Химия ?лемі

Сабақтың тақырыбы: «Химия әлемі»

Сабақтың мақсаты: Өтілген тақырыптар бойынша оқушылардың білімін

қорытындылау, материалды меңгеру дәрежесін

тексеру, пәнге қызығуын, логикалық ойлау

қабілеттерін дамыту, сынып көшбасшысын табу,

Құралдар мен реактивтер: магниттік тақта, 1, 2,3, 4; 20_ь 202, 20з; ЗОі. ЗОг,

ЗОз; 40і, 40г, 40з, сандары жазылған кестелер,

«Химия элемі» «Біз не білеміз ?» «Біз не

үйрендік?» «Сынып көшбасшысы» плакаттары.

Реактивтер -мырыш, тұз қышқылы.

Элементтердің таңбалары, сөзжұмбақ.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі ( оқушыларды, мұғалімдерді орналастыру І.Мұғалімнің кіріспе сөзі.

Бүгінгі қорытындылау- шоу сабағы «Химия әлемі»тақырыбына арналған. Сабақ ойын түрінде өтеді.Сабақ бойы химиядан алған білімдеріңді қолдана отырып, қойылған сұрақтарға жауап бересіздер. Естеріңізге салайын, біз мынадай тақырыптар өттік: «Кіріспе», «Химиялық қүбылыстан атомға дейін», «Атомнан химиялық құбылысқа дейін. «Атом», «Молекулалар-өзара байланысқан атомдар жүйесі», «Зат-өзара байланысқан атомдар, иондар және молекулалар жүйесі», «Жай заттарға жалпы сипаттама» Бүгінгі сабақта алған білімдеріңізді мына турларда көрсете аласыздар: «Бәйге», «Полиглот», «Химия әлемі», «Тест сұрақтары», «Егер мен болсам....», «Шешендік өнер».

Ойынға 8 оқушы қатыстырылады. Ойынды бағалайтын қазылар алқасы таныстырылады.

І тур. «Бәйге»

Тур тапсырмасы. «Менен сұрақ - сіздерден жылдам жауап». Кім тез жауап береді?

1. Заттар және олардың қасиеттері мен өзгерістері туралы ғылым (химия).

2. Заряды +1 бөлшек (протон).

3. Ядросында протон саны бірдей атомдар түрі (Химиялық элемент).

4. Қазіргі кезде неше элемент белгілі? (110).

5. Периодтық жүйедегі элементтердің көлденең қатары (период).

6. Электрон жұбы арқылы жүзеге асатын байланыс (коваленттік полюсті).

7. Теріс және оң зарядталған атомдар (иондар).

8. 6,02-10² атом сандары (Авогадро тұрақтысы).

9. Қай элементтің атомдық массасы 16 ? (0).

10. 3 периодта II А топта, реттік№13. Бұл қандай элемент ? (АІ).

11. Электрон беру процесі қалай аталады ? (тотығу)

12. ЭТ ең жоғары элемент, X (хи)=4,0 (фтор).

13. Заряды жоқ бөлшек (нейтрон).

14. Тұздың суда еруі қандай құбылыс (физикалық)

15. Химиялық реакцияға түсетін заттарды не дейді? (бастапқы заттар)

16. Реакциялардың жүруін аттардың формулалары және коэффициенттер жәрдемімен шартты түрде жазуды қалай атайды? (химиялық реакциялардың теңдеуі). Қазылар алкасы осы турдың бағасын береді.

II ТУР. «ПОЛИГЛОТ»

Бұл тур екі сатыда өтеді. Химиялық таңбалармен жұмыс. Тапсырма. «Таңбаны оқып, қазақша және латынша атаңыз». Әрбір оқушыға бір элементтің таңбасы көрсетіледі.

N-азот-нитрогениум Р-фосфор-фосфорус

О-оттегі-оксигениум Сu-мыс-купрум

S-күкірт-сульфур Н-сутегі-гидрогениум

С-көміртегі-корбанеум Ғе-темір-феррум

2. Анаграммадан сөз құрастырып, қазақша, орысша атап, формуласын айту.

а) ус-су-НгО-вода, е)дой-йод-І-йод,

б) тотеп-оттегі-Ог-кислород, ж) мазла-алмаз-С-алмаз,

в) онзо-озон-О3-а, з) тифгра-графит-С-графит,

г) тегуіс-сутегі-Нг-водород, и) торф-фтор-Ғг-фтор,

д)тоза-азот N2-азот, к)ролх-хлор-СІ-хлор.

III ТУР. «ХИМИЯ ӘЛЕМІ»

Кестедегі 9 шаршыға 20, 30, 40 сандары жазылған. Әрбір шамасына қарай сұрақтар берілген. Логотип орналасқан: а)мектеп басшылығынан сұрақ немесе 10 бал; ә) мектеп кеңесі қоры сыйлық.

201 С°- 4е =С⁺⁴ Бұл қандай процесс ? Неге ?(тотығу, е беру).

20г Химиялық элементтердің периодтық заңын кім және қай жылы ашты?(1869ж., Д.И.М.) 20з І8² 28²2р⁶3 8¹ қай элементтің элетрондық формуласы ? ЗОі О°+2е=О"² Бұл қандай процесс ? Неге ? („тотықсыздану, е қосып алу). ЗОг Азот атомының құрамы қандай ? (Ы=7р⁺, 7п°, 7е). ЗОз Периодтық жүйедегі орны бойынша № 20 элементке сипаттама беріңіз (4 период, II А тобы, А (Са)=40).

401 Мектеп қорынан -сыйлық немесе сұрақ : Электр терістілік қандай эріппен белгіленеді? (Х-хи).

402 10 моль алюминийдің массасын табыңыз (А(АІ)=27;

403 Мектеп басшылығы 10 бал немесе сұрақ: Оттегінің тығыздығын (р) есептеңіз: р (О₂)=М (О₂)/Үм=32/22,4=0,089 г/л

Қазылар алқасы ұпайларын береді. 4 оқушы қалады. Сайыстан шығып қалған оқушыларға

ескерткіш-сувенир беріледі.

ІУТУР, *■ «ТЕСТ СҮРАҚТАРЫ»

Қатысушылар өзге оқушылардың алдын-ала даярлаған сұрақтарына жауап береді. Сұрақты

аз жинаған сайыскер бірінші таңдайды.

№1 Оттегі жайзат күйінде қайда кездеседі:

а)жер қыртысында; э) атмосферада; б)гранитте?

№2 Дүние жүзінің химиктері пайдаланатын элементтердің химиялық таңбаларын кім

үсынған:

а) Пруст; э) Резерфорд; б)Берцелиус ?

№3 Найзағайлы жаңбыр кезіндегі электр разрядтарынан немесе

қылқанды ағаштардың шайыры тотықкан кезде қандай газ түзіледі?

а) сутегі; ә) оттегі; б)озон? №4 Бром молекуласындағы химиялық байланыс:

а) иондық; э)ковалентті полюссіз; б) ковалентті полюсті;

Егер балдары бірдей сайыскер бола қалса, қосымша сұрақтар қойылады.

1. Сыртқы энергетикалық деңгеінде 4е бар атом: а) гелий; э) көміртегі; б) оттегі;

2. Алмаздың кристалл торы:

а) иондық; ә) кристалл; б) атомдық;

3. Оттегін немен анықтауға болады:

а) лакмуспен; э) шоқтанған шырамен; б) эк суымен; в) иэстен?

V ТУРА«ЕГЕР МЕН БОЛСАМ...»

«Сіздердің алдарыңызда тұрған металдан жаСалған жанбайтын сейф. Бү_л сейфтың ішінде, сөрелерінде сутегі газын алуға керек реактивтер орналасқан: қорапшада- мырыш, шыны ыдыста- қышқыл, штативте-пробиркалар. Ал енді осыларды қолданып, сутегі газын алыңыздар жэне түсіндіріңіздер».

VI ТУР?*«ШЕШЕНДІК ӨНЕР»

Сайыскерлер сұрақтың номерін таңдап, тақырып алады. №1 Жай зат-озон-оттегінің аллтропиялық түр өзгерісі