Қазақстандағы топырақ типтері

Тақырыбы: § 36 Қазақстандағы топырақ типтері

Мектеп: Тарғап орта мектебі

Күні: 8.02.2018 жыл

Мұғалімнің аты-жөні: Әлімқұлова Сәуле

Сынып: 8

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабаққа негізделген оқу мақсаты

Қазақстан аумағындағы топырақ түрлерінің қасиеттері мен топырақтың негізгі түрлеріне анықтама бере алады және топырақтың таралу заңдылықтарын біледі.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: Қазақстандағы негізгі топырақ түрлерінің қасиеттеріне анықтама бере отырып, топырақ түрлерін сипаттай алады.

Оқушылардың басым бөлігі: Топырақ түзілуіне әсер ететін факторларды атай алады, және олардың қалай әсер ететінің айта алады.

Кейбір оқушылар: Топырақтың механикалық құрамын анықтай отырып, топырақтың түрлерінің таралу заңдылықтарын біледі.

Бағалау критерийі

1.Қазақстанның негізге топырақ түрлерінің қасиеттеріне анықтама бере алады.

2. Топырақ түзілуіне әсер ететін факторларды атай алады.

3. Топырақтың механикалық құрамын анықтай алады.

Тілдік мақсат

Оқушылар: термин сөздердің мағынасына мән береді.Оқушыларды диалогқа түсіру арқылы сөйлеу дағдыларын дамыту

Негізгі сөздер тіркестер: Қара топырақ, орманның сұр топырағы, қызыл қоңыр топырақ, қоңыр топырақ, қоңыр сұр топырақ, топырақ эрозиясы, мелиорация

Жазылым бойынша ұсыныстар:

1.Кесте, топтастыру стратегиясы

Құндылықтарға баулу

Өзіне және айналадағыларға құрметпеу қарау, табиғаттағы үдерістерді жан-жақты оқып білу арқылы оны қорғауды үйрену

Пәнаралық байланыстар

Әдебиет, биология, экология, химия

Алдыңғы білім

§ 35. Қазақстанның топырағы

Сабақ барысы

Басы

Оқушылармен амандасу.

Түрлі-түсті қағаздар арқылы 4 топқа бөлу.

5 минут

Үй жұмысын сұрау

10 минут

Таным таразысы

әдісі арқылы

жұптық, жеке, топтық деңгейлік тапсырмалар беру.

Бағдаршам әдісі арқылы бағалау

Ортасы

Жаңа сабақ

15 минут

Жаңа сабақтың мақсатын айту

Тірек сызба арқылы жаңа сабақты түсіндіру.

Қазақстанның картасы арқылы топырақ түрлеріне талдау жасау.

Венн диаграммасын қоллана отырып, топырақ түрін салыстырып, ұқсастықтарын ажырату.

Шағын зерттеу жұмысын жүргізу арқылы проблемалық

Сұрақ туындату әдісін қолдану.

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі :

1. Үй тапсырмасын сұрау «Таным таразысы» әдісі

Таным таразысы

б. Мені түсін.

(1, 2 оқушы. әңгімесінсұрау)

ә. Алтын қоржын

(үлестірме қима қағазбен жұмыс)

а. Бой сергіту

(Сұрақ – жауап)

І. «Бой сергіту». ( Ауызша сұраққа жауап алу)

1. Алғашқы жұқа топырақ қабаты осыдан неше жыл бұрын қай кезеңде пайда болған ? ( 500 млн. жыл бұрын кембрии дәуірінде)

2. Топырақтану ғылымын зерттеген ғалым кім? (В. В. Докучаев)

3. Докучаев - топырақтың табиғи дене екенін қай қай ғасырдың, қай жылдарында анықтады? (ХІХ ғасырдың 80 жылдарында)

4. Топырақты құрушы факторларға нелер жатады? ( су, ауа, жылу, өсімдік,тірі ағзалар, климат)

5. Топырақтың негізгі қасиеті не? (Құнарлыы)

