Ньютонны? екінші за?ы. Масса.

Саба?ты? та?ырыбы: Ньютонны? екінші за?ы. Масса.
Саба?ты? ма?саты:
білімділік. Ньютонны? за?дары туралы ма?л?маттарды тере?дету, есте ?алдыру, жете ме?герту.

т?рбиелік: о?ушыны? ?ылым?а ?ызы?ушылы?ын арттыру, е?бекке, ?жымшылды??а, халы? д?ст?рін д?ріптеуге т?рбиелеу.

дамытушылы?: ?мірмен байланыстыра отырып ал?ан білімдерін ?мірде ?олдана білуге баулу, о?ушыны? ой - ?рісін дамыту.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Саба?ты? к?рнекілігі: плакаттар, ?осымша ?дебиеттер.
І. ?йымдастыру кезе?і.

О?ушылармен с?лемдесу, т?гелдеу, сынып тазалы?ын тексеру, назарын саба??а аудару.

ІІ. ?й тапсырмасын с?рау:

Ньютонны? бірінші за?ын т?жырымда.
К?ш нені сипаттайды?
К?ш неліктен векторлы? шама болып сипатталады?
К?ш пен ?деуді? арасында ?андай байланыс бар?
К?штерді? ?андай т?рлерін білесі?дер?

ІІІ. Жа?а саба?:
1). О?улы?та?ы 47,48,49 суреттерді жа?а саба?ты т?сіндіремін.
2) Аны?тама мен формуланы, к?рсету ар?ылы саба?ты пысы?таймын.
3). О?улы?та?ы 11 жатты?уды? №1,2,3 есептерді шы?ару ар?ылы саба?ты бекітемін.

4) ?орытынды. Т?жірибе: кішкене а?ашты арамен кесіп к?рсетемін.

Егер бір денеге ?рт?рлі к?штер ?сер етсе, онда ол денені? алатын ?деулері де ?р т?рлі болады. Егер F1< F2 болса, а1< а2 болатынын бай?аймыз. Б?дан ?деу к?шке тура пропорционал деген ?орытынды?а келеміз. a ~ F

Денені? ?зіні? алатын ?деуіне ы?пал ететін ?аситін инерттілік деп атаймыз. Инерттілікті? санды? сипаттамасы ретінде масса физикалы? шамасы ?олданылады. Денеде туындайтын ?деу о?ан ?рекет етуші к?шке тура пропорционал, ал оны? массасына кері пропорционал:

, .

Si ж?йесінде к?ш бірлігіне ньютон (Н) алын?ан. Ньютон б?л массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1 м/с2 ?деу тудыратын к?ш: 1 Н = 1 кг* м/с2. Масса – инерттілікті? ?лшемі. Массаны? ?лшемі-эталон. 1889 жылы Францияда, Париж ма?ында?ы Север ?аласында са?таулы. Бас?а елдерде оны? к?шірмесі жасал?ан. Денені? массасы дегеніміз т?сірілген к?шті? ?серінен осы денені? ?андай ?деу ал?анын к?рсететін физикалы? шама.

Массаны? ?асиеті:

Денені? массасы оны? ?оз?алыс жылдамды?ына т?уелді емес.
Денені? массасы сол денені ??райтын материалды? н?ктелерді? массаларыны? ?осындысына те?.
Денелер ж?йесінде болып жат?ан кез келген процестер кезінде масса ?згермейді, м?ны массаны? са?талу за?ы деп атайды.

IV. ЖБ ж?мысы:

Ньютонны? ІІ за?ы.
1)Еске т?сіріп ой ша?ыру ( А.?.?аймолдинаны? Физика есептер жина?ыны? 11 бетінен ?зіндіні м?нерлеп о?у.)
«Ша?ырды мысы? тыш?анды,
Тыш?ан келіп мысы?тан,
Мысы? болса к?шіктен,
К?шік ?ыздан ?стады.
?ыз ?жесін,ал ?жей
К?мекке шалын ша?ырды.
Шал ?стады шал?аннан.
Б?рі тартып жабылып,
Ж?лып алды а?ыры”.

С?ра?: Координаталар осін та?дап алып, шал?ан?а байланысты Ньютонны? екінші за?ын жазы?дар. ?андай жа?дайда шал?ан ?деу алады?
Жауабы:
Ньютонны? екінші за?ыны? аны?тамасын, формуласын, ?лшем бірлігін, тестік есептерді барлы? о?ушылар?а беріп, жауаптарын парта?а таратыл?ан ?осымша ?а?аздар?а т?сіртемін.

№1 есеп.
Бер: F=400 кН=4*10Н;
a=0,2м/с
Т/к: m = ?

№2 есеп

Бер:m=1000г=1кг
а=0,5м/с

F=1*0.5=0.5Н.
т/к:F=? Ж:F=0.5Н.

