Минералды тыңайтқыштар

Минералды тыңайтқыштар түрлері: азотты, калийлі, фосфорлы

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Минералды тыңайтқыштар»

Қоршаған орта бейметалдары және қосылыстары Минералды тыңайтқыштар

Сабақ мақсаты:

Өсімдікке қажетті қоректік элементі бар қосылыстар — тыңайтқыштар және олардың түрлері жайлы түсінік беру. Тыңайтқыштардың биологиялық маңызына тоқталу.

Оқушылардың ойлау қабілетін кеңейту. Өз беттерімен қосымша материалдар іздеу және деңгейлі тапсырмалар беру арқылы білімдерін дамыту.

Қоршаған ортаны қорғауға, табиғат байлықтарын үнемдеуге тәрбиелеу және қауіпсіздік техникасының ережесін жетік білуге үйрету.

Si + 2CO 2.SiO2 + …...... = Si + 2MgO 3.Si + …....... = SiO2 4.SiO2 + …....... = CaSiO3 5.SiO2 + …....... = Na2Co3 + H2O 6.SiO2 + …....... = CaSiO3 + CO2 7.Na2SiO3 + …....... = Na2CO3+H3SiO3 8.Na2SiO3 + …....... = CaSiO3 + 2NaCl " width="640"

Үй жұмысын тексеру Химиялық тест

1.SiO2 + ……... = Si + 2CO 2.SiO2 + …...... = Si + 2MgO 3.Si + …....... = SiO2 4.SiO2 + …....... = CaSiO3 5.SiO2 + …....... = Na2Co3 + H2O 6.SiO2 + …....... = CaSiO3 + CO2 7.Na2SiO3 + …....... = Na2CO3+H3SiO3 8.Na2SiO3 + …....... = CaSiO3 + 2NaCl

Жұмбақты шешу.

Өсімдікке нәр беріп, қуат болған

Өнімі артып, егістің қырман толған.

Бұл қандай зат: қанындай өсімдіктің,

Беретуғын химиктер жасап қолдан

Жаңа сабақ

Құрамында кенеулі элементі бар, өсімдіктің өсіп жетілуіне қажетті заттар тыңайтқыштар

деп аталады.

Тыңайтқыштар шығу тегіне қарай органикалық және бейорганикалық, қоректік элементтердің болуына қарай азотты, фосфорлы, калийлі,

агрегаттық күйіне қарай қатты, сұйық болып бөлінеді.

Азотты, фосфорлы, калийлі тыңайтқыштар жайлы оқушылардың деректемелері тыңдалады .

І топ Азот тыңайтқыштары

ІІ топ Фосфор тыңайтқыштары

ІІІ топ Калий тыңайтқыштары

Азот тыңайтқышы.

Құрамында қоректік элемент — азот бар тыңайтқышты азот тыңайтқышы дейді. Азот — тіршілік үшін маңызы өте зор элемент, ол жетіспеген жағдайда өсімдіктің жапырағы бозғылт жасыл болып (мысалы, орамжапырак пен жүгерінің), бойы өспей, жапырағы жұқа және шырыны аз, гүлі майда болады. Өсімдікке азот тыңайтқышын берсе, есімдіктің өсуі мен дамуы жақсарып, өнім беруі жоғарылайды. Азот тыңайтқыштары минералды және органикалық болып белінеді. Азотты тыңайтқыштарға: калий, натрий және аммоний (NaN03, KN03,NH4N03) нитраттары (селитра) жатады. Олар — ақ түсті, суда жақсы еритін кристалл заттар, онда коректік элемент азот 15—16% болады. Көп қолданылатын тыңайтқыштың бірі— карбамид (мочевина) CO(NH2)2 құрамында 46%-ке дейін азот бар.

Фосфор тыңайтқыштары

Фосфор — барлық тірі организмнің құрамына кіретін маңызды элемент. Фосфор ферменттердің, дәрумендердің кұрамында болады.

Фосфорсыз хлорофилл түзілмейді, онда өсімдік жапырағы көмірқышқыл газын сіңіре алмайды. Өсімдікте фосфор жетіспесе, жапырақта қара қошқыл жасыл, қара дақ пайда болып, өсімдіктің гүлденуі мен пісуі баяулайды. Фосфор тыңайтқышын топыраққа енгізу арқылы алынатын жемістің сапасы жақсарып, өнімі артады. Фосфор тыңайтқыштары суда еритін, ерімейтін болып бөлінеді

Қазақстан жеріндегі бай фосфор қорын өңдеу жолын іздеу фосфорлы қосылыстар химиясын дамытуға негіз болды. Академик Ә.Б. Бектұров Қаратау фосфоритінен әртүрлі фосфор тыңайтқыштарын алудың ғылыми негізін қалады.