6. Топырақ пен органикалық қалдықтарды асқазан шырынымен шылап, өзгертіп өңдеп шығаратын не? (Шұбалшындар)

7. Қандай топырақтар біріккіш келеді? ( Саз бен шірінді)

8. Ал қай топырақтың бірігуі нашар? ( құмды, құмдауытты, саздауытты)

9. Құрылмды топырақ қандай топырақ ? (Құрылымы кесек – түйіршіктерінің көлемі 10 мм)

10. Құрылымы жоқ қандай топырақ? Түйіршіктері ұсақ)

ІІ. «Алтын қоржын» (Үлестірме қима қағаз)

а. 1. Материктер мен мұхиттар географиясында қандай топырақ түрлерімен таныстың?

2. Дүниежүзі топырақтары неге әр түрлі ? себебін түсіндір.

ІІІ. « Мені түсін » . (1, 2 оқушы өз ойын айтады)

Бағдаршам әдісі арқылы бағалау.

Жаңа сабақты түсіндіру:

Тірек сызбаны түсіндіру.

Топырақтың түзілуіне жануарлар, топырақта тіршілік ететін әртүрлі жәндіктер мен оларды личинкалары да қатысады. Микроорганизмдердің әрекеті мен судың еріту әсері нәтижесінде топырақтағы химиялық элементтер (азот, фосфор, калий, темір, кальций және басқалар) өсімдіктердің қоректенуіне жарамды әр түрлі химиялық қосылыстар түзеді.

Топырақтың түзілуіне климат, жер бедері, тау жыныстары, грунт сулары факторлары әсер етеді. Ең соңғы қосылған факторлар, уақыт және адамның іс әрекеті топырақ түзуші факторларға жатады.

Қазақстанның картасы арқылы топырақтың түрлеріне талдау жасау.

1 – тапсырма

Венн диаграммасы арқылы салыстыру.

1-топ Қара топырақ және қара қоңыр топырақ

2-топ Қара қоңыр топырақ және орманның сұр топырағы

3-топ Қоңыр және қоңыр сұр топырақ

4-топ Құмды топырақ және сортаңды топырақ

Шығармашылық тапсырма

Топырақтың түрлерін ажыратып, өзіндік ой қорытынды жасау.

Бағдаршам арқылы бағалау

Мұғаліммен амандасу және түрлі қағаздар бойынша топқа бөліну. Топқа бөлініп, ынтымақтаса отырып бірлесе жұмыс істейді

деңгейлік сұрақтарға,термин сөздіктеріне жауап бере отырып, үй тапсырмасына дайындықтарын көрсетеді.

Жаңа сабаққа тірек сызба арқылы зейін аударады.

Карта арқылы топырақтың түрлеріне талдау жасайды.

Венн диаграммасы арқылы топырақтың түрлерін салыстырады, ұқсастықтарын ажыратады.

Зерттеу жұмысын жүргізеді, зерттеуге байланысты ой қорытынды жасайды. Өз ұсыныстарын білдіреді.

Аяқталуы (5 минут)

Рефлексия жаздыру.

Үй тапсырмасын беру,бағыт беру

Оқушыларды бағалау

Не білдім? Не үйрендім? Не үйренгім келеді?

Үйге тапсырма: : § 37. Оқу, деңгейлік тапсырмаларды дәптерге орында

Рефлексия жазу

Үй тапсырмасын күнделікке жазу және бағаларын қойдыру

Қосымша ақпарат: Әдеби кітаптар, интернет желісі

Саралау-Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз?

Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау-Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

1.Сұрақтар қою арқылы пысықтаймын

2. Кері байланыс беру арқылы

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс

Шығармашылық жұмыс ұйымдастырамын, деңгейлеп тапсырма беремін

Рефлексия

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қалай болды?

Мен жоспарлаған саралау іс-шаралары тиімді болды ма?

Мен берілен уақыт ішінде үлгердім бе?

Мен өз жоспарыма түзетілер енгіздім және неліктен?