V. Сыныпта орындалатын тапсырма:

С?ра?.Ньютонны? ?шінші за?ын ?алай бай?ау?а болады?
Жауап: А?ашта?ы араны? іркілуінен ж?не тісіні? м??алуынан бай?ау?а болады.
VI. Бекіту с?ра?тары:

Инерттілік дегеніміз не ?
Денені? массасы дегеніміз не ?
Ньютонны? екінші за?ы.
Ньютонны? ?шінші за?ы.
Ньтонны? екінші за?ы ?андай себеп-салдарды? байланысын ашады ?

VII. Ба?алау. Берілген тапсырмаларды орындаулары?а ?арай ба?алау.

VIII. ?йге тапсырма § 12, 10 жатты?у №3,4 есеп.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ньютонны? екінші за?ы. Масса. »

Күні ___________

Сыныбы ___________

11 сабақ.

Сабақтың тақырыбы: Ньютонның екінші заңы. Масса.
Сабақтың мақсаты:
білімділік. Ньютонның заңдары туралы мағлұматтарды тереңдету, есте қалдыру, жете меңгерту.

тәрбиелік: оқушының ғылымға қызығушылығын арттыру, еңбекке, ұжымшылдыққа, халық дәстүрін дәріптеуге тәрбиелеу.

дамытушылық: өмірмен байланыстыра отырып алған білімдерін өмірде қолдана білуге баулу, оқушының ой - өрісін дамыту.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың көрнекілігі: плакаттар, қосымша әдебиеттер.
І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, сынып тазалығын тексеру, назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

Ньютонның бірінші заңын тұжырымда.
Күш нені сипаттайды?
Күш неліктен векторлық шама болып сипатталады?
Күш пен үдеудің арасында қандай байланыс бар?
Күштердің қандай түрлерін білесіңдер?

ІІІ. Жаңа сабақ:
1). Оқулықтағы 47,48,49 суреттерді жаңа сабақты түсіндіремін.
2) Анықтама мен формуланы, көрсету арқылы сабақты пысықтаймын.
3). Оқулықтағы 11 жаттығудың №1,2,3 есептерді шығару арқылы сабақты бекітемін.

4) Қорытынды. Тәжірибе: кішкене ағашты арамен кесіп көрсетемін.

Егер бір денеге әртүрлі күштер әсер етсе, онда ол дененің алатын үдеулері де әр түрлі болады. Егер F₁₂ болса, а₁₂ болатынын байқаймыз. Бұдан үдеу күшке тура пропорционал деген қорытындыға келеміз. a ~ F

Дененің өзінің алатын үдеуіне ықпал ететін қаситін инерттілік деп атаймыз. Инерттіліктің сандық сипаттамасы ретінде масса физикалық шамасы қолданылады. Денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал, ал оның массасына кері пропорционал:

, .

Si жүйесінде күш бірлігіне ньютон (Н) алынған. Ньютон бұл массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1 м/с² үдеу тудыратын күш: 1 Н = 1 кг* м/с². Масса – инерттіліктің өлшемі. Массаның өлшемі-эталон. 1889 жылы Францияда, Париж маңындағы Север қаласында сақтаулы. Басқа елдерде оның көшірмесі жасалған. Дененің массасы дегеніміз түсірілген күштің әсерінен осы дененің қандай үдеу алғанын көрсететін физикалық шама.

Массаның қасиеті:

Дененің массасы оның қозғалыс жылдамдығына тәуелді емес.
Дененің массасы сол денені құрайтын материалдық нүктелердің массаларының қосындысына тең.
Денелер жүйесінде болып жатқан кез келген процестер кезінде масса өзгермейді, мұны массаның сақталу заңы деп атайды.

IV. ЖБ жұмысы:

Ньютонның ІІ заңы.
1)Еске түсіріп ой шақыру ( А.Қ.Қаймолдинаның Физика есептер жинағының 11 бетінен үзіндіні мәнерлеп оқу.)
«Шақырды мысық тышқанды,
Тышқан келіп мысықтан,
Мысық болса күшіктен,
Күшік қыздан ұстады.
Қыз әжесін,ал әжей
Көмекке шалын шақырды.
Шал ұстады шалқаннан.
Бәрі тартып жабылып,
Жұлып алды ақыры”.

Сұрақ: Координаталар осін таңдап алып, шалқанға байланысты Ньютонның екінші заңын жазыңдар. Қандай жағдайда шалқан үдеу алады?
Жауабы:
Ньютонның екінші заңының анықтамасын, формуласын, өлшем бірлігін, тестік есептерді барлық оқушыларға беріп, жауаптарын партаға таратылған қосымша қағаздарға түсіртемін.

№1 есеп.
Бер: F=400 кН=4*10Н;
a=0,2м/с
Т/к: m = ?

№2 есеп

Бер:m=1000г=1кг
а=0,5м/с

F=1*0.5=0.5Н.
т/к:F=? Ж:F=0.5Н.

V. Сыныпта орындалатын тапсырма:

Сұрақ.Ньютонның үшінші заңын қалай байқауға болады?
Жауап: Ағаштағы араның іркілуінен және тісінің мұқалуынан байқауға болады.
VI. Бекіту сұрақтары: