Саба?ты? та?ырыбы: «Болаша? білімді ?рпа? ?олында» интелектуаллды сайыс
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік:
О?ушыларды сайыстыра отырып, физика курсынан ал?ан білімдерін, таби?атта?ы физикалы? ??былыстарды? ??пиясы мен сырын аша білуге ?рі ?олдана білуге ?йрету;
Дамытушылы?:
О?ушыларды? ой ?рістерін дамыта отырып, іскерлік, ептілік, ?абілеттерін ?алыптастыру;
Т?рбиелік:
О?ушыларды? белсенділігін ж?не логикалы? ойлау ?абілеттерін арттыра отырып, оларды зеректілікке, ой шапша?дылы?ына, тап?ырлы??а, т?зімділікке ж?не ?зара сыйласты??а т?рбиелеу.
Саба?ты? типі: Сайыс саба?
Саба?ты? ?дісі: топты? ж?мыс
К?рнекілігі: слайд, презентация
??рал- жабды?тар: интерактивті та?та, жайпа? тарелка, ж?мырт?а, физикалы? ??ралдар.
Саба?ты? барысы:
?йымдастыру:
- Таныстыру (топты? аты, ?раны, эмблема)
- Ой ширату (викториналы? с?ра?тар)
- Адас?ан аударма (с?йкестендіру)
- Ми?а шабуыл ( т?жірибе жасау)
- Капитандар сайысы (физикалы? шамалар, т?ра?тылар туралы с?ра? –жауап т?рінде)
- Суреттер с?йлейді ( электр тізбегін ??растыру)
- Физикалы? фокус (о?ушыларды? ?здері т?жірибе к?рсетеді)
Барысы:
- Армысыздар, ?адірлі ?стаздар ж?не білім мен ?нерге ??штар о?ушылар! Адам баласы тек білім, ?ылым ар?ылы ?з орнын табады. “Білігі к?шті бірді жы?ады, білімі к?шті мы?ды жы?ады”, “К?пті? к?ші бірлікте” деген дана халы?. Болаша? ?асырда білім те?ізінен ж?зіп ?ткендер ?ана елімізді? тірегі, с?йініші болады деп ойлаймыз. Сонды?тан б?гінгі “Болаша? білімді ?рпа? ?олында ” атты кешімізге ?ош келді?іздер,- дей отырып сайысымызды бастайы?.
§ Армысыздар, ?ымбатты т?решілер,
Сайысын ?рбір топты? к?рерсіздер.
Таразыны? екі басын те? ?ойып,
Сіздерде ?діл ба?а берерсіздер-
дей келіп сайыскерлерді? білімі мен ?неріне ба?а беретін ?діл ?азылар ал?асымен танысып ?тейік:
§ О?у ісі ж?ніндегі орынбасары: Ушкемпирова С.
§ Физика п?ні м??алімі : Ерімбетова Ж.
§ 1-тур Командаларды? таныстыру р?сімі.
М?нда ?рбір команда ?здерін таныстырып, командасыны? атын, ?ранын,эмблемасын ?ор?айды 5минут уа?ыт беріледі. Е? жо?ары ?пай – 5?пай. Ал енді с?з кезегін ойыншыларымыз?а берейік.
Міне, біз ойыншыларымызбен танысты?. Осы таныстыру р?сіміні? ба?асын
бері?іздер. Е? жо?ар?ы ?пай – 5.
§ 2-тур. «Ой ширату» (1 ?пай)
?р команда?а 20 с?ра? беріледі 3 минут ішінде о?ылады, ?рбір д?рыс жауап ?шін бір ?пайдан беріледі.
1 – с?ра?тар тобы
1. Ал?аш рет «электр тогы» т?сінігін енгізген француз ?алымы кім? ( Андре Ампер)
2. Ток к?ші дегеніміз не? (?ткізгішті? к?лдене? ?имасы ар?ылы ?андай да бір уа?ыт аралы?ында тасымалданатын электр м?лшеріні? осы уа?ыт аралы?ына ?атынасы)
3. ?лестік бірліктерді ата. ( милли, микро, нано, пико)
4. ?ткізгіштерді тізбектей жал?ауды? шарты.
5. Электр сыйымдылы?ыны? ?лшем бірлігі? (Фарад)
6. Тізбек б?лігі ?шін Ом за?ыны? математикалы? ?рнегі.
7. Кедергіні? ?лшем бірлігі? (Ом)
8.Затты? с?йы? к?йден ?атты к?йге ауысуы – ?атаю, кристалдану.
