IQ интеллектуалды? сайысы

Сырбай Мәуленов атындағы №37 орта мектеп

Тақырыбы:

«IQ интеллектуалдық сайысы»

Орындаған: Таймбетова А.К.

Астана, 2016

Тақырыбы: IQ интеллектуалдық сайысы

Мақсаты: оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, ойлау қабілеттерін дамыту, бір-бірімен достық, ынтымақтастықта болуға тәрбиелеу. Шығармашылық қабілеттерін шыңдау, топпен жұмыс істеуге үйрету, еңбекке баулу.

Мұғалім:

Құрметті қауым! Сіздер бүгін физиканың қызық та, қиын сұрақтарына жауап беріп, күнделікті көріп жүрген үйреншікті құбылыстың өзінде қаншама физика заңдылықтары жатқандығының куәсі боласыздар.

Физика терең ойлап, көп толғанды, тәжірибе жасап көз жеткізгенді жақсы көретін пән, олай болса достар «IQ интеллектуалдық сайысымызды» бастайық.

Бүгінгі сайысымыздың өтілу моделімен таныстырып өтейін:

1. Аукцион-сұрақ

2. Физика әлеміне саяхат

3. Кім жылдам?

4. Ой толғау

5. Қызықты тәжірибелер

6. Қорытынды

1-тур: «Аукцион-сұрақ»

Меркурий 10

Өзі затты құрайды, теңесуге таразыны сұрайды. (Масса)

Меркурий 20

Төрт жасар қыз анасына көрсетпей басына үш құты француз әтірін сеуіп алыпты. Анасы болған оқиғаны көрмей-ақ қалай біліп қойды? (Диффузия)

Меркурий 30

Үйкеліс күші дегеніміз не? Үйкеліс күші нешеге бөлінеді?

(Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш үйкеліс күші деп аталады. Үйкеліс күші сырғанау, домалау және тыныштық үйкелісі болып бөлінеді )

Меркурий 40

Қазақша аты Аңырақай немесе Қызыл жұлдыз деп аталатын қай планета? (Марс планетасы)

Шолпан 10

Денеге басқа денелер әрекет етпеген кездегі жылдамдығын сақтау құбылысы қалай аталады? (Инерция)

Шолпан 20

Ет, балық, банкілерді тұздау қандай құбылысқа негізделген?

(Диффузия)

Шолпан 30

Паскаль заңы дегеніміз не?

(Сұйыққа немесе газға түсірілген қысым барлық бағыт бойынша өзгеріссіз берілуін Паскаль заңы деп атайды )

Шолпан 40

Зат құрылысының молекулалы-кинетикалық теориясының негізгі қағидаларын ата? (Барлық заттар өте ұсақ бөлшектерден – молекулалар мен атомдардан тұрады; Молекулалар мен атомдар үздіксіз ретсіз қозғалыста болады; Молекулалар мен атомдар өзара әрекеттеседі)

Юпитер 10

Қозғалысқа келтіріп,

Жылдамдығын береді,

Өлшемдерін қарасақ,

Ньютонға ол келеді.

(Күш)

Юпитер 20

1 МПа = ? (10⁶ Паскаль)

Юпитер 30

Деформация дегеніміз не? Деформацияның түрлерін ата

(Дене пішінінің немесе өлшемдерінің өзгеруін деформация деп атайды. Деформация пластикалық және серпімді болып бөлінеді )

Юпитер 40

Күшті өлшейтін құрал қалай аталады? (Динамометр)

2-тур: «Физика әлеміне саяхат»

Әр топқа суреттер беріледі, берілген суреттерді жинап, физикалық мағынасын түсіндіру керек.

1-сурет: Әлемдегі денелердің бір-біріне тартылуы бүкіләлемдік тартылыс деп аталады. Ағылшын ғалымы Исаак Ньютон бұл құбылысты зерттеп, табиғаттың ұлы заңы – Бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдады.

2-сурет: Үйкеліс күшінің көрінісі. Бір дене екінші дене бетімен домалаған жағдайында домалау үйкелісі пайда болады.

3-сурет: Қысымға байланысты сурет. Шаңғы бетінің ауданы адамның табанының ауданынан жиырма еседей үлкен. Сондықтан ол шаңғымен тұрғанда қар бетінің әрбір шаршы сантиметр ауданын шаңғысыз тұрғандағыдан гөрі жиырма еседей аз күшпен басады.

3-тур: «Кім жылдам?»

1-топтың әріптері: F, m, g, S, Ʋ, t

Сұрақтар:

1. Ауырлық күшінің формуласы (F= mg)

2. Дененің бірқалыпты қозғалысының жылдамдығы белгілі болса, сол арқылы дененің белгілі бір уақыт ішінде жүрген жолын анықтайтын формула (S=Ʋt)

2-топтың әріптері: F, k, x, m, ρ, V

Сұрақтар:

1. Серпімділік күшінің формуласы (F=k x)

2. Заттың тығыздығы және дененің көлемі белгілі болса, онда массасын анықтайтын формула (m=ρV)

3-топтың әріптері: F, µ, N, P, m, g

1. Үйкеліс күшінің формуласы (F=µN)

2. Салмақтың формуласы (P=mg)

4-тур: «Ой толғау»

Бұл турда әр топқа 1 есептен беріледі

Архимед тобы: Көлемі 18,75 л керосиннің салмағы қандай? Керосиннің тығыздығы 800 кг/м³. (147 Н)

Паскаль тобы: Көлемі 4,5 м³ ағаш білеудің салмағын анықта. Ағаш білеудің тығыздығы 400 кг/м³. (17640 Н)

Ньютон тобы: Көлемі 25 л бензиннің салмағы қанша? Бензиннің тығыздығы 700 кг/м³. (171,5 Н)

5-тур: «Қызықты тәжірибелер»

1-тәжірибе: Сабынның көмегімен тарелкені көтеру

Құрал-жабдықтар: тарелке және сабын

Жұмыс барысы: Тарелкеге су құып және бірден төгіп тастаймыз. Тарелкенің үстінгі қабаты ылғал болады. Содан соң сабынды тарелкенің үстене қойып, қаттырақ басып тұрамыз. Сонымен сабынмен тарелке көтеріледі. Бұның себебі неде?

Жауабы: Сабынмен тарелкенің көтерілу себебі, тарелке мен сабын молекулаларының тартылу күштерімен түсіндіріледі.

2-тәжірибе: Сиқырлы су

Құрал-жабдықтар: стакан, су, қатты қағаз

Жұмыс барысы: Стаканды бетіне дейін сумен толтырып, бетіне қатты қағазды жабамыз. Қағаз бетіне қолымызды басып қоямыз. Содан соң стаканды төңкереміз. Не себепті төңкерілген стаканнан су төгілмейді?

Жауабы: су атмосфералық қысым әсерінен төгілмейді, яғни атмосфералық қысым осы судың қысымынан көп.