"Дарабоз" танымдық сайысы

«Дарабоз» танымдық сайысы

Мақсаты: а) Оқушылардың математика, физика, информатика пәндерінен алған білімдерін сынау.

ә) Оқушылардың ой-өрісін кеңейтіп, есте сақтау қабілетін шыңдауға, ғылым мен техника жетістіктеріне және білімге деген қызығушылықтарын арттыра отырып дамыту.

б) Оқушыларды білімге, еңбекке деген көзқарастарын қалыптастыру және қиындыққа төзе білуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жарыс сабақ

Сабақтың түрі: Дәстүрлі емес сабақ.

Керекті құрал-жабдықтар: интерактивті тақта, суы бар стақан, жұмыртқа, тұз, бір парақ қағаз.

Сайысқа 6 оқушы қатысады. Сайыс бес бөлімнен тұрады: 1. Бәйге. 2. Ғажайып үштік. 3. Сергіту сәті. 4. Ең, ең... 5. Ой толғау. 6. Жекпе-жек. 7. Қорытындылау.

І бөлім. Бәйге.

Бұл бөлімде математика, физика, информатика пәндері бойынша сұрақтар беріледі. Әрбір дұрыс жауап 10 ұпаймен бағаланады. Егер оқушы дұрыс жауап бере алмаса, ол келесі сұраққа жауап беру мүмкіндігінен айырылады.

1. ax+by+c=0 қандай геометриялық теңдеуі?

2. Денені құрайтын бөлшектердің қозғалыс энергиясы мен олардың өзара әсерлесу энергиясы қалай аталады?

3. Адам информациялармен қандай қызмет атқарады?

4. Sin 45⁰ мәні неге тең?

5. Зарядталған бөлшектердің қозғалысы.

6. Байтпен нені өлшейді?

7. «Тригонометрия» сөзінің қазақша баламасы.

8. Windows Seven дегеніміз не?

9. Жылдамдықтың өлшем бірлігі.

10. Египет үшбұрышы дегеніміз қандай үшбұрыш?

11. Фотон сөзінің қазақша баламасы.

12)Аристотельден кейінгі «екінші ұстаз» атанған ғалым?

ІІ бөлім. Ғажайып үштік.

Бұл сайыста сайыскерлерге математика, физика,информатика пәндерінен 20, 30, 40 ұпайлармен бағаланатын сұрақтар ұсынылады. Ойынды аз оқушы бастайды. Осы бөлімнің қорытындысы бойынша 2 оқушы ойыннан шығады.

20 ұпайлық сұрақтар:

1) Компьютерде сақталған құжат және программа қалай аталады?

2) Ауада гүлдер мен шөптердің хош иісінің таралуы қандай физикалық құбылыспен түсіндіріледі?

3) Тек қана 6 цифрын 3 рет пайдаланып 30 санын өрнекте.

30 ұпайлық сұрақтар:

1) Адам мен компьютер арасындағы қатынас қалай аталады?

2) Жүйенің ішкі энергиясының бір бөлігін механикалық энергияға айналдыратын және соның есебінен жұмыс істейтін құрылғылар қалай аталады?

3) Екі адам 5 метрлік бөренені ұзындықтары тең 5 бөлікке кесті. Егер бір бөлікті кесуге 1 сағат 5 минут уақыт кетсе, бөренені кесуге қанша уақыт кетеді?

40 ұпайлық сұрақтар:

1) Электрондық пошта туралы не білесің?

2) Физик ғалымды ата: оның фамилиясының 1-әріпі ток көзінің оң полюсіне жаланатын электрод атауының 1-әрпі, 2-әріпі кедергі бірлігінің 2-әрпі, 3, 4-әріпі ток күшін өлшеуге арналған аспап атауының 3-4 әрпі, соңғысы кернеуді өлшеуге арналған аспап атауының соңғы әрпі.

3) y=kx+b түріндегі теңдеу қалай аталады?

ІІІ бөлім. «Сергіту сәті»

Тапсырма: 1. Бір топ үйрек ұшып келе жатты. Біреуі алдында, екеуі артында, бірі артында, екеуі алдында, біреуі екеуінің ортасында қатар ұшып келеді. Қанша үйрек ұшып келеді?

2. Бір-бірімен жарысқан

Төрт аю, бір арыстан

Екі қой мен бір түлкі

Бәрі нешеу кім білді?

3. Түйе, бота маң басқан,

Төрт аяғын тең басқан

Шұнақ құлақ бес ешкі

Қос лақты қос ешкі

Төрт қозылы екі қой

Бәрін бірге санап қой?

