"Ғажайып жұмбақ тастар"

Оқу іс-әрекетінің кезеңдері

Тәрбиешінің іс-әрекеті

Балалардың іс-әрекеті

Себепті қызығушылықты ояту кезеңі

(Балалар әуенмен залға кіріп жарты шеңбер болып тұрады) -Балалар бүгін бізге көптеген қонақтар келіп отыр, келген қонақтармен амандасайық.

-Балалар табиғат дегеніміз не?

-Табиғаттың өзі нешеге бөлінеді?

Д/О: «Тірі табиғат және өлі табиғат»

Ойынның шарты:

-Мен сендерге доп лақтырам, ал сендер тірі табиғатқа не жатады және өлі табиғатқа не жатады соны атайсыңдар.

Балалар үш тілде амандасады.

Табиғат біздің анамыз, Табиғатқа баламыз. Иіліп сәлем береміз, Біз әдепті баламыз. -Сәлеметсіздер ме! - Здравствуйте! -Good monning -Табиғат дегеніміз бізді қоршаған орта. -Тірі табиғат және өлі табиғат. -Тірі табиғатқа өсімдіктер, жануарлар, ағаштар, жәндік-тер, гүлдер, балықтар жатады, ал өлі табиғатқа ай, күн, жұлдыз, су, топырақ, тас, жаңбыр, қар жатады.

Ұйымдастырушы лық

Ізденіс кезеңі

Д/О: «Ғажайып сандық»

-Балалар, Табиғат ана бізге өзінің сыйын дайындап, оны сандықшаға жасырып қойыпты, ол не екенін табу үшін сендер қарамай қолдарынды сандықшанын ішіне салып сипап-сезу арқылы анықтап айтуларын қажет.

-Балалар, не сездіңдер , сандықшанын ішінде не жатыр екен?

-Жарайсыңдар балалар! Ал тасты орыс тілінде не дейміз?

-Ал ағылшын тілінде не дейміз?

-Балалар осы тастарды біз зерттей аламыз ба?

-Заттардың зерттеумен кім айналысады? Тастардың құпиясын білу үшін олардың қасиетін зерттеу қажет. -Балалар зерттеулерді қайда өткіздіреді? -Қазір біз сендермен ғалымдар болып, тастарды зерттейміз. - Зерттеуге арналған аспаптармен жабдықталған бөлмені зертхана деп атайды. - Қазір біз зерттеушілер боламыз. -Тәжірибені өткізуге бізге зерттеу картасы көмектеседі.

1Тастың пішіні мен түсін анықтаймыз. 2 Тастың көлемін анықтаймыз. 3 Тастың тегіс - бұдырын анықтаймыз. 4Үлкейткіш лупа арқылы тастың сыртын қараймыз. 5 Тастың салмағын анықтаймыз. 6 Тастың жүзгіштігін анықтаймыз.

№1 тәжірибе «Түсі мен пішінін анықтау»

-Ендеше І-тәжірибеге бірінші топты шақырамын. Сызбаға қарап, не екенін және біз немен айналысатынымызды анықтандар.

-Жарайсыңдар балалар, рахмет!

-Сонымен балалар І тәжірибеде нені анықтадық?

-Пішіні мен түстері бірдей бола ма?

№2 тәжірибе «Көлемін анықтау» - Енді ІІ тәжірибеге екінші топты шақырамын. Сызбаға қарап не екенің анықтандар. Біз не істейміз, қалай ойлайсыңдар?

-Алдарында жатқан тастардың ішінен ең үлкен, орташа, ең кішкентай тастарды тауып көрсетіндер.

- Тастардың көлеміне байланысты қандай қорытынды жасауға болады?

№3 тәжірибе «Тастын тегіс-бұдырын анықтау» -Ал келесі тәжірибені жасау үшін үшінші топты шақырамын. Картада тәжірибенің 3 белгісіне қарап не екенін анықтандар. (сызықтар) Біз не білуіміз керек?

- Ең тегіс және ең бұдырмақты тасты көрсеттіндер.

№4 тәжірибе «Үлкейткіш лупа арқылы тастың сыртын қарау» Картада тәжірибенің 4 белгісіне қарап бізге үлкейткіш құрал неге керек екенін анықтаңдар. - Қызықты не көрдіндер?

-Жарайсыңдар балалар, рахмет.

№5 тәжірибе «Салмағын анықтау»

Картада тәжірибенің 5 белгісіне (таразы) қарап бұл не екенін анықтаңдар. Қалай ойлайсындар, біз не істейміз?

-Тастар салмағына қарай қандай болады?

Сергіту сәті: «Құм, тас, су»

Құм дегенде әр жерде шашыранқы болып отыру. «Тас» дегенде өз қолымен мүсін жасап тұра қалу,су дегенде толқын жасап қозғалу.

