Білім- жанып тұрған шырақ

«Краснояр орта жалпы білім беретін мектебі»КММ

Бекітемін:

Директордың оқу ісі

жөніндегі орынбасары:

______ Е.Т.Джангазиев

«__» _______

« Білім- жанып тұрған шырақ »

Білім сайысы

(8-9-10 сыныптар)

Өткізген: Жапарова Акжамал Утешовна

" Білім- жанып тұрған шырақ"білім сайысы

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушылардың физика,химия курсынан алған білімдерін, табиғаттағы физикалық,химиялық құбылыстардың құпиясы мен сырын аша білуге әрі қолдана білуге үйрету;

Дамытушылық: Оқушылардың ой өрістерін дамыта отырып, іскерлік, ептілік, қабілеттерін қалыптастыру;

Тәрбиелік: Ұжымдық әрекетке, қарым-қатынас жасай білуге, өзіндік жұмысқа, ақпаратты тауып қолдана,пайдалана білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Интелектуалды ойын,қорытындылау, жүйелеу сабағы

Көрнекіліктер: интерактивті тақта, плакат, үлестірмелі материалдар, суреттер.

Барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

а) Сайыстың жүргізілу барысымен таныстыру.

б) Әділқазылар алқасын сайлау.

1-жүргізуші: Армысыздар ағайын

Бармысыздар бауырлар

Ағайын тілін табайын

Жеңілдер сұрақ ауырлар

Есенсіздер ме ұстаздар

Ойыңызда мықты ұстам бар

Құрметке ие үлкендер

Батаңды бізге үлкен бер

Кешке келген сайланып

Отырам деп жайланып

Отырған анау ойланып

Бәріңізге мың сәлем

Армысыздар, қадірлі ұстаздар мен білім мен өнерге құштар оқушылар! Адам баласы тек білім, ғылым арқылы өз орнын табады. “Білігі күшті бірді жығады, білімі күшті мыңды жығады”, “Көптің күші бірлікте” деген дана халық. Болашақ ғасырда білім теңізінен жүзіп өткендер ғана еліміздің тірегі, сүйініші болады деп ойлаймыз. Сондықтан бүгінгі " Білім- жанып тұрған шырақ"атты сайысымызға қош келдіңіздер!

2-жүргізуші: Күш, өнер, білімменен алысуға.

Бар өнерді салайық ортамызға,

Қанеки, кім шығады сайысуға,–дей отырып, білім жарыстыратын осы сайысымызға қатысатын 8,9 және 10 сынып оқушыларынан құралған “Электрон ”,“Формула ” мен “Эврика” тобын ортаға шақырайық!

1-жүргізуші: Әділ баға беруге,

Шақырайық ортаға

Әділқазылар алқасын– дей отырып ортаға әділқазыларды шақырайық!

1.Математика пәнінің мұғалімі -Н.И.Касимова

2. Биология пәнінің мұғалімі - А.С.Урашева

3. 11-сынып оқушысы- Қ:Г.Сатыбалдина

2-жүргізуші: Сайысымыздың шарттарымен таныстырып өтейік, сайысымыз сегіз бөлімнен тұрады.

1-бөлім “Сәлем-сөздің анасы”.Таныстыру.

2-бөлім “Білімді мыңды жығады”.

3-бөлім: “Сөз шебері”

4-бөлім: “Ізденген жетер мұратқа ”.

5-бөлім: “Есептер додасы ”

6-бөлім: “Сен білесің бе? ”

7-бөлім: “Ғалымдар өмірінен

8-бөлім: Физикалық,химиялық тілде құттықтау.

1-жүргізуші: 1-бөлім “Сәлем-сөздің анасы”.Таныстыру.

Үлгілі тәртіп, жақсы оқу

Алға қойған мақсаты

әрқашанда мектепте

шығып жүрген жақсы аты

жиналған ылғи дарындар,

жүректе от көздерінде жалын бар.

“Формула ” “Электрон ” “Эврика ” топтарын,

қол соғып қарсы алыңдар - дей келе сайысымыздың бірінші бағыты бойынша әр топ өз-өзін таныстырып өтсін.

2-жүргізуші: Бәйгеге түсіп жарыспай,

Жүйріктің бағы жанар ма?

Білім мен өнер жарысып,

Тәрбие, тәлім табар мән.

Бұл бәйге ойдың бәйгесі,

Кім жүйрік ойға, сол алда деп келесі 2-ші бөлімімізді бастайық!

2-бөлім “Білімді мыңды жығады”.

Бұл бөлімде топтарға 10 сұрақтан қойылады. Егер берілген жауап қате болған жағдайда басқа топтардың жауап беруіне мүмкіндік беріледі. Әр дұрыс жауап 5 ұпай.