ІV бөлім. Ең, ең...

Сайыстың бұл бөлімінде ИФМ тарихынан сұрақтар беріледі.

1. Ең соңғы шыққан процессор атауы?

2. Ең алғашқы математик әйел?

3. Пифагор мектебі ең алғаш қай қалада ашылған?

4. Ең алғашқы сегіз разрядты сандардың қосындысын табатын машинаны жасаған кім?

5. Ең алғашқы ЭЕМ қай жылы, қай жерде жасалған?

6. Ең кіші натурал сан?

7. Ең алғаш радиобайланысты жүзеге асырған орыс ғалымы?

V бөлім. Ой толғау.

Бұл бөлімде оқушыларға логикалық тапсырма беріледі. Берілген тапсырманы әрқайсысы өз бетінше түсіндіріп, ғылыми тұрғыдан жеткізу керек. Тапсырмаға 5 минут уақыт беріледі. Толық дұрыс жауапқа 50 ұпай, жартылай жауап 20 ұпаймен бағаланады. Сайыс қорытындысы бойынша ұпайы аз 2 оқушы ойыннан шығады.

1. Тапсырма: суы бар стақанға жұмыртқаны ептеп саламыз, не байқалады? Себебін түсіндір. Жұмытқаны стақаннан алып, стақанға 10 шай қасық тұз саламыз, толық ерігенше арластырамыз. Енді жұмыртқаны стақанға саламыз, не байқадың? Себебін түсіндір.

2. Тапсырма: Стақанның жиегіне дейін су толтырып, бетін қағазбен жауып, бір қолыңмен стақан түбінен ұстап екінші қолыңмен су төгілмейтіндей етіп қағаз бетін стақанға қысып ұста. Содан соң түбін жоғары қаратып, стақанды өте шапшаң төңкеріп, қағаздан қолыңды ажырат. Байқалған құбылысты түсіндір.

VI бөлім. Жекпе-жек.

Шапшаң ойлау мен білікті талап ететін ойынымыздың келесі бөлімі – «Жекпе-жек» сайысын бастаймыз.

Ойла-ойла тереңнен

Жақсы емес көп бөгелген.

Білмесең егер сұрақтардың жауабын

Жете алмайсың Дарабоздың шыңына – дегендей екі сайыскеріміздің бірі жеңімпаз атанып, жұлдызы жарқырай жанатыны белгілі. Олай болса ойынымызды бастаймыз. Бір минутта сұрақтар оқылады, әр сұрақ 10 ұпай.

1 – оқушыға берілетін сұрақтар:

1. Атмосфераның қысымы бойынша тікелей биіктікті өлшеуге арналған құрал қалай аталады?

2. Ашық сөзінің антонимі.

3. Компьютердің басты бөлігі.

4. Атом құрылысын анықтаған ғалым?

5. Функция сөзінің баламасы.

6. 63 құрама сан ба?

7. Жазықтықтың ең қарапайым фигурасы.

8. Синус сөзінің баламасы.

9. Өлшемі 4 см³ болатын кубтың көлемі неге тең?

10. Бағытталған кесінді қалай аталады?

2 – оқушыға берілетін сұрақтар:

1. Бұрышты өлшейтін құрал?

2. Өлшемі ұзындықтың бірлігіне тең кубтың көлемі неге тең?

3. Қысымды өлшейтін құрал қалай аталады?

4. Дифференциал сөзінің қазақша баламасы.

5. Компьютердің тұрақты жадысының атауы?

6. 65 құрама сан ба?

7. Кеңістіктің ең қарапайым фигурасы.

8. Электростатиканың негізгі заңы.

9. Жабық сөзінің антонимі.

10. Вектор дегеніміз не?

VII. Қорытындылау. Осымен «Дарабоз» танымдық сайысын, яғни, бүгінгі жарыс сабағымызды Абай атамыздың мына өлеңімен аяқтағым келіп отыр:

Бес асыл, бес дұшпан.

Бес нәрсеге асық бол,

Бес нәрседен қашық бол,

Адам болам десеңіз...

Өсек, өтірік, мақтаншақ,

Еріншек, бекер мал шашпақ

Бес дұшпаның білсеңіз.

Талап, еңбек, терең ой,

Қанағат, рақым ойлап қой,

Бес асыл іс көнсеңіз.

Соңғы сайыс қорытындысымен ұпайы көп оқушы анықталып, «Дарабоз» атанып, марапатталады.

«Дарабоз» танымдық сайысы