"Линзалар"

Оптикалық аспаптар. Көз-оптикалық жүйе .

8-сынып 27.04.2017жыл

Жалпы мақсаты:Оптикалық аспаптар.Көз-оптикалық жүйе жайлы мағлұмат беру.Көз-оптикалық жүйе жайында күнделікті өмірде және есептер шығаруда қолдана білуге үйрету.Топта бағалай білуге баулу.

Күтілетін нәтежие:Оптикалық аспаптар.Көз-оптикалық жүйе жайлы мағлұмат алады.Көз-оптикалық жүйе жайында күнделікті өмірде және есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді .Топта бағалай алатын болады.

Тапсырмалар:

1.Топқа бөлу.(1,2,3)

2.Топпен жұмыс.(постер құрау)

3.Үй жұмысын тексеру.(гормошка әдісі)

4.Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу.

5.Физминутка.

6.Қорытынды.(Рефлексия)

7.Бағалау парағы.(дана ағашы)

Мақсаты : Оқушылар төмендегі сұрақтарды меңгеруі тиіс:

жарық,жарық көздері, таралу жылдамдығы?

• Күн,жарық сәулесі,фотосфера,жазық және сфералық айналар. Жалған кескін?
• Линза дегеніміз не?
• Линза фокусы, оптикалық ось,

фокустық қашықтық, линзаның оптикалық центрі,шағылужәне сыну заңдары?

линзадағы сәулелер жолы, линзалар түрлері дегеніміз не?

*

• Линза – деп екі жағы сфералық беттермен шектелген мөлдір денені айтамыз .

Дөңес линза түрлері:

• Қос дөңес (1)
• Жазық дөңес (2)

• Ойыс дөңес (3)

Ойыс линза түрлері:

• Қос ойыс (4)
• Жазық ойыс (5)

• Дөңес ойыс(6)

Фокустық жазықтық

Линзадағы негізгі белгілеулер:

.

Линза (жинағыш, шашыратқыш)

бас оптикалық ось

О

Ғ

Ғ

Ғ- линзаның бас фокусы О- линзаның оптикалық центрі

*

• Егер бас оптикалық оське параллель жарық сәулелерін түсірсек линзаның бас F фокус ында жиналады .

• Линзадан фокусқа дейінгі қашықтық деп аталады және f әрпімен белгіленеді.

• Дөңес линза өзі арқылы өткен жарықты бір нүктеге жинайды, сол себепті дөңес линза жинағыш д.а .

*

• Шашыратқыыш линзалардың шеті қалың ортасы жұқа болып келеді .

• Өзі арқылы өткен жарықты шашыратады.

• Шашыратқыш линза әр уақытта жалған кескін береді.

Жұқа линза формуласы

d – нәрседен линзаға дейінгі қашықтық

f - линзадан нәрсеге дейінгі қашықтық

Ғ- линзаның бас фокусы

Формуланы түрлендірейік

.

Линзаларда кескін салу:

• Бас оптикалық оське параллель сәулелер линзадан сынғаннан кейін оның фокусы арқылы өтеді.
• Линзаның оптикалық центрі арқылы өтетін сәуле сынбайды
• Линзаның бас фокусы арқылы өтетін сәуле линзадан сынғаннан кейін бас оптикалық оське параллель кетеді

Егер дене 2Ғ фокуста орналасса , онда кескін шын, тең, төңкерілген болады.

Егер дене Ғ пен 2Ғ фокус аралығында орналасса, онда кескін шын, кері, үлкейтілген болады.

Егер дене Ғ фокуста орналасса, онда кескін болмайды.

Егер дене фокус пен оптикалық центр арасында орналасса, онда кескін жалған, тура , үлкейтілген болады.

Шашыратқыыш линзада кескін салу:

Линзаның оптикалық күші деп бас фокус арақашықтығына кері шаманы айтады:

D – линзаның оптикалық күші дптр = 1м -1

Линзалардың ұлғайтуы

Линзаның ұлғайтуы деп кескіннің сызықтық шамасының нәрсенің сызықтық шамасына қаытнасымен анықталатын физикалық шаманы айтады.

Фокус аралығы 4 см жинағыш линзадан нәрсе 6 см қашықтыққа орналасқан. Кескіннің линзадан арақашықтығын және қандай болатындығын анықтаңыз .

Берілгені: Шешуі:

Фокус аралығы 25 см шашыратқыш линзаның оптикалық күшінің абсолют мәні нешеге тең?

Берілгені: Шешуі:

Сұрақ-жауап

• Линза дегеніміз не? Түрлерін ата?
• Линзада кескінді қалай саламыз?
• Жұқа линза формуласын жаз?
• Линзаның оптикалық күші дегеніміз не?
• Линзаның ұлғайтуы дегеніміз не?

VI Үйге тапсырма: § 73-74 Оптикалық аспаптар. Көз –оптикалық жүйе. (ЭССЕ)

Назар аудар!

Көзіңіз шаршаса не істейсіз?

       Емтиханға дайындалу кезінде көзге ауырлық түседі. Егер көзің шаршаса, онда ағзаң шаршайды. Мұндайда емтихан тапсырмасын орындауға күшің жетпейді. Сондықтан да көзіңнің демалуына жағдай жасау қажет.

      Кез-келген екі жаттығуды орында:

-   кезегімен жоғары-төмен (25 сек), оңға-олға (15 сек) қара;

-   көз қарашығыңмен аты-жөніңді жаз;

-ұзақтығы бір затқа 20 секунд, сосын алдыңдағы қағазға 20   секунд көзіңді тік;

-   сағат тілі бойынша оған кері етіп, көз қарашығыңмен және квадрат, үшбұрышты сал.

Күн тәртібі

Бұл күнді үш бөлікке бөл:

-   сабаққа дайындық күніне 3 сағат

-   спортпен айналысуға, таза ауада серуендеуге, 3 сағ;

-   8 сағаттан кем ұйықтама және қажет болса, түсте демалып ал.

Тамақтану

             Тамақтану 3-4 реттен және витаминге толы болу керек. Тамақтанғанда грек жаңғағын, сүт өнімдерін, балықты, етті, көкністі, жеміс-жидекті, шоколадты қолдану керек.

Сабаққа арналған орын

Жұмыс кеңістігін дұрыс ұйымдастыр. Үстел үстіне сары және күлгін түстен суреттер мен заттар қой, өйткені ол интеллектуалдық белсенділікті арттырады.

СТРЕСС

Қазіргі заманда жиі қолданатын, сәнді сөз.

СТРЕСС – бұл адам ағзасының физикалық және психикалық тұрғыдан күштену қалпы.

Біз оны әруақытта сезінеміз – сыныпта өзімізді тұрып таныстырарда, асқазанның ішінде қуыс бардай сезім болады, емтихан уақытында шексіз ашулану, ұйқысыздық. Болмашы стрестің өзі шарасыздыққа алып келеді. Стресс адам тіршілігінің ажырамас бөлігі. Дей тұрғанмен стрестің өте қауіпті жағдайларын ажырата білу керек.

Стресті қалай жеңуге болады?

       Біріншіден: стресс кезінде ағзадағы витаминдер қоры. әсіресе В тобы тез таусылады. Көптеген дәрігерлер күнде витамин ішуге кеңес береді, дегенмен де артық ішіп қоймаңыз. Барлығы орнымен болғаны жөн.

Екіншіден: дене жаттығулары өте пайдалы. Спорт залына барыңыз, жаттығу жасаңыз, билеңіз, ән айтыңыз, қалада серуендеңіз, бассейнге, моншаға барыңыз.

Үшіншіден: психикалық және дене релаксациясы қажет. Келесі тәсілдерді көріңіз: босаңсытатын музыка тыңдаңыз, түнгі аспанға бұлтқа қараңыз және армандаңыз.

• Төртіншіден: үйлесімді өмір үшін жанұяның, достардың қолдауы қажет. Психологиялық тренингтерге барыңыз, жанұя салтанаттарынан қалмаңыз, жаңа қызықты адамдармен танысыңыз. Ата-аналарыңызға, ата-әжелеріңізге, баурларыңызға көңіл бөліңіздер, өйткені олар сіздің махаббатыңызды, қамқорлығыңызды, мейіріміңізді өте қажет етеді емес пе?

• Бүгінгі сабақтарыңызға сәттілік тілейміз!