№6 тәжірибе «Жүзгіштігін анықтау»

Картада тәжірибенің 6 белгісіне (стақандағы су) қарап айтыңдаршы, біз не істейміз?

Енді тастың суда жүзгіштігін тексерейік.Салыстыру үшін тасты және ағаштың қабығын алайық.

- Біз не көріп тұрмыз?

-Тас неге батып кетті?

Балалар қолдарын сандықшаға салып қарамай онын ішінде не жатқанын тапты.

-Сандықшаның ішінде тас жатыр.

-Орыс тілінде –камень

-Ағылшын тілінде- stone

-Ия, зерттей аламыз.

-Ғалымдар мен зерттеушілер. - Зерттеулерді керек жарақтар, аспаптар бар бөлмеде өткіздіреді.

Балалар зерттеу картасымен танысады.

-І-ші сызбада геометриялық пішіндердің суреттері. Бұл сурет арқылы біз тастардың пішінің және түсін анықтай-мыз. (Тастарды көрсетеді) -Тастар пішініне қарай әртүрлі болады. Кейбір тастар үшбұрышты , сопақша, дөңге-лек болып келеді. –Сонымен қатар тастардың түстеріде әртүрлі болады; қызғылт, сұр, қоңыр ақ түсті де болады.

-Тастың түсі мен пішінін.

-Жоқ, түсі мен пішіні әртүрлі болады?

- ІІ тәжірибеде біздер тастын көлемін анықтаймыз. –Тастар көлеміне қарай әртүрлі болып келеді.

Балалар тастарды қарайды және тастардың көлемін анықтайды. Ең үлкен, орташа, ең кішкентай тастарды тауып көрсеті

- Тастар әр түрлі көлемді болады.

- Бұл суретте түзу және ирек сызықтар. Бізге тастын сыртқы жағын анықтау керек: тегіс немесе бұдырмақты?

Балалар тастардың сырттарын ұстап, сипап, тегіс және бұдыр тасты көрсетеді.

Біз үлкейткіш құралмен тастарды көруміз керек.

-тастардың сыртында шұңқырлары, өрнектері, дақтары бар.

-Бұл таразы, біздер тастардың салмағын өлшейміз.

-Тастар салмағына қарай ауыр және жеңіл болады.

Балалар ойынды қызығушылықпен ойнады.

-Тасты суға түсіреміз.

-Суға тасты және ағаштың қабығын саламыз.

Балалар тасты және ағаштың қабығы суға салады, бақылайды.

- тас батып кетті, ал ағаштың қабығы жүзеді.

-Өйткені ол ауыр.

Ісәрекетті бағалау кезеңі

-Міне, балалар, біз тастың қасиеттерімен таныстық. Қане қайталап айтып шығайық.

1-ші қасиеті қандай?

2-ші қасиеті қандай?

3-ші қасиеті қандай?

4-ші қасиеті қандай?

5-ші қасиеті қандай?

6-ші қасиеті қандай?

-Тас туралы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер?

-Осы тастарға байланысты айтылатын қандай адам есімдерін білесіңдер?

Шығармашылық жұмыс:

-Балалар бізге қонаққа Тазшабала келіпті оның бізге айтар бұйымтайы бар екен!

Тазшабала:

-Сәлеметсіздер ме, балалар! Бұл жерде өнерлі, талантты, білімді балалар бар деп естіп келдім, менің сендерге алып келген бұйымтайым бар еді.

Мен бала кезімнен әдемі түрлі түсті тастармен ойнағанды жақсы көремін , ал менің жинаған тастарымның бәрі ақ түсті осы тастарды түрлі түске бояуға көмектесесіндер ме?

-Рахмет балалар еді мен достарыма барып көрсетіп, бірге ойнаймын, Сау болыңыздар!

Қорытынды:

-Балалар біздер қайда бардық?

-Зертханада не істедік?

-Бүгінгі ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті сендерге ұнады ма?

-Ендеше келген қонақтармен қоштасайық.

Өз ойларымен бөлісті.

-пішіні мен түстері әртүрлі болады.

-көлемі әртүрлі болады.

-сырты тегіс және бұдыр болады.

-сыртында әртүрлі суреттер мен өрнектер болады.

-салмағы әртүрлі болады.

-тас жүзбиді, себебі ол ауыр.

-«Таспен атқанды, аспен ат» «Айналанды таспен қорша ма, доспен қорша»

-Тасбол, Гауһартас, Шынтас, Нұртас, Асылтас т.б.

Балалар Тазшабалаға көмектесуге келісіп, тастарын әртүрлі түске бояп береді.

Балалар, Тазша баламен қоштасады.

-Біздер зертханаға бардық. –Тастарды зерттедік. –Ия. –Сау болыңыздар!