9.Нейтронны? заряды ?андай? -Бейтарап
10.Тізбектегі ток к?шін ?лшейтін ??рал-Амперметр
11.?уат бірлігі-Ватт (Вт)
12.Санды? м?німен, ба?ытымен сипатталатын физикалы? шамаларды бас?аша ?андай шамалар деп атайды?-Векторлы?
13.ХБЖ жылдамды? бірлігі-(м/с)
14. Еркін т?су ?деу неге те? ?- 9,8м/с2
15.Жол ?андай шама ? – Скаляр
16. Атомны? ??рылысын ата. ( электрон, протон, нейтрон)
17. ?ткізгіштерді параллеь жал?а?ан кезде жалпы кедергі ?алай ?згереді? ( кемиді)
18. Механикалы? ж?мыс дегеніміз не? (Денені бір орыннан екінші орын?а ?оз?ап апаруда к?шті? істеген ж?мысы механикалы? ж?мыс деп аталады)
19. Джоуль – Ленц за?ыны? математикалы? ?рнегі?
20. Ток ж?мысыны? ?лшем бірлігі? (Джоуль)
§ 2 – с?ра?тар тобы
1.Электр кернеуі дегеніміз не? ( Тізбнекті? берілген б?лігінде заряд орын ауыстыр?анда, электр ?рісіні? ат?ар?ан ж?мысыны? осы заряд?а ?атынасы кернеу деп аталады)
2. Еселік бірліктерді ата. (мега, тонна, гига, гекто)
3. Меншікті кедергі дегеніміз не? ( ?ткізгішті? материалын сипаттайтын шама)
4. ?ткізгіштерді параллель жал?ауды? шарты.
5. Кернеуді ?лшейтін ??рал. (Вольтметр)
6. ?ыс?а т?йы?талу кезіндегі ток к?ші.
7.Ж?мыс істемей – а? денені? ішкі энергиясыны? ?згеру процесі – Жылу берілу
8.Затты? ?атты к?йден с?йы? к?йге ауысуы – Бал?у
9.Денені? электрленгені? аны?тау?а арнал?ан прибор – Электроскоп
10.Атомда?ы теріс зарядтал?ан б?лшек – Электрон
11.Зарядтал?ан б?лшектерді? реттелген ?оз?алысы – Электр тогы
12.Кернеу бірлігі – Вольт (В)
13.То? к?ші кернеуге тура кедергіге кері пропорционал.Б?л кімні? за?ы ?- Ом за?ы
8.?арастырылып отыр?ан жа?дайда ?лшемі мен пішінін ескермеуге болатын дене ?- Материалы? н?кте
9.Векторларды? проекциялары ?андай шамалар болады ?-Скаляр
10.Жылдамды? ?андай прибормен ?лшенеді ?-Спидометр
11.ХБЖ еркін т?су ?деуіні? бірлігі ?- (м/с2)
12.Еркін т?су ?деуі ?андай ?ріппен белгіленеді ? – g
13. Ядроны? ??рамын ата. ( протон, нейтрон)
14.. Электр тогы дегеніміз не? -Зарядтал?ан б?лшектерді? реттелген ?оз?алысы
15.Орын ауыстыру ?андай шама ? –Векторлы?
16. Бір затты? малекулаларыны? екінші затты? малекулалар аралы? бос орындарына ?зара ?туі – б?л …. (диффузия)
17. Б?кіл?лемдік тартылыс за?ын аш?ан ?алым – И.Ньютон
18. Ток к?шіні? ?лшем бірлігі. (Ампер)
19. Зарядты? ?лшем бірлігі. (Кулон)
20. Суды? диэлектрлік ?тімділігі нешеге те?? (81)
3. «Адас?ан аударма» 1 ?пай
?ай тілде,с?з ма?ынасын ашу
Метр
грек с?зі « ?лшеймін»
Диффузия
латын с?зі «жайылу, таралу»
Гелиос
грек с?зі « к?н деген ма?ынаны білдіреді»
Конвекция
латын с?зі « тасымалдау»
Инерция
латын с?зі «?оз?алыссызды?, ?рекетсіздік»
Гипотеза
грек с?зі «болжам»
Астрономия
грек с?зі « ж?лдыз, за?»
- Ми?а шабуыл (т?жірибе жасау)
Екі ж?мырт?аны? ?айсысы піскен екенін ?алай аны?тау?а болады?
