Жер және оның серігі

Білім беру саласы:

Таным

Бөлімі:

Экология негіздері

Тақырыбы:

Жер және оның серігі

Мақсаты:

Жер туралы ұғымдарын кеңейту.

Міндеті:

Ауа мен су туралы білімдерін кеңейту.

Адамның өмірі оның жеке басының жағдайы мен қоршаған әлеммен үйлесімді байланысында екендігін түсінетіндей құндылықтар жүйесін қалыптастыру. Табиғат әлеміне адамгершілікпен және қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу.

Қажетті құрал-жабдықтар, көрнекіліктер:

Таспа; ғаламшарлықтың макеті судын суреттері

Кезеңі

Тәрбиешінің іс әрекеті

Баланың іс-әрекеті

Мотивациялық кезең

Ұйымдастырушы

кезең

Сергіту сәті

Балаларға қонаққа өзге ғаламшарлықтың келгенін айтады.

(Космос әуенін қосады, өзге ғаламшарлықтың макеті алып шығады)

Өзге ғаламшарлық: Сә-ле-мет-сің-дер ме ба-ла-лар!

Мен сен-дер-ге Марс-тан кел-дім.Ал мен қа-зір қай пла-не-та-да тұр-мын?

-Біздің балалар дұрыс айтады. Біз жер планетасында тұрамыз.Сен жерді бірінші рет көріп тұрсың ба?

Өзге ғаламшарлық: Иә, ма-ған мұн-да ө-те қы-зық! Жап-жа-сыл бо-лып тұр-ған не нәр-се-лер?

Сен-дер не-ге бас-та-рыңа ар-найы ки-ім ки-мей-сің-дер?

Түс-сіз , сұй-ық бір-деңе ба-сып кет-тім.А-я-ғы-ма жа-ғы-лып –қал-ды, ол не?

-Сенің есімің кім?

Өзге ғаламшарлық: Мен Жұл-дыз-бек-пін.

-Балалар, бізге Жұлдызбектің сұрағы өте көп екен .Оларда Марста ауа да ,су да болмағаны ғой. Біз оған олар туралы айтып берейік. Өзінің планетасына барғанда Марстың тұрғындарына біздің жер туралы айтып береді. Және оларға арнап ағаштар мен гүлдердің әдемі суретін салып жіберейік. (балаларды екі топқа бөледі)

Балалар, біз үшін әлемдегі ең басты планета -Жер туралы айтып берейік.

Жердің қандай достары бар? Бойымызды жылытатын, тіршілікті дамытатын не?

Дұрыс айтасыңдар. Күннің көзі барлық тіршілікке қажет.Олар күннің көзімен өседі, өнеді. Ол болмаса жасыл шөп те болмайды, мұз да ерімейді.барлық тірі ағзалардың өсуіне күн қажет. Түнгі аспанда біз не көреміз?Ия, ай жердің серігі. Түнде күн болмаған кезде жарықтандырып тұрады. Күн мен ай жердің достары.(Тақырыптық суретті көрсетеді)

Балалар, біз қонағымызға неге арнайы бас киім киіп жүрмейтіндігімізді көрсетейік.Ол үшін қазір зертханамызға барайық. (арнайы жабдықталып, дайындалынған жерге апарады)

-Менің жұмбағымды шешіңдерші:

Көзге көрінбейді,

Қолға ұсталмайды.

Онсыз шар да үрленбейді

Табиғат та түрленбейді.

Біз нені мұрнымызбен жұтамыз? Бәріміз мұрнымызбен дем алайықшы. Ауа қайда кетті?(Тыныс алу жолдары суретін көрсетеді)Ауа біздің мұрнымызға кіреді, содан кейін тамағымызға жетеді, әрі қарай тыныс алу жолдарына түсіп, өкпеге жетеді. Ауаның қандай қасиеттерін білесіңдер?

-Біз оны көре аламыз ба, түсі бар ма?

-Ауаның пішіні бар ма?

-Ауа дыбыс шығарады ма?

Көрейікші. (Желдеткіш және шар қолданылады)

-Алдарыңдағы желдеткішті тез-тез желдетіңдер.Не байқадыңдар? Ал енді шарды үрлеңдер де ішіндегі ауаны шығарып жіберіңдер.Не естідіңдер?

-Ауаның өзінің иісі, салмағы болады ма?

Балалар ауамен неше түрлі пайдалы жаттығулар жасауға болады. Қазір барлығымыз «Насос» және «Шар үрлейміз» тыныс алу жаттығуын жасайық.(Жаттығуды көрсетіп тұрады, сөздермен қолдап тұрады)

-Өте жақсы балалар.

-Ал егер ауа болмаса не болады?Дұрыс, ауасыз өмір жоқ.Естеріңе сақтаңдар: ауаны мұрынмен дем алып, ауызбен шығарамыз.

-Ал ауаны бізге не тазартып тұрады?

Міне, Жұлдызбек жерде өсіп тұрған жап-жасылдың барлығы өсімдіктер мен ағаштар.Олар ауаны тазартады. Біз ауамен демаламыз. Ол үшін арнайы бас киімді жер бетінде үнемі киіп жүрудің қажеті жоқ.

-Балалар Жұлдызбекке су туралы өлең оқып берейікші.

Сарқыраған өрден құлап,

Аққан суға таң қалдың ба?!

Сарқырама-өзен, бұлақ,

Басын таудан алған жылға!

-Балалар, Жұлдызбекке таза судың табиғатта қайдан келетінін айтып беріңдерші.

-Су қандай болады?

-Су бізге не үшін қажет?

Ережені есімізге сақтап алайық: Лай, таза емес суды ішуге болмайды, тек қайнаған суды ғана ішу керек.

-Балалар суды тазартуға болады ма?

Қазір біз суды тазартып көреміз.

Тәжірибе. Суды тазарту.

-Балалар мынау күнделікті әр үйде краннан ағып жатқан су. Қазір біз оны өзіміз тазартамыз.(Балаларға алдарында жатқан заттарды көрсетеді, не үшін қажет болатынын айтып өтеді)

-Тығыз матаны алып ыдыстың бетін жабамыз.Оның жан-жағын резеңке кигізіп бекітеміз. Барлығың бекіттіңдер ме. Судың түсі қандай?

Ал енді суы бар ыдысты екінші ыдыстың үстіне мата жағын қаратып беттестіріп ұстап тұрамыз.(Судың екінші ыдысқа дұрыс ағуын қадағалайды). Ал енді барлықтарың суларыңа қараңдаршы, ол енді қандай болып шықты?

Резеңкені алып тастап матаны аударып қарайық. Ол енді қандай болды?

Көрдің бе Жұлдызбек, адамдар тек тазартылған су ішеді.Қазір көптеген адамдардың үйлерінде суды тазартатын арнайы құралдары да бар. Ал, егер орманда немесе далада адасып қалса, адамдар осылай кезіккен суды тазартып ішеді.

Жұлдызбек: Ме-нің қай-та-тын уа-қы-тым бол-ды.Сен-дер-ге көп рах-мет.Мен ен-ді күн, ауа,су-дың не еке-нін бі-ле-мін.Сый-лық-та-рың-а да рах-мет.Сау бо-лың-дар.

Балалар қызығып, зер сала қарайды.

Өздерінің жерде тұратындықтарын айтады.

Сұрақтарға жауап береді.

Өнер орталығына барып ағаштың , гүлдердің суретін үлгіге қарап бояумен салады.

Балалар күн екенін айтады.

Жұлдыздар мен ай екендігін айтады.

Жұмбақтың шешуін тауып айтады.

Ауаның қасиеттерін айтады.

Тәрбиешімен бірге жаттығуды жасайды.

Сұраққа өз жауаптарын береді.

Өсімдіктер мен ағаштар екенін айтады.

Табиғаттағы су көздерін айтады.

Судың қасиеттерін атап шығады.

Тәжірибені тәрбиешінің түсіндіруі бойынша жасайды.Судың түсіндегі өзгерісті байқайды, матадағы қалдықтарды көреді.

Келген қонақпен қоштасады, суреттерін сыйға тартады.

Рефлексивті-түзетуші

-Балалар бүгін бізге қонаққа кім келді?

-Ол қайдан келді?

-Жұлдызбек жерден не көрді?

-Біз оған нені үйреттік?

Нені білу керек:

Балалардың күн, ауа және су жайлы және олардың адам және өсімдіктер өмірінде алатын маңызы туралы білу керек.

Нені игереді:

Ауа және сумен қарапайым тәжірибелер жасап үйренеді.

Нені біледі:

Судың, ауаның қаситеттерін біледі.