Саба?ты? та?ырыбы: Оттекті? таби?атта айналымы, ?олданылуы.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушылар?а оттекті? физикалы? ж?не химиялы? ?асиеттері бойынша ?олданылуы ж?не тіршілік ?шін ма?ызы туралы білім беру.
Дамытушылы?: оттекті? таби?атта?ы айналымы туралы м?ліметтер ар?ылы о?ушыларды? д?ниетанымды? ой-?рісін дамыту.
Т?рбиелік: О?ушылар?а ?орша?ан орта ж?не ауаны? тазалы?ы туралы экологиялы? білім беру.
Саба?ты? т?рі: кіріктірілген саба?
?діс-т?сілі: де?гейлік тапсырмалар орындау
П?н аралы? байланыс: физика,биология,география
К?рнекі ??ралдар: ?лестірмелі ?а?аздар,сызба,суреттер
Саба? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
ІІ. Та?ырыпты ашу.
ІІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
ІV. Жа?а саба?ты т?сіндіру.
V. Саба?ты бекіту.
VІ. ?й тапсырма беру
VІІ. Ба?алау
ІІ. Та?ырыпты ашу.
Ж?мба? шешу: 1. «Бар ма, жо? па оны аны? білмейсі?
Ол жо? жерде ?мір с?ріп ж?рмейсі?» (ауа)
2.«Екі с?з тіркесінен т?рады, бір адам?а ?ажетті ??былыс,
екіншісі тыйым с?з осы екеуі біріксе, элемент аты
шы?ады» (оттек)
ІІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
- Химиялы? диктант
Тыныс алу?а ?ажет. Суда нашар ериді, жануды ?олдайды, таби?атта тек ?осылыс к?йінде кездеседі. ?алыпты жа?дайда с?йы?. Тыныс алу?а ?ажет.
2.?андай оксидтерді? формулалары валенттілігіне с?йкес д?рыс ?ойылма?ан?
І V ІІ VІ ІІ VІІ ІV ІІ
Cu2O SiO4 ZnO SO3 Na2O Cl2O7 MnO4 CO
3.Мына реакция те?деулерді жазып, оксидтерді ата?ыз:
S+O2= C+O2= P+O2= Al+O2=
(к?кірт оксиді, к?міртегі оксиді, фосфор оксиді, алюминий оксиді)
ІV. Жа?а саба?ты т?сіндіру.
О2 газ тыныс алу
Оттек
т?ссіз 49% ауа ??рамында болады
Таби?атта оттегі негізінен фотосинтез н?тижесінде т?зіледі,ол жапыра?тарда ж?не те?із балдарларында ж?ретін ?рдіс:
6СO2 + 6H2O — C6H12O6 + 6O2
Осы оттегімен адамдар мен жануарлар тыныс алады,одан бас?а жер ?ыртысында?ы минералдар т?зіледі. Таби?атта оттегіні? ?атысуымен таттану, шіру, ашу сия?ты б?ліну ?дерістері де ж?ріп жатады. Оттегіні?, атмосферада?ы ?оры 1,5.1015 т, оны? 1,1010 тоннасы жану ?шін ж?мсалады. Тыныс алу алу жеке а?заны? ?мірі ?шін, ал шіру-эволюция (даму) ?шін ма?ызды ?дерістер. Оттегіні? ?олданылуы оны? ?асиеттеріне негізделген,ол мына 4,5 сызба н?с?алардан к?руге болады.
V. Саба?ты бекіту.
1. Жер ?ыртысы неден ??рал?ан?
2. Ауада?ы оттек ?андай процесс к?мегі ар?ылы толы?тырылып отырады?
3. Оттек ?айда ?олданылады?
4. Оттекті? ?андай б?лдіргіш ?сері бар?
VІ. ?йге тапсырма беру: та?ырыпты о?у
VІІ. Ба?алау.