География пәнімен интеграцияланған өзін -өзі тану пәнінің жоспары:

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Африканың географиялық орнының ерекшеліктерін, жер бетінің сипатын, табиғатын түсіндіріп, оның тарихын, экономикалық, экологиялық жағдайлары туралы білімдерін толықтыру.

Сабақтың міндеттері:

1. Оқушыларға жаңа сабақты мазмұндау. Африканың зерттелу ерекшелігін, қасиеттерін, даму ерекшеліктерін ғылыми деректерді пайдаланып тереңдете меңгерту.

2. Білімге құштарлығын, дүние танымдылық көзқарасын, жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыра отырып және саралап, деңгейлеп оқыту арқылы жан - жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру.

3. Ғылыми деректерге сүйене отырып, халықтық тәрбие үлгілерін қолдану, өсіп - өркендеу тұрғысынан дұрыс қабылдауға, ұлтаралық сыйластыққа, шындыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.

Ресурстар: (материалдар, көздері)

Суреттер, кітаптар, шап, жұлдызшалар, слайд,

Сабақтың барысы:

Сыртқы интеграция (Өзін-өзі тану сабағының әдістемелік тәсілдерін қолдану)

Тыныштық сәті

Баяу музыка жіберіліп тұрады. Тыңдаушылар ыңғайланып отырып, көздерін жұмып бір сәтке қиялға беріледі. Көз алдыңызға елестетіңіз... әсем табиғат аясында келесіз. Таза ауа, айнала жап-жасыл, сылдырлаган мөлдір бұлақ дауысы естіледі. Алып-алып тау да бар. Табиғаттың әдемілігін сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Жалғыз өзің сол әсем табиғатта келе жатырсың, қолыңда бір дорба бар. Кенет алдыңнан үлкен мәуелі ағаш көрінді. Ағаштың шың басында көздің жауын алатындай қып-қызыл алмалар самсап тұр. Ол алманы алу үшін ағашқа мінуің керек. Сен сол ағашқа мініп, алмаларды жинай бастадың. Міну қиын болсада, ағаш бұтақтары қолыңды аяғыңды жырып қанатса да, тайсалмай алмалар жинап қолдағы дорбаға сала бастадың. Содан соң ұзақ жол жүріп, қатты шаршадың, тіпті терлеп кетіпсің. Алыстан ұзап ауыл көрінді. Ауылға жеттің, алдыңнан кішкентай іні-сіңілілерің, қарындастарың жүгіріп шықты. Ал сен дорбаңдағы алмаларды таратып, мәз-майрам қылдың. Олар саған алғыстарын айтып бетіңнен сүйді.

Топтастыру әдісі. Топ суретті сәйкестендіру арқылы төрт топқа топтасады. (суретті құрастыру)

1 топ Сахара шөлі

2 топ Мадагаскар аралы

3 топ Ніл өзені

4 топ Африка

Әңгімелесу. (Сабақ түсіндіріледі сұрақ жауаптармен)

ЕҢ... ЕҢ....

Африкада жер шарындағы ЕҢ үлкен тропиктік континенттік шөл Сахара орналасқан.

ЕҢ ұзын өзен Ніл өзені ағып жатыр.

Африкада құрлықтағы ЕҢ ірі жануар Африкка пілі мекен етеді.

Материк жағалауындағы ЕҢ ірі арал Мадагаскар орналасқан.

Материктегі ЕҢ ірі сарқырама –Оң түстік Африкада орналасқан Тугела.

1933 жылы әл –Азизия қаласында ЕҢ жоғары температура тіркелген +58

Африкада ЕҢ ірі көл Виктория

ЕҢ терең көл Танганика

Материктің теңіз деңгейінен ЕҢ биік орналасқан нүктесі Килиманджаро

ЕҢ төмен орналасқан нүктесі Афар ойысындағы Ассаль көлінің деңгейі

Топпен шығармашылық жұмыс.

1 топ Тек материкке қатысты сөздерді теріп жабыстыру

2 топ Зерттеушілері туралы кесте толтыру

3 топ Материк ерекшелігін суреттеп жеткізу

4 топ Африкада кездесетін жануарларды қимылмен көрсету

Ескерту

Ішкі интеграция (жалпыадамзаттық құндылықтарды сабақ мазмұнына интеграциялау)

Дәйексөз.

«Бір шіріген банан, бүкіл бұтақтарды құртады»

Африка халық мақалы

Осы мақалдармен ұқсас қазақ халқында қандай мақалдар бар?

Мұғалім сыйы.

Африкалық баспаналардың төрт түрін тақтада (плакат, слайд) көрсетіп, олардың ерекшеліктерін қысқаша түсіндіріп, оқушыларға олардың қай табиғат зонасының тұрғындарына тән екендігін, төбесі, қабырғасы, есігі қандай материалдардан жасалғанын, қандай ауа райына бейімделіп жасалғанын анықтау.

Көшпелі туагер халқының шатыры - фелидж (1-сурет). «Біздің тұрақты үйіміздің шатыры - көк аспан, ал уақытша баспанамыз - фелидж»- деп туагерлер айтады. Шатырдың құрылуына екі сағаттай уақыт кетеді. Оның үстін түйе, қой, ешкі терілерімен жабады. Күндіз фелидждің барлық жағы ашық болса, түнде есік те, терезе де болмайды.

Пигмейлер лашығы (2 -сурет). Мұндай үйді әйелдер жасайды және олар осы үйдің иесі болып табылады. Олар мүлдем басқа материалдарды жапырақ, шөп, бұтақтарды пайдаланады. Ең алдымен, жерге таяқпен шеңбер сызып алады да, ұзын, иілгіш бұтақтарды жерге қадайды. Сосын осы бұтақтарды иіп әкеліп қарама - қарсы жерге қадайды да, төбесін қалың шөппен, банан жапырақтарымен жабады. Егер жапырақтары былғанып, әр түрлі жәндіктерді өзіне тарта берсе, оларды шешіп алып, өзенде тазалайды. Олар осылайша өз баспаналарының төбесі мен қабырғасын «жуады».

Саванна тұрғындарының баспанасы (3 - сурет). Олар да әуелі жерге шеңбер сызып алады. Сосын сазды илеп, қабырға қалайды. Күніне 30 см ғана көтереді. Ол әбден кеуіп, қатқаннан кейін жаңадан келесі қабатын жасайды. Қабырғасы дайын болысымен қоныс тойын жасайды. Кейін төбесіне шимен жабады. Есігі өте аласа болып келеді, одан еңкеймей тек қана 8 - 10 жасар бала ғана өте алады.

Биік діңгектерде орналасқан баспана (4 - сурет). Бұл үйлердің қабырғалары бамбук сырық ағаштарынан жасалады әрі олардың арасы ашық болып келеді. Едені де осындай бамбук сырық ағаштары мен пальма жапырақтарынан жасалады. Едендері тегіс болмайды, бірақ таза болады, себебі кез - келген қоқыс еденнің арасынан түсіп қалады. Әдетте мұндай үйлер өте аласа болғандықтан, Ішінде тек еңкейіп қана жүруге болады.

Мұның барлығы африка халықтары. Африканың қазіргі кездегі халқының саны 700 млн - нан астам 

Үй тапсырмасы.

1. Африкаға үлес қосқан саяхатшылар туралы мәлімет жинау

2. Материктің шеткі нүктелерін табу

Сабақтың қорытынды сәті.

«Екі жұлдыз, бір тілек» яғни топтар өздерін бағалайды. Әр топ өз шешімдерімен басқа топтарға тілектерімен жұлдызшаларын сыйлайды. Осылайша бағаланады және тақырып қорытындыланады.

Сау болыңыздар!!!