| Білім беру саласы: | Таным |
| Бөлімі: | Экология негіздері |
| Тақырыбы: | «Құстар қайда ұшып барады?» |
| Мақсаты: | Дала құстардың тіршілігі туралы білімдерін кеңейте отыра оларды өзара салыстыруға үйрету. |
| Міндеті: | Дала құстары түрлері және олардың ерекшеліктері туралы түсініктерін тереңдету. Құстарды өз ара салыстыруға қызығушылықтарын арттыру. Қстарды жәбірлемеуге, қамқоршы болуға тәрбиелеу. |
| Қажетті құрал-жабдықтар, көрнекіліктер: | Дала құстардың суреттері мен ойыншықтар; тәжрибеге арналған заттар: су, май; қағаздар; тегеш; |
| Іс-әрекет кезеңі | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Баланың іс-әрекеті |
| Мотивациялық -қозғаушы | Тәрбиеші: балалар бүгін мен сеңдерді саяхатқа апарамын, барасыңдар ма? Қай жаққа баратынымызды тауып көріңдер. Таспа қосылып құстар дауыстары шығады. Дұрыс айтасыңдар біз құстар әлеміне барамыз. Ендеше жолға дайындалыңдар. Қайта таспа қосылып құстар дауысы шығады. | Барамыз Балалар құстардың дауыстарын тыңдайды Балалар жолға дайындалады. |
| Тәрбиеші әдеттегідей дауыс беріп балалар екі орталыққа бөлініп, бірі шығармашылық орталығына барады, бірі танымдылық орталығына барады. Топтын іші орманға ұқсатып безендірілінеді. Тақтада үлкен плакатта құстардың суреттері ілініп тұрады. Тәрбиеші: балалар сеңдер құстар туралы көп білесіңдер. Тірі табиғатта құстар түрлері өте көп. Оларды екі топқа қалай бөлетінін естеріне түсіріңдерші. Дұрыс айтасыңдар Құстар неге жылы жаққа ұшып кетеді? Тәрбиеші:Құстар суықтан қорықпайды, олар аштықтан қорқады, қыста олардың азықтары азаяды. Жылы жаққа ұшып кететін қандай құстарды білесіңдер? Тәрбиеші: адамдар қыстап қалатын құстарға қалай жәрдемдеседі? Тәрбиеші:Адамдар қыстап қалатын құстарға көп астаулар жасап орнатады. Астауларды жеммен, тарымен, етпен толықтырады. Дидактикалық жаттығу: «Құстарды әр-түрлі белгілер арқылы салыстыру» Тәрбиеші балаларға сұрақтарды кқяды: Әлемде құстар өте көп. Олар барлықтары әр-түрлі. Олардың өзара қандай айырмашылықтары бар. Тәрбиеші:Құстардың аяқтары әр-түрлі, біреулерінде ұзын, екіншісінде қысқа болады. Мысалы аққұтанның аяқтары ұзын, ол судын үстінде жүзе алмайды, батбақтын жиегінде мекендейді. Ал аққу болса онын аяқтары қысқа, ол судын үстінде жүзіп жүреді. сары шымшықтын аяқтары қысқа, тұяқтары мықты, ағаштардың үстінде тұрады. Дидактикалық жаттығу: «Құстарды дұрыс орналастыр» Тапсырма: мына құстарды олардың мекендеп жүретін жерлеріне орналастырындар. (судын жанында, орманда, басқа жерлерде). Дидактикалық жаттығу: «Қайсы құстын тұмсығы мықты?» Барлық құстардың тұмсықтары әр-түрлі, өйткені олардың жейтін тамақтары әр-түрлі болады. Мысалы.қарлығыштын тұмсығы кішкентай, өйткені ол тек шіркейлермен көректенеді. Аққұтанда ұзын, өйткені ол балықтармен көректенеді. Қызыл қайшы ауыз тұмсығы мықты айыр сияқты-жаңғақтарды жақсы шағады. Тағы құстарда қандай айырмашылықтар бар? Тәрбиеші: құстардың қауырсындары әр-түрлі. Құстардың қауырсындары түстерімен және ұзындығымен ажыратылады. Тәрбиеші: Балалар суда жүзіп жүретін құстар өздерінін қауырсындарын қалай қорғап күтеді, білесіңдер ме? Құстардың құйрық жағындағы жиналған майы болады оны шажырқай деп айтады.Осы маймен құстар қауырсынның үстінен жағып сылайды. Тәжірибе: май мен судын қасиеті. Балалар қағазды алып екі бетін беттестіріндер, бір жағын маймен жағып, екінші жағын солай қалтырамыз. (түсіндіреді) Қағаздың үстіне су тамшысын тамызып көріңдер, не байқадыңдар? Балалар қағаздың үстінен маймен жағылған жағы су сырғып кетті, ал май жағылмаған жағы суды сіңдіріп алды да қағаз суланды. Сергіту: Ал балалар тұрмайық, Алақанды ұрайық. Бір отырып, бр тұрып Біз тынығып алайық. Қарлығашқа ұқсайық Қане қанат жасайық Қарлығаш боп ұшайық, Ұшып-ұшып алайық. Дидактикалық ойын «Егер де.» Мақсаты: Балалардың сын тұрғыдан ойлауларын одан ары қарай жетілдіру, сөйлем мәдениетін қалыптастыру. Тәрбиеші Балаларға сұрақ қойылады егер орманда құстар болмаса: Онда басқа жан-жануарлармен не болмақ? Тәрбиеші: балалар құстардың жұмыртқалары әр-түрлі болады. Үлкен кішкентай, түстері де әр-түрлі болады. Тәрбиеші: балалар құстардың балаларын қалай айтады? Дұрыс. Егер ұясынан түсір қалған балапанды көрсеңдер не істейсіңдер? Дұрыс балапанды қайта ұясына салып қою керек, үйге алуға болмайды. Обал болады. Тәрбиеші: балалар жақсы, сеңдер барлық тапсырмаларды орыңдадыңдар. Құстар туралы көп білесіңдер, айырмашылықтарың да айтып бердіңдер, дегенмен құстар деп атауы ортақ болып қалады. Дидактикалық ойын: «Мен айтамын, сен тауып ал» Шарты: Тәрбиеші құстардын бет-әлпетін сипаттап айтып отырады, балалар тез тауып алу керек. Тәрбиеші: Балалар құстар адамдарға тигізер пайдасы барма? Балалар: етін, жұмыртқасын, қауырсынын пайдаланады, дауыстарын таңырқап тыңдайды. Құстардың табиғатқа деген пайдасы барма? Тәрбиеші:құстар зиянды құрт-құмыпсқаларды жояды, қаптесер жәндіктерді жояды, өсімдіктердін ұрықтарын жан-жаққа апарып тастайды. Тәрбиеші: балалар құстардың адамдарға тигізетін зияны барма? Тәрбиеші: құстарда жаулары барма? Жабайы аңдармен жабайы құстар. Дәптермен жұмыс. Екінші орталықтағы балалар жасаған «Орман ережелерін сақта» атты жұмыстарын ұсынып орманға сыйлап береді. | Балалар екі орталыққа бөлініп «Орман ережелерін сақта!» атты суреттерін ойдын шығарып салады. Жылы жаққа ұшып кететін, қыстап қалатын құстар. Ойланады. Үйректер, қаздар, қарлығаштар, тырналар Ойланады, жауаптарын айтады. Балалар ойланып жауап береді. Балалар ойланып жауап береді. Жоқ. Шажырқай сөзін қайталайды есте сақтайды Балалар қағазды алып екі бетін беттестіреді, бір жағын маймен жағып, екінші жағын солай қалтырып тәрбиешімен бірге орындайды. Балалар сөздерді анық айтып қимылдарын тәрбиешімен жасайды. Баларандар. Балапандарды ұяға салып қою керек. Балалар ойланып жауап береді Бар, олар көкөністерді, жемістерді шоқып тастайды. | |
| Рефлексивті-түзетуші | Венн диаграмма әдісімен сабақ желісін бекіту | Балалар Венн диаграмма әдісіне байланысты дала құстарының ерекшеліктерін анықтап және ортақ белгілерін тауып топтастырып беру керек. |
Күтілетін нәтиже:
| Нені білу керек: | Дала құстарының тіршілігін өзара салыстырып білу керек. |
| Нені игереді: | Құстар туралы түсінік пен олардың адамға деген пайдасы мен зияны туралы игереді. |
| Нені біледі: | Жаңа сөздердің мағынасын дұрыс менгеріп, сөйлеу барысында дұрыс пайдаланып біледі. |