“Формула ” тобына сұрақ:

1)Өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын бу. (қаныққан бу)

2)Ядроның құрамын ата.(протон,нейтрон)

3) Ауаның ылғалдылығын өлшейтін құрал (психрометр)

4)Химиялық таңбаның алдына қойылатын сан.(коэффициент)

5)Су құйылған ыдыстың ішінде бір кесек мұз қалқып жүр. Егер ол еріп кетсе, ыдыстағы судың деңгейі өзгере ме? (Өзгермейді)

6)Авогадро тұрақтысының сан мәні нешеге тең?(6,02*10²³)

7)Денеге басқа дене әсер етпесе өз жылдамдығын сақтау құбылысы?(инерция)

8)Химиялық элементтер қандай екі үлкен топқа бөлінеді?(металдар,бейметалдар)

9)Жылу өткізгіштің түрлері(жылу берілу,сәуле шығару,конвекция).

10)Заттың химиялық жолмен бөлінбейтін ең ұсақ бөлшегі(атом)

“Электрон ” тобына сұрақ:

1)Уақыт өтуіне қарай дененің басқа денелерге қатысты кеңістікте орын өзгертуі. (орын ауыстыру)

2)Азот қышқылының тұздары қалай аталады?(нитраттар)

3)Деформация деп нені атайды?(дене пішінінің немесе өлшемдерінің өзгеруі)

4) Алхимиктер бұл металды күн белгісі деп атаған?(алтын)

5) Дене импульсі дегеніміз не?

6)Химиялық байланыстың түрлерін ата?(ковалентті,иондық,металдық,сутектік)

7)Салмақсыздық дегенді қалай түсінесің?

8) Күкірттің оксидтері қандай? (SO_2, SO₃)

9)Дүниежүзінде ең көп тараған сұйық .

10)Период сілтілік металдан басталып ,қандай элементтерден аяқталады (асыл газ

дар)

“Эврика ” тобына сұрақ:

1)Молекулалар арасындағы өзара әсерлесуі елеусіз аз болатын газ?

2)Тотығу дәрежелері өзгере жүретін реакциялар қалай аталады ?(тотығу,тотықсыздану)

3)Электрон грек тілінде қай сөзден шыққан?

4)Үндістанға жорығында ескендір Зұлхарнайынның әскербасылары әскерлерге қарағанда іш ауруларымен жиі ауырмаған. Неге? (олар күміс ыдыс-аяқтар пайдаланған( ішкен)

5) Температуралық шкалаларды ата.(қысым,көлем,

6)Үш негізді қышқылды ата.

7) Қатты денелердің сұйықтардан айырмашылығы неде?

8)Электролиз деген не?

9) Энергияның сақталу заңын тәжірибе жүзінде дәлелдеген ғалым?(Джоуль)

10) Ломоносов «корпускула»деп нені атаған?(молекула)

1-жүргізуші: 3-бөлім: “Сөз шебері” бөлімі. Мақал-мәтелдер сайысы. Әрбір дұрыс толық жауапқа 5 ұпай беріледі.

“Формула ” тобына

1.қызыл,жасыл,сары,көк - алтын

2. От - шындық,өтірік,адалдық,әділдік

3.тас,ағаш,жапырақ,тау - күміс,

4.Түндік - жалын,түтін ,от,алау

“Электрон ” тобына

5.түйе,қой,ешкі,жылқы - қорғасын

6. Жел - адам,от, шөп,қол

7. темір - соқ,ұр,жар,бұз

8. көсеу - жанбайды,күймейді,сөнбейді,балқиды.

“Эврика ” тобына

9. күміс,алюминий,темір,алтын - бесік

10 Құмалақ - бас, қарын,бауыр,аяқ

11.ақыл -көміртегі,алтын,магний,кальций

12.от - жанады,балқиды,ериді,сөнеді

1-жүргізуші: 4-бөлім: “Ізденген жетер мұратқа ”.Формулалар сайысы.Қиып алынған таңбалардан формула құрастыру. Әрбір дұрыс жауап 5 баллдық жүйемен есептеледі

2-жүргізуші: 5-бөлім: “Есептер додасы ” . Әрбір дұрыс толық жауапқа 5 ұпай беріледі.

“Формула ” тобына

1. “Адамды жақын тану үшін онымен 1 пұт тұз жеу керек”-деген орыстың мақалы бар.Сондықтан қасыңдағы адамды жақын тану үшін қанша жыл қажет.Егер 1пұт-16 кг,1жылда 365 күн,күндік тұздың мөлшері 6 грамм болса,... (3,65 жыл )

2. Алматыдан Астанаға дейін ұшақ 1 сағат 30 мин ұшқан, ал Астанадан Алматыға дейін 90 минут ұшқан. Неліктен? ( тең)

3. 2 моль көмірқышқыл газының массасын тап.( 88 г)

4. адамға қай кезде көзілдіріктің қажеті жоқ?(ұйықтап жатқанда)

“Электрон ” тобына

1. Күн күркірегенде ең алдымен найзағайды көреміз бе, әлде күркіреген дауысты естиміз бе? (найзағай)

2. Мұраттың асқазанының қышқылдығы төмен болғандықтан,дәрігер оған күнделікті қабылдаған астан соң 3% тұз қышқылын ішуді ұсынды.Күніне Мұрат ерітіндінің 10 грамын ішетін еді.Ол бірден 1 жылға жететін қышқылды сатып алады.Сонда Мұраттың жылына ішетін қышқылдың массасы қандай? (массасы НСI )

3. Қыз бала тамақ пісіріп жатқанда абайсызда массасы 15 г бір ас қасық қантты С₁₂Н₂₂ О₁₁жерге шашып алды.ол қанттың қанша молекуласын шашып алғанын есепте.(4,695*10²²)

4. . Кедергісі 20 Ом өткізгіштегі ток күші 0,4 А. Осы өткізгіштердің ұштарындағы кернеуді тап. (8 В )

“Эврика ” тобына

1. Массасы 49 г күкірт қышқылының зат мөлшерін тап.(0,5 моль)2.Ас үйде тамақ пісіргенде газ баллонынан 440 г пропан С₃Н₈ жағылды: С₃Н₈+5О₂-3СО₂+4Н₂О. Реакция нәтижесінде көмірқышқыл газының қандай массасы түзілгенін тап. (1320)

3. Жер күнді айнала 30км/с жылдамдықпен қозғалады, 1сабақ өткенде яғни

жер қандай жол жүреді? (81000км )

4. Кір сабынның тығыздығын қалай табуға болады?

1-жүргізуші: 6-бөлім: “Сен білесің бе? ” бөлімі. Үй тапсырмасы. Әрбір дұрыс жауап 5 баллдық жүйемен есептеледі

2-жүргізуші: 7-бөлім: “Ғалымдар өмірінен ” Бұл бөлімде сұрақтар беріледі.Ең жоғарғы ұпай 5 ұпай.

“Формула ” тобына

1. Герон патшаның тәжінің таза алтын еместігін анықтаған ғалым. (Архимед)

2.Атом молекулалық ілімді ашқан ғалым.(Ломоносов)

3. И.Ньютонның заң ашуына себепкер болған не?(алма)

4. Атом құрылысының планетарлық моделін ұсынған ғалым.(Резерфорд)

“Электрон ” тобына

1. Неміс физигі, тізбектің бөлігіндегі ток күші, кернеу, кедергі арасындағы заңды теория жүзінде ашқан, тәжірибе жүзінде дәлелденген. (Георг Ом)

2.Металдардың кернеу қатарын жасаған кім?(Бекетов)

3. Ең бірінші электр қыздырғыш шамын ойлап тапқан кім?(Лодыгин)

4. Д.И.Менделеев отбасындағы нешінші бала?(17)

“Эврика ” тобына

1. Атмосфералық қысымды алғаш анықтаған италяндық ғалым.(Торричелли)

2. “Өз жерінің қара тасын мақтай білмеген,бөгде жердің алтынын да мақтап жарытпас”қай ғалымның сөзі. (Қ.Сәтпаев)

3.Инерция заңын ашқан ғалым.(Галилей)

4. Чемодан жасау ісінің шебері.( Д.И.Менделеев)

1-жүргізуші: 8-бөлім: Физикалық,химиялық тілде құттықтау.

“Формула ” тобына

1.Аспан, жарық,күн,ғалам. 2.алтын, күміс,алюминий.

“Электрон ” тобына

1.Ыстық,жылу,су. 2.темір,болат.

“Эврика ” тобына

1 Жұлдыз,уақыт,мезгіл. 2Көмір,алмаз,сынап.

2-жүргізуші:

Сонымен, біздің сайысымыз өз мәресіне жетті, әділ қазылар алқасынан топтардың бағасын сұраймыз. Ендігі сөз кезегін әділ қазылар алқасына береміз.

Қорытынды.

" Білім- жанып тұрған шырақ " атты интеллектуалды сайысымызда жеңіске жеткен жеңімпаз топты құттықтаймын! Сайысқа өз білімдерін көрсетіп белсене қатысқан барлық оқушыларға үлкен алғысымызды айтамыз. Келесі кездескенше сау болыңыздар!