Калий тыңайтқыштары

Кез келген есімдікке калий өте қажет. Калий жетіспесе, фотосинтез қарқыны төмендейді. Калий жеткілікті болса, өсімдікте крахмал, қантты зат, май түзілуі жоғарылайды және картоп, күнбағыс, жоңышқа, қызылша сияқты есімдіктердің өнімділігі едәуір артады. Топырақта болатын калий, көбінесе органикалық тыңайтқыштар — қи, өсімдік күлі арқылы топыраққа түседі. Калий тыңайтқышының көндеріне силъвинит және карналит жатады. Силъвинит дегеніміз — калий хлориді мен натрий хлоридінің біріккен тұзы NaCl-KCl, сол сиякты карналит те қос тұз KCl-MgCl,. Калий тыңайтқышына калий хлориді KC1 және калий нитраты KN03 жатады. Олар ақ түсті кристалл заттар.

Логикалық есеп: Күзде шаруа жерді жыртып, құнарландыру мақсатында калий селитрасын сеуіп тастады. Бірақ келесі жылы бәрі бұрынғыдай болып қалды, ешқандай нәтиже болмады. Неге?

Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей

Аммоний нитратының және кальцийортофосфатының формуласын жазыңдар;

ІІ деңгей

Натрий нитратындағы азоттың массалық үлесін есептеңдер;

ІІІ деңгей

Құрамы келесідей заттың молекулалық формуласын табыңдар:

Азот – 12,2, Сутек– 5,5, Фосфор – 27,0, Оттек – 55,6.

Сабақты қорытындылау

Минералды тыңайтқыштар – өзіне сақтықты қажет ететін химиялық заттар. Минералды тыңайтқыштарды тиімді пайдаланса ғана, жоғары өнім алуға болады.

Сабақты бекіту Азот тыңайтқыштары CO(NH 2 ) 2 — карбамид NH 3 *H 2 O — аммиак суы Ca(NO 3 ) 2 — әк суы Ca(CN) 2 – кальций цианиді Фосфор тыңайтқыштары Са 3 (РО 4 ) 2 – фосфорит ұны Са(Н 2 РО 4 ) 2 – жай суперфосфат Са(Н 2 РО 4 ) 2 *Н 2 О – қос суперфосфат СаНРО 4 *2Н 2 О — преципитат NH 4 H 2 PO 4 — аммофос (NH 4 ) 2 HPO 4 – диаммофос

Үйге:

Калий тыңайтқыштарының формулаларын, атын жазып келу

Бағалау

Предмет: Химия

Категория: Презентации

Целевая аудитория: 9 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Минералды тыңайтқыштар

Автор: Муталипова Сымбат Борашовна

Дата: 15.12.2016

Номер свидетельства: 369986

Похожие файлы

Ашы? саба?ты? та?ырыбы:«Минералды ты?айт?ыштар»

object(ArrayObject)#867 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(85) "Ашы? саба?ты? та?ырыбы:«Минералды ты?айт?ыштар» "
    ["seo_title"] => string(52) "ashyk-sabak-tyn-tak-yryby-minieraldy-tyn-aitk-yshtar"
    ["file_id"] => string(6) "185222"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1426160731"
  }
}

Тамыр б?лімдері. Тамыр-?сімдікті? топыра?тан ?оректену м?шесі. Ты?айт?ыштар

object(ArrayObject)#889 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(134) "Тамыр б?лімдері. Тамыр-?сімдікті? топыра?тан ?оректену м?шесі. Ты?айт?ыштар "
    ["seo_title"] => string(83) "tamyr-bolimdieri-tamyr-osimdiktin-topyrak-tan-k-oriektienu-mushiesi-tyn-aitk-yshtar"
    ["file_id"] => string(6) "140415"
    ["category_seo"] => string(9) "biologiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1417953531"
  }
}

Саба? жоспары. Ты?айт?ыштар 6 сынып

object(ArrayObject)#867 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(62) "Саба? жоспары. Ты?айт?ыштар  6 сынып"
    ["seo_title"] => string(32) "sabakzhosparytynaitkyshtar6synyp"
    ["file_id"] => string(6) "276936"
    ["category_seo"] => string(9) "biologiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1452798329"
  }
}

Өсімдіктің топырақтан суды және минералды сіңіруі

object(ArrayObject)#889 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(93) "Өсімдіктің топырақтан суды және минералды сіңіруі"
    ["seo_title"] => string(54) "osimdiktin_topyrak_tan_sudy_zh_nie_minieraldy_sin_irui"
    ["file_id"] => string(6) "386771"
    ["category_seo"] => string(9) "biologiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1486013684"
  }
}

Топыра?тан суды ж?не минералды заттарды сі?іру

object(ArrayObject)#867 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(85) "Топыра?тан суды ж?не минералды заттарды сі?іру "
    ["seo_title"] => string(51) "topyrak-tan-sudy-zh-nie-minieraldy-zattardy-sin-iru"
    ["file_id"] => string(6) "219983"
    ["category_seo"] => string(9) "biologiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1434457167"
  }
}

Минералды тыңайтқыштар

Просмотр содержимого документа «Минералды тыңайтқыштар»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Минералды тыңайтқыштар»