Атмосфераны? жалпы циркуляциясы

Астана қаласы

№54 мектеп-лицейінің

география пәні мұғалімі

Бекболатова Багила Баймуратовна

Сабақтың тақырыбы: Атмосфераның жалпы циркуляциясы

Мақсаты: Оқушылардың бойына атмосфераның жалпы циркуляциясы  және ауа массалары туралы ұғым қалыптастырып, оның маңызын ұғындыру.

Міндеті:

1.Ауа массаларының түрлерін, ерекшелігін, әсерін анықтайды

2. Ауа массаларының территория, маусым бойынша өзгеруін білетін болады.

3. Картамен жұмыс жасай отырып қорытынды жасай алады

Күтілетін нәтиже:

1.Атмосфералық циркуляция туралы мәтін бойынша ақпараттармен жұмыс істеп, ойларын жинақтайды
2.Географиялық құбылыстардың себептерін анықтауға үйренеді;
3.Мәтін негізінде анықтамалар мен ұғымдарды пысықтауға және оқулықпен оқу жұмысының қалыптасуына мүмкіндік туғызады.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдіс тәсілдері: Топтық жұмыс, Мәтінмен жұмыс, Ой шақыру, Сен маған, мен саған сұрақ-жауап.

Оқыту құралдары: Қазақстанның физикалық картасы, глобус,тест тапсырмалары.
Бағалау: оқушылар бағалау парағын толтырады.
Сабақтың барысы

І Ұйымдастыру кезеңі:

ІІ. Үй тапсырмасы

ІІІ. Жаңа сабақ

ІҮ. Бағалау

Ү. Үй тапсырмасы

І Ұйымдастыру кезеңі:

Топқа бөлу

Оқушылардың сабаққа даярлығын тексеру. Оқушыларды түгендеу.

ІІ. Үй тапсырмасы Тест тапсырмалары

1.Климат құрушы негізгі факторларды көрсетіңіз

A) Күн радиациясы, атмосфералы циркуляция, жер бетінің жамылғысы

B) Температура режимі, жел эрозиясы
C) Жауын-шашын режимі, тау жүйесінің бағыты
D) Су қоймаларының көлемі
E) Географиялық орны, температура режимі

2.Қазақстан қандай климаттық белдеуде орналасқан

A) қоңыржай белдеу B) тропиктік C) арктикалық

D) қоңыржай теңіздік E) субтропиктік

3. Жер бетіне келетін тура және шашыранды радияцияның қосындысынан ........ құралады

А) Тура В) шағылысқан С) шашыранды Д) Жиынтық Е) Жұтылған

4.Солтүстіктегі ашық күндер саны

А) 120 В) 260 С) 400 Д) 155 Е) 180

5.Жерге топырақ, су, қар жамылғасы арқылы сіңетін радиация:

A) Тура B) Жұтылған C) Шашыранды D) Жиынтық E) Шағылысқан

6. Ауа райының көпжылдық қайталануы
А) циклон В) климат С) фронт Д)) радиация Е) антициклон

7. Қазақстан климаты қоңыржай белдеудің қандай типіне жатады

A) континентті B) шұғыл континентті C) теңіздік

D) қоңыржай теңіздік E) муссонндық

8. Оңтүстіктегі ашық күндер саны

А) 120 В) 260 С) 400 Д) 155 Е) 180

9. Қазақстан қоңыржай климаттық белдеудің қай бөлігінде орналасқан.

A) Солтүстігінде B) Ортасында C) батысында

D) шығысында E) оңтүстігінде

10. Күн сәулесінің түсу бұрышы ............. байланысты өзгеріп отырады

A) жер бедеріне B) ауа массаларына C) географиялық ендікке

D) географиялық бойлыққа E) полюстерге

Жауап кілті: 1-А, 2-А, 3-Д, 4-А, 5-В, 6-В, 7-В, 8-В, 9-Е, 10-С

ІІІ. Жаңа сабақ

І. Қызығушылықты ояту. (Ой шақыру)
Мұғалімнің кіріспе сөзі: Оқушылар атмосфера үнемі қозғалыста болады, оны біз көре аламыз ба? Не арқылы көреміз? (жел)

Бүкіл жер шарындағы желдер неліктен болады? (қысым әркелкі болғандықтан)

Қысым неге әркелкі? (күннің түсу бұрышынан)

Жердің күнді 66,5⁰ бұрыш жасап айналуынан екен. (глобус)

Ауа массалары нешеу (4)

Қай ауа массасы Қазақстанға әсер етпейді? Неліктен (7 с)

Бүгінгі сабағымыздың басты мақсаты – Қазақстанның климат қалыптастырушы факторлар туралы білімдеріңді тереңдетіп жүйелейсіздер т. б.
Әр оқушы бағалау парағы арқылы өзін бағалайды.
Әр топқа Қазақстанның ауа райын қалыптастыратын ауа массалары беріледі

Постер арқылы сипаттау

І топ. Арктикалық ауа массасы
ІІ топ. Қоңыржай ауа массасы
ІІІ топ. Тропиктік ауа массасы

II. Мағынаны тану. Мәтінмен жұмыс

Ауа массаларын сипаттауға арналған жоспар

1. Ауа массасының қалыптасу орны.

2.Ауа массасының өзіне тән қасиеттері.

3. Ауа массасының қай типі

4. Бағыты

5. Қандай ауа райын қалыптастырады?

6. Жыл мезгілдерінде пайда болатын құбылыстар

7. Қай мезгілде олардың әсері жоғары болады?

І топ. Арктикалық ауа массасы

1) Солтүстік мұзды мұхит пен жағалық теңіздерде қалыптасады

2).ауа мөлдір, құрғақ, t-төмен

3) континентті

4. С О

5. Антициклонды, суық, аязды

6. Көктемгі және күзгі үсіктер

7. Қыста және күзде

Трансформация ұғымын түсіндіру

ІІ топ. Қоңыржай ауа массасы

1) Атлант мұхит пен жағалық теңіздерде қалыптасады

2).ауа ылғалды, t-қыста жоғары, жазда төмен

3) теңіздік

4. Б Ш

5. Қоңыржай континентті

6. Қыста аязды борандар

7. жыл бойы

ІІІ топ. Тропиктік ауа массасы

1) Орталық Азия үстінде қалыптасады

2) ауа құрғақ, ыстық, қапырық

3) континентті

4. О С

5. Ыстық, құрғақ

6. Шаңды дауылдар, көктайғақ

7. Жазда

ІІІ. Ой толғаныс 1. Мен саған, сен маған ойыны

Әр топ өз тақырыптарынан келесі топқа сұрақтар қояды (3 сұрақтан)

2.кесте толтыру Дәптермен жұмыс

ІV. Бағалау: Оқушы бағалау парағы арқылы өзін бағалайды, мұғалімге хабарлайды

V. Үйге тапсырма: Досыма хат (эссе жазу) Тест құрастыру

Бағалау парақшасы

Оқушының аты-жөні _______________________________

1) «5» бағасы 45-50 балл

2) «4» бағасы 44-35 балл

3) «3» бағасы 34-25 балл