1.?аза? хал?ы ?шін т?рт т?лікті? осалы жо?. Дегенмен ілгері заманда жыл?ы мен т?йені? адам ?шін ат?аратын ?ызметі ?те жо?ары ба?аланатын. “Жыл?ы – малды? патшасы, т?йе – малды? ?ас?асы” деген ма?ал сол кезде ту?ан болатын. Мереке-?уанышта, ?ай?ы-?асіретте, бас?а т?скен не ауыр к?ндерде де б?л т?ліктер адамны? жан серігі, айырылмас досы бол?ан.
Барлы? т?ліктен де жыл?ы ?сіру же?іл. Жыл?ыны ба?ып-?а?уда арты? шы?ын шы?пайды, еті де с?ті де ?те арзан?а т?седі. Жыл?ы етіні? арзанды?ы ?з алдына, ?аза? хал?ы ?шін ол аса ?адірлі та?ам. ?ылыми орындарды? арнаулы зерттеулері бойынша, жыл?ыны? ?ара етіні? ?оректік ?асиеті орта есеппен сапалы сиыр етімен те?, біра? жыл?ы етінде сиырды? етінен б?лек 24-25 % к?п болады. Сонды?тан ол ?орыту?а же?іл, сі?імі тез. Жасы тол?ан семіз жыл?ы 10-12 ?ойды? етін береді. ?азіргі кезде жыл?ы етінен жасал?ан ?азы-?арта, жал-жаяны білмейтін адам сирек, ?ай жерде де б?л та?амдар ?лкен с?раныста болып отыр?аны аян.
Жыл?ыны? бір ?асиеті – с?тінде. Бие с?тінен ?ымыз ашытады. ?аза?ты? ертедегі к?шпелі ?мірінде ауру?а ем болып, сау?а ?уат берген осы ?ымыз. Бие с?тінде ?ант к?бірек болады, оны жа?а сау?ан с?тті? д?мін татып білуге болады.
?ымызды? ??рамына кіретін т?рлі заттарды? б?рі де адамны? бойына жа?сы сі?еді. Бие с?тінде “ С” витамині мол болады. Сонды?тан оны? емдік ?асиеттері, ?сіресе туберкулез ауруынан емдеу ?шін айры?ша жо?ары. Сонды?тан да туберкулезді ?ымызбен емдейтін е? ал?аш?ы курорт 1858 жылы Самара ?аласыны? ма?ында ашыл?ан екен. Оны ?йымдастырушы В. Толстиков деген д?рігер: “?ымыз ас?азанды ыстап, адамны? ?зін ?лдендіреді, оны? т?нін жа??ыртады” – деп жаз?ан екен.
Халы? арман еткен сол ?ымыз ?азір де елді? ?алаулы та?амы болып, к?пті? с?йсініп ішетін сусыны болып келеді. Бие басынан к?ніне орта есеппен 10-12 литр с?т сауылады; кейбір биелер 15-17 литрге дейін с?т береді. Биелерді 7-8 ай сауу?а болады, сонда бие басынан 1500-2000 литрге дейін с?т алынады. “Сауын сауса? бие сау, боз ?ырау т?спей суалмас” деген ма?ал тегін айтылма?ан. Жыл?ыны? жайылымы мен суаты сапалы болып, к?тімі келіссе, бие саууды? биеге де, ??лын?а да зияны болмайды.