Саба?ты? та?ырыбы: ?сімдік м?шелері
Саба?ты? ма?саты: 1) о?ушылар?а ?сімдіктер тіршілігі, ?сімдік м?шелері туралы т?сіндіру, ой-?рісін ке?ейту, м?нерлеп сауатты о?у?а ?йрету;
2) ?з ойларын д?рыс жеткізе білу да?дыларын ?алыптастыру, о?ушыларды? бай?ампаз іскерлігін, шы?армашылы? ?абілетін дамыту;
3) о?ушыларды? бойында ту?ан жерге, таби?ат?а деген с?йіспеншілігін ?алыптастырып, таби?атты ?ор?ау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? типі: жа?а білімді ме?герту
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Саба?ты? ?дісі: с?ра? – жауап, к?рнекілік, салыстыру, ойын технологиясы
Саба?ты? к?рнекі-??ралдары: сызбалары, кестелер, сюжетті суреттер
Саба?ты? жоспары:
І. ?йымдастыру кезе?і
ІІ. ?й тапсырмасын пысы?тау
а. м??алімні? кіріспе с