География "Жер асты сулары"

САБАҚ: 36

Мектеп:

Күні: 19.01.17ж

Мұғалімнің есімі

Сынып: 8в

Қатысқандар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Жер асты сулары

Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)

. Қазақстанның жер асты сулары туралы білу,сулардың типтерін, қасиетін ажыратып түсінеді,сулардың таралған аймақтарын анықтау үшін физикалық карталарды қолданады.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: Қазақстанның жер асты сулары туралы біледі

Оқушылардың басым көпшілігі:

сулардың типтерін, қасиетін ажыратып түсінеді,сулардың таралған аймақтарын анықтау үшін физикалық карталарды қолданады

кейбір оқушылар:

Қазақстанның жер асты суларын, олардың типтерін,емдік бұлақ суларының алаптарын,таралған аймақтары мен қолданылуын, маңыздылығы туралы оқып біледі

Тілдік мақсат

Оқушылар:

• АКТ-ыда жұмыс істей алады.Қазақстанның ірі көлдерін кескін картаға түсіреді.Номенклатура: Корженевский мұздығы, Симонов, Дмитриев, Берг, Калесник, Воейков, Абай, Безсонов, Жамбыл, Некрасов, Шокальский мұздықтары.

Негізгі сөздер мен тіркестер:   Грунт, артезиян,минералды сулар

Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:Тыңдалым ,айтылым

Cіз неліктен Жерасты суларын типке бөлінуін айта аласыз ба?

_________________________________________________________

Жазылым бойынша ұсыныстар: Жер асты суы – жер қыртысын құрайтын тау жыныстарының аралығындағы су. Ол шөгінді және борпылдақ тау жыныстары бөлшектерінің арасын, ұсақ кеуектерін, магмалық және метаморфтық жыныстардың жарықтары мен жіктерін, гипс, доломит, әктас жыныстарындағы карст қуыстарын толтырып жатады. Жер асты суы қалыптасу жағдайына, тереңдігіне, арын күшінің мөлшеріне қарай қалқыма су, грунт және артезиан сулары болып 3 топқа бөлінеді.

Алдыңғы оқу

Көпжылдық тоң және мұздықтар

Жоспар

Жоспарланған уақыт

жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар,ескертпелерді жазыңыз

Ресурстар оқулық, карта, постер,суреттер.

Мұғалімнің әрекеті

Оқушылардың әрекеті

Басталуы

1 Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу.

Шаттық шеңберін жасай отырып, оқушыларды санау арқылы топқа бөлу.

1.Грунт суы

2.Артезиян суы

3.Минералды су

Тауға шығу» ойыны, логикалық тапсырмаларды орындау

Балқаш қалдық көлдер қатарына жатады.Бірақ суының жартысы ащы,жартысы тұщы болады.Неліктен?

Жауабы:Құятын өзендерге ( ағысқа ) байланысты.

2.Өлі табиғат (жарық,температура,ылғалдылық, топырақ,судың қасиеті мен құрамы) факторлар жиынтығы қалай аталады?

Жауабы:Оңтайлы фактор.

3.Қазақстан аумағында қашан және қай жерден құрғақ жаңбырды көруге болады?

Жауабы: Жазда шөлді аймақта, су тамшылары ауада буланып кетеді.

5.Шөлді аймақтарда күндіз қатты ыстық, ал түнде су қататындай қатты суық болады.Адам ащы су кездесетін шөлден қысылмай өтіп кету үшін төмендегі іс-әрекеттердің қайсысын қолданады?

А) Тұзды суды буландырып,дистилденген су ішеді.

В) Судың бетінде қатқан мұзды жейді.

С) Тұзды судың өзін ішеді.

Д) Құмды қазып су өндіреді.

6.Суық ауа райында еріген қардан немесе судан көктайғақтардың пайда болмауы үшін жолдарға тұз себеді.Неліктен?

Жауабы: Себебі тұз судың қату температурасын жоғарлатады.

7.Ауыз су.Суды тазалау бірнеше кезеңнен және түрлі әдістермен жүреді.Тор, тұндырғы,сүзгі, хлорлау,судың сапасын тексеру, суды су тазартқыш шүмекке жіберу. Екінші кезеңде су тұндырғыда жиналады. Бұл кезде суды тазалау қалай жүргізіледі?

А) Суда болатын бактериялар өледі.

В) Суға оттегі қосады.

С) Қиыршық тас пен құм судың түбінде тұнып қалады.

Д) барлық жауап дұрыс.

8.Ерте заманнан аты бірнеше рет өзгерген,тарихи деректерде 70 түрлі аты бар.ХХ ғасырда суы тартылып, деңгейі төмендеді.1991 жылдан бастап деңгейі қайта көтеріліп жағалауындағы жер су астында қалды. Осы құбылыс қай жерде әлі де жалғасуда

Жауабы: Каспий теңізі.

9.Орташа жылдық атмосфералық жауын-шашын мөлшері 90 мм кейде 20-30 мм дейін төмендейтін Қазақстанның ең құрғақ жері.

Жауабы: Шығыс Арал маңы.

10.Озон найзағайдан пайда болады.Ол найзағайдан кейін ерекше иіс тудырады: Найзағай кезінде пайда болатын озон қандай болады,жақсы немесе жаман?

Жауабы: Жаман-тропосферада пайда болады.

1 Оқушылардың мұндағы мақсаты топтасу санау арқылы өз жұптарын тауып, бір топ болып құралу

2 Мұғалім берген тапсырманы орындау Слайдта жазылған барлық қайталау сұрақтары мен тапсырмалар интерактиті тақтамен беріліп, әр топ өз білгендерін, білетіндерін сыни тұрғыдан ойлау арқылы нақты дәлелдермен жауап береді

Топ бойынша берілген тапсырманы орындап, өз ойларын ашық айтып, сыни тұрғыдан ойлана отырып жауап береді.

  Уикипедия материалдары

Ортасы

Оқушылардың алған білімдерін практикада қолдана білу.Тақырыпты жан-жақты қамту, күнделікті өмірімен байланыстыру

Жер асты сулары жалпы көлемі жағынан теңіздер мен мұхиттардағы сулардан кейінгі екінші орында. Судың еріткіш рөлі аса зор. Жер қойнауындағы химиялық заттар су ерітіндісі арқылы көптеген жаңа қосылыстар түзе алады.

Көкпар (сұрақ жауап)
1. Қазақстанда ірілі - ұзақты 85000 өзен бар (иә ).
2. Ертіс, Есіл, Тобыл Арал теңізіне барып құяды (жоқ).
3. Каспий теңізі алабына Сырдария өзені жатады (жоқ).
4. Өзеннің жыл бойындағы ағып шыққан су шығынын жылдық ағын деп атайды (жоқ).
5. Ертіс - Қарағанды каналының ұзындығы 458 шығынын (иә).
6. Сырдария Қазақстан Республикасында ең таза өзен (жоқ).

Тереңдік жағдайларына қарай жер асты сулары екіге бөлінеді:
І. Грунт
ІІ. Артезиан
Мойынқұмда 300 - 500м тереңдікте 50 мың шаршы км жер асты теңізі бар. Қазақстанда Алмаарасан, Қапаларасан, Сарыағаш, Жаркентарасан және 300 - ден аса минералды бұлақтар зерттеліп, шипалық қасиеттері анықталды.

ІІІ. Кім жылдам?
1. Елордамыз қай өзеннің бойында орналасқан? (Есіл)
2. Ертіс өзенінің сол жақ саласы (Тобыл)
3. Сырдария өзеніндегі бөген (Шардара)
4. Қапшағай бөгені салынған өзен (Іле)
5. Шығыс Қазақстандағы көл (Зайсан)

Топ мүшелері берілген мәтінді оқып, топпен бірлесе отырып, талқылайды.

Оқушылардың мұндағы мақсаты берілген тапсырманы өздері талқылап , өз ой-пікірлерімен санаса білу Топпен жұмыс жасау.

Оқушылар мәтінді оқи отырып, өздеріне ұнаған сөйлемді оған қарсы ұнамаған сөйлемді тауып дәптерлеріне   жазып алады.Және не себепті сол сөйлемдердің ұнағанын және ұнамаған сөйлемін түсіндіреді.

 Плакаттар, қалам,фломастер сызғыш

ноутбуктар

Аяқталуы

Бағалау

Үй тапсырмасы

Кері байланыс

Картамен жұмыс:

1.Картадан Қазақстанның мұздықтары таралған аудандарды табыңдар.

Экологиялық есеп
Пәтердегі су краннан дұрыс жабылмаса 6 минутта 1 стакан су ағады. Осылай тұра берсе 1 сағатта және 1 тәулікте қанша литр су бекерге ағып шығын болады? Шешуі: *60= 10 стакан 24*10=240 стакан

Оқушылардың формативті бағалауымен өз бағасынан ортақ баға қояды.

Оқушылар рефлексия жазып, плакатқа жапсырады

§35оқу Жер асты сулары Кескін картаға

Интер белсенді тақта да көрсетілген сабақты бекіту иә немесе жоқ сұрақ жауапты орындайды.

Оқушылар бағалау парағын толтырады

Мұғалімнің берген тапсырмасын күнделіктеріне жазады.