Керекті ??ралдар: 1 піскен ж?не 1 шикі ж?мырт?а, т?релке. (Ол ?шін ж?мырт?аны? 2-уін де жайпа? т?релкеге салып, 2 сауса?пен айналдырады. Піскен ж?мырт?а шикі ж?мырт?а?а ?ара?анда жылдам ж?не ?за? айналады. Шикі ж?мырт?аны? ішіндегі ??рамы бірден айналу?а к?шпейді. Оны? ?атты ?абы?ы ?серінен ж?мырт?а инертті ?оз?алыс?а т?седі.Ж?мырт?аны? ішіндегі ??рамы тежеуіш р?лін ат?арады)
5. Капитандар сайысы (физикалы? шамалар, т?ра?тылар туралы с?ра? –жауап т?рінде)
1.Электр т?ра?тысыны? сан м?ні.
2. к пропорционалды? коэффициентіні? сан м?ні.
3. Электронны? сан м?ні.
4.Электрон массасыны? сан м?ні.
5. П т?ра?тысыны? сан м?ні.
6. Темодинамикалы? параметрлерді ата.
7. Изопроцестерді ата.
8. ?ысым т?ра?ты болатын процесс.
9. К?лем т?ра?ты болатын процесс.
10. Электр ?рісіні? к?штік сипаттамасы.
11. Электр ?рісіні? энергетикалы? сипаттамасы.
12. Кернеулікті? ?лшем бірлігі.
13. Потенциалды? ?лшем бірлігі.
14. Конденсаторды? электр сыйымдылы?ыны? формуласы.
15. Жазы? конденсаторды? электр сыйымдылы?ыны? формуласы
16. Электр кедергісіні? температура?а т?уелділік те?деуі.
17. Кулон к?шіні? формуласы
18. Диэлектрикті? белгіленуі.
19. Кернеулік пен кернеу арасында?ы ?зара байланыс ?рнегі.
20. О? зарядтал?ан элементар б?лшек.
- «Суреттер с?йлейді». ??рал-жабды?тар беріледі. О?ушылар ?здеріне ?ажеттісін теріп алып, электр тізбегін ??растырады ж?не с?лбасын ?а?аз?а т?сіру ?ажет.
Ал енді сайысушы топтар электр тізбегін ??растырып бол?анша, к?рермен о?ушыларымыз?а ж?мба? жасырайы?:
1-ж?мба?.
Жерді? ж?зін шарлайсы?,
Онсыз еш жерге бармайсы?.
К?лікпен де, жаяу да,
Саралайсы?, та?дайсы?. (Жол)
2- ж?мба?.
К?п болса, асы?пайсы?,
Мезеттен ?ашы?тайсы?.
Асы?са? аз болады,
Табасы? м?ны ?айсы?? (Уа?ыт)
3- ж?мба?.
?оз?алыста сипаттар шапша?ды?ты,
Та?ы да бір белгісіз шама шы?ты.
Ол болмаса денелер ?оз?алмайды,
Шешеді б?л ж?мба?ты ?андай мы?ты? (Жылдамды?)
4- ж?мба?.
Жылдамды?ты ?згертеді,
?оз?алысты тездетеді.
?арсы шы?са ?оз?алыс?а,
То?тарына к?з жетеді. (?деу)
5- ж?мба?.
?оз?алыс?а келтіріп,
Жылдамды?ын береді.
?лшемдерін ?араса?,
Ньютон?а ол келеді. (К?ш)
6- ж?мба?.
Бірдей к?лемдегі масса кейде к?п,
Аз болса да кейде д?п.
Делінеді б?л шама,
Аталуын тапшы тек. (Ты?ызды?)
7- ж?мба?.
К?ш к?бейсе артады,
Аудан арт?а тартады.
Ж?зі ж??а ?шкір зат,
Одан біра? ?ор?ады. (?ысым)
8- ж?мба?.
Барлы? денелерге т?н,
Онсыз болмайды с?н.
?р затта болады ?р т?рлі,
?лшеуге болады д?л. (Масса)
7.«Физикалы? фокус». О?ушылар ?здері т?жірибе к?рсетеді.
Сонымен, бізді? сайысымыз ?з м?ресіне жетті, ?діл ?азылар ал?асынан топтарды? ба?асын с?раймыз. Ендігі с?з кезегін ?діл ?азылар ал?асына береміз.
Сонымен б?гінгі сайыс кешіміз ая?талды. Келесі кездескенше сау болы?ыздар!
