Жарықтың сынуы. Жарықтың сыну заңы

Барлық оқушылар

Оқушылардың көбісі

Кейбір оқушылар

Жарық сыну заңдарын түсінеді.

Сыну заңына өз беттерімен есеп шығара алады.

Сыну заңын басқа заңдармен салыстырып, айырмашылықтарын ойша айтады.

Кезеңі

Оқыту түрі мен әдісі

1. Үй жұмысын тексеру, оқушылардың білімін белсендіру.

2. Сабақтың мақсатын қою және тақырыпты ашу.

3. Жаңа материалдарды меңгеру.

4. Оқылған материалдарды меңгеру.

5. Сабақты қорыту.

1. Жалпы сұрақ-жауап, карточкамен жеке жұмыс.

2. Эксперимент арқылы жаңа сабақтын тақырыбын ашу

3. Мұғалім әңгімесі, оқушылармен сұхбаттасу.

4. Тақтада есеп шығару,топтық және жұптық жұмыс, жеке жұмыс

5. Бағалау, үй тапсырма, т.б

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Бөлім

І. Ұйымдастыру

Сәлеметсіздер ме, оқушылар!

Сабағымызды ұлы ақын, жазушы А.Байтұрсынұлының сөзімен бастайық:

«Білімді болуға оқу керек,

Бай болуға ақша керек,

Күшті болуға бірлік керек,

Осы керектердің жолында жұмыс істеу керек.»

1. Оқушылар әр түрлі – түсті жұлдызшалар арқылы топқа бөлінеді.

2. Үй тапсырмасымен жұмыс. Үйге берілген есептерді тексеру

Ітоп

1. Жарық сәулесі мен жарықтың түсу жазықтығы деген не?

2. Шағылу заңы

3. Жазық айнадағы кескіннің шын айнадағы кескіннен айырмашылығы қандай

ІІ топ

1. Фотосфера дегеніміз не?

2. Вакуумдегі жарық жылдамдығы қаншаға тең?

3. Күн қалай тұтылады?

ІІІ топ

1. Хромосфера дегеніміз не?

2. Жарық сәулесі деген не?

3. Геометриялық оптика нені оқытады?

ІV топ

1. Жазық айнадағы кескіннің қандай ерекшеліктері бар?

2. Айдың тұтылуы қалай болады?

3. Дөңес айна беретін кескіндер№

ІІ жаңа сабақ. Эксперимент

Стакандағы суға тебен и не салып, оны центрден шетке қарай жылжытып отырып сыну көрсетеді. Қандай өзгеріс құбылыс көрдіңдер?

Неге болат ине су-ауа шекарасында сынып көрінеді? Бүгінгі сабағымызда жарық сәулесінің аса бір қызықты қасиеті жарықтың сынуы мен қолданылуын қарастырамыз.

Оқушылар амандасып, орындарына отырады.

Оқушылар өз қалаулары бойынша әр түсті жұлдызшаны таңдап , топқа бөледі.

Әр топқа 3 сұрақтан қойлады.

Оқушылар эксперименттен көргендерін айтады.

Түсіну

Тәжірибе -1. Тарелкаға тиын салып оған тиын көрінбейтіндей қырынан қарап тұрып жайлап су құямыз.аздан соң тиын көрінеді.Тиын неге көрінеді

Жаңасабақ. Екі ортаны бөлетін шекара арқылы өткенде жарықтың таралу бағытының өзгеруін жарықтың сынуы деп атайды. Сынған сәуле мен екі ортаны бөлетін шекараға сәуле түскен нүктеде, тұғызылған перпендикуляр арасындағы бұрышты сыру бұрышы деп атайды.

Жарықтың сынуын ǀǀ заңнан көбінесе Сенеллиус заңы деп атайды.

Сыну көрсеткіші түсу бұрышына тәуелді емес және тек шекаралас орталардың оптикалаық қасиеттерінен ғана анықталады.

N шамасы сыну көрсеткіші

n= n=c/v

sina – түсу бұрышы

sinˠ - сыну бұрышы

n – сыну көрсеткіші

с – жарық жылдамдығы

v - ортадағы жарық жылдамдығы

Тәжірбиені оқушылар өз сөздерімен түсіндіріп береді

Оқушыларға жаңа тақырып түсіндіреді.

Оқушылар сұрақтар болса мұғалімге қояды.

Қолдану

Тәжірибе – 2. Стакандағы судың бетіне кастор майын қалыңдығы 1 см болатындай етіп құямыз. Ине алып оны стаканның дәл ортасынан майға батырамыз. Стаканның бүйіінен қарасақ ине әр бөлікте әр түрлі болып тұрғанын байқаймыз.

ІІІ. 1. Топтық жұмыс. Сематикалық карта. Сұрақ пен дұрыс жауаптың тұсына «+» таңбасын қояды.

1. Есеп шығару. Жеке тапсырма. Әр оқушыға бір – бір есеп беріледі.

1. Карточкалық тапсырма. Әр топқа тапсырма беріледі.

Оқушылар берілген тапсырмаларды орындайды. Мұғаліммен дұрыс жауаптарын тексеріп отырады.

Қорытындылау

«Кім жылдам» әдісімен сабақ қорытындыланады.

1. Сыну бұрышы қандай әріппен белгіленеді? Шағылу, түсу бұрышы ше?

2. Сыну заңы дегеніміз не?

3. Абсолюттік сыну көрсеткіші дегеніміз не?

Оқушылар сұрақтарға жауап айту арқылы сабақты қорытындылайды.

Бағалау

Топ басшылары өз топтарына қойған бағаларын айтады. Мұғалім орта балл шығарып оқушыларды бағалайды.

Үй тапсырмасы

§63 мазмұндау. Өзін – өзі тексеру сұрақтарына жауап жазу

Үй тапсырмасын дәптерлеріне жазып алады