-білік дағдыларын өмірде қолдана білу дағдысын дамыту.

Тәрбиелік: Бір-бірінің пікірлерін тыңдай білуге,өз ойын толық жеткізе алуға, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың әдісі: ақпараттық- коммуникативті технология, СТО элементтері,сұрақ-жауап,баяндау,сайыстыру.

Көрнекілік :Д.И.Менделеевтің периодтық кестесі, интербелсенді тақта,карточкалар,стикерлер,әр-түрлі фигуралар

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі: а)сәлемдесу;

Ә)оқушылардың назарын сабаққа аудару;

Б)Психологиялық ахуал туғызу.

Оқушыларды шаттық шеңберге тұрғызып, бір-біріне жақсы тілектер айтады,сабаққа сәттілік тілейді.Әр-түрлі фигуралар арқылы топқа бөлінеді.

Үй тапсырмасын тексеру.

А)Сұрақ-жауап. Әрбір дұрыс жауапқа 5 балдан.

-Кристалдық заттар деген не?

-Кристалдық тор түйіндері деген не?

-Кристалдық торлар қандай типтерге бөлінеді?

-Иондық кристалдық торға қандай мысал келтірер едіңдер?

-Иондық кристалдық торлы заттарға қандай физикалық қасиеттер тән?

-Молекулалық кристалдық тор нешеге бөлінеді?

-Молекулалық полюсті заттарға қандай заттар жатады және оларға қандай физикалық қасиеттер тән?

-Молекулалық полюссіз заттарға қандай заттар жатады және оларға қандай физикалық қасиеттер тән?

-Атомдық кристалдық торлы заттарға қандай заттар жатады?

-Атомдық кристалдық заттарға қандай физикалық қасиеттер тән?

-Атомдық кристалдық торлы заттар қайда қолданылады?

Ә)Үлестірмелі карточкалар арқылы химиялық формула бойынша қосылыстағы элементтің массалық үлестерін,күрделі заттың массасы бойынша оның құрамындағы элементтің массасын есептеуге есептер беріледі.Есептің қиын жеңілдігіне байланысты деңгейленген есептер беріледі . Есептер 10,20 балмен бағаланады.

10 балдық есеп: Формулалары берілген заттардың құрамындағы элементтердің массалық үлестерін есептеңдер:КМпО4,Н2О,Ғе2О3

10 балдық есеп: Мына қосылыстардың :КNО3,NаNО3,NН4NО3 құрамындағы азоттың массалық үлесін есептеңдер.

10 балдық есеп: АІ2О3 алюминий оксидінің құрамындағы оттегінің массалық үлесі қанша болатынын есептеңдер.

10 балдық есеп: Магний оксидінің МgО құрамындағы оттегінің массалық үлесі қанша болатынын есептеңдер.

20 балдық есеп : 44г темір (ІІ)сульфидіндегі ҒеS темірдің массасы қанша?

20 балдық есеп: Ас тұзының NaCІ қанша грамында 46г натрий болатынын есептеңдер.

20 балдық есеп: Құрамында 16 г күкірт болса,күкіртті газдыңSO2 массасы қандай екенін есептеңдер?

20 балдық есеп: Құрамында 32г мыс болса,куприттіңСu2О массасы қандай болады?

Жаңа сабақ. Интербелсенді тақта арқылы жаңа сабақ түсіндіріледі.

Құрамындағы элементтердің массалық үлесі бойынша заттың қарапайым формуласын табу.

Есеп.Құрамындағы элементтердің массалық үлестері мынадай : К 39,69%,Мп27,87%, О 32,46% тұздың қарапайым формуласын табыңдар.

Шешуі.

Есеп шығарудың бірнеше әдістері бар.

Қарапайым жолының бірі-зат құрамына кіретін атом санының ең кіші қатынасын табу.Қосылыстағы калий атомының санын х деп,марганец атомының санын у деп,оттек атомының санын z деп белгілесек,қосылыстың формуласын КхМпуОz деп жазуға болады.

1)Элементтердің массалық үлестерін атомдық массаларына бөліп,қосылыс құрамындағы атом сандарының қатынастарын табамыз.

Х:У:Z=1,02/39:27,87/55:32,46/16 =1,02:0,506:2,03

2)Заттардың формуласында атом сандарының қатынасы бүтін сандар болуы керек,сондықтан ең кіші санды бірлік ретінде алып,соған бөлсек:

Х:У:Z =1,02/0,506:0,506/0,506:2,03/0,506=2:1:4 сандарын аламыз.

Алған сандарды орындарына қойып,белгісіз заттың формуласын табамыз: К2МпО4

Жауабы: Іздеп отырған тұздың формуласы К2МпО4 калий манганаты деп аталады.

Сабақты бекіту.

«Кім жылдам?» дұрыс орындалған есепке 30 балл беріледі.

Құрамында элементтердің массалық үлестері мынадай: магний Мg 41,4%,оттек О 55,2%,сутек Н 3,4% болатын қосылыстың химиялық формуласын есептеңдер.

Құрамындағы элементтердің массалық үлестері төмендегідей: натрий 42,1%,оттек 39%,фосфор 18,9 % болатын тұздың химиялық формуласын табыңдар.

Құрамында 42,8% көміртек және 57,2% оттек бар көміртек оксидінің формуласын табыңдар.

«Ойлан тап» логикалық есептер.РІSА тапсырмалары 40 балл

Біз күнделікті тұрмыста бұл затты көп қолданамыз. Кейде ауырып қалсақ бізге бірінші болып осы зат көмекке келеді. Анамыз тәтті нан тағамдарын пісіргенде де осы затты қолданады. Бұл заттың құрамына натрий Na 27,38 % сутек Н 1,19% , көміртек С 14,28 %, оттек О 57,14 % кіреді екен.Кәнеки пайдасы көп заттың химиялық формуласын табайық та, тұрмыстағы атауын айтып жіберейік

Қорытындылау.Рефлексия: Екі жұлдыз ,бір тілек.Кері байланыс.

Бағалау.Оқушылар бағалау парағына жинаған балдарын қойып ,өз-өздерін бағалайды.90-100 балл «5»,89-80 балл «4»,60-79 «3»балмен бағаланады.

Үйге тапсырма: Ә.Е.Темірболатованың Химия.8 Есептер мен жаттығулар жинағынан 87 беттегі 4-124-125 есептерді шығарып келуге,62,65 тақырыптарды қайталау.