«Краснояр орта жалпы білім беретін мектебі»КММ

“Білім жанып тұрған шырақ_”

_{(Тәрбиелік шара)}

_{Химия пәні}

_{8-10 сыныптар}

_{Пән иесі: А.У. Жапарова}

2015-2016

Сабақтың тақырыбы: Сандық есептер(химиялық формулалар мен реакция теңдеулері бойынша зат массасын, зат мөлшерін, көлемін есептеу, атом,молекула санын анықтау)

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларға химиялық формулаларды пайдаланып зат массасын, зат мөлшерін, көлемді, атом, молекула санын есептеуді, реакция теңдеулері бойынша есептерді шығару жолдарын тереңірек түсінік беру, үйрету

Дамытушылық: Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін арттыру, есеп шығару дағдысын дамыту

Тәрбиелік: Өз бетінше жұмыс жасауға талпыну, топпен жұмыс істей білуге ,жауапкершілікті сезіне білуге баулу

Сабақ түрі: сандық есептер шығару

Сабақ әдісі: деңгейлік сұрақтар, тест жұмысы, деңгейлік есептер шығару

Көрнекіліктер: интерактивті тақта, компьютер, тест, бағалау парағы, Д.И.Менделеев кестесі

Пәнаралық байланыс: физика, математика

Сабақ барысы: І Ұйымдастыру бөлімі

ІІ Үй тапсырмасын сұрау:

Деңгейлік сұрақтар «А» І Сұрақ жауап

1. топ. 1.Судың иондық көбейтіндісі деген не?

2.Тұздар қандай жолдармен жасалады?

3.Тұздар гидролизі дегеніміз не?

2-топ. 1.сутекті көрсеткіш деген не?

2.Гидролиздену дәрежесі қалай өрнектеледі?

3 Қандай кезде рН=7 .рН≥7 рН≥7

«В»ІІ Сәйкестікті тап.

1	Күшті негіз бен күшті қышқылдан құралған тұз	AI2S3
2	Әлсіз негіз бен күшті қышқылдан құралған тұз	Na2CO3
3	Әлсіз қышқыл мен әлсіз негізден құралған тұз	ZnSO4
4	Әлсіз қышқыл мен күшті негізден құралған тұз	NaCI

«С» жаттығу орындау 1-топ.1- жатттығу «Дидактикалық материалдар»

2-топ 2-жаттығу

ІІІ.Жаңа сабақты қабылдауға дайындық кезеңі

1.Зат массасы қандай формуламен өрнектеледі? m=V/V_m m= ν*М

2.Зат мөлшері қандай формуламен өрнектеледі ν=m/М, ν=V/V_{м ,} ν= N/ N_А

3.Көлемді табудың формуласы? V= ν* V_{м ,} V=mV_м/М _, V= N* Vм/NА

4.Бөлшек санын табудың формуласы қандай? N= ν* N_А N= V* N_А/ V_м

Есеп шығару жолдарын, формулаларын көрсету.Әр есепті шығару үшін орындалатын іс –әрекеттің ретін құру.

Есептер шығару

«А» деңгей 1топ Зат массасына есептеулер.

№1 2,5 моль натрий карбонатының массасын табу керек.

2-топ Зат мөлшеріне есептеулер

№1. 0,8кг мыс(ІІ)оксидінің зат мөлшерін есептеңдер

«В» деңгей. 1-топ. №1 Массасы 10г неон газында қанша атом болатынын табыңдар

№2 160г күкірт(ІҮ) оксидінің көлемін есепте

2-топ. №1 10 моль СО₂ молекула санын табыңдар

№2 Хлордың1,505*10²³ молекуласының көлемі қандай?

«С» - деңгей

1-топ. №1 Массасы 3,1 фосфорды жағу үшін оттектің қандай көлемі(қ.ж) қажет болатынын есептеңдер

.№3. 135 бет «Дидактикалық материалдар» оқулығынан

1. топ . №6  136бет. «Дидактикалық материалдар» оқулығынан.

№1. Массасы 43,5 г марганец(ІҮ) оксидін концентрлі тұз қышқылымен әрекеттестіргенде(қ.ж) қанша көлем хлор алуға болатынын есептеңдер

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту. Сәйкестендіру тест

1	Зат мөлшерін өрнектейтін формулалар	N= ν* NА N= V* NА/ Vм
2	Көлем табудың формулалары	m=V/Vm m= ν*М
3	Атом, молекула санын табуға арналған формулалар	V= ν* Vм , V=mVм/М , V= N* Vм/NА
4	Зат массасын табудың формулалары	ν=m/М, ν=V/Vм , ν= N/ NА

Ү .Бағалау

ҮІ .Үйге тапсырма §3.1-3.4

«Краснояр орта жалпы білім беретін мектебі»КММ

Сабақтың тақырыбы:

Сандық есептер(химиялық формулалар мен

реакция теңдеулері бойынша зат массасын,

зат мөлшерін, көлемін есептеу, атом,молекула

санын анықтау)

(Ашық сабақ)

10- сынып

Пән иесі: А.У.Жапарова

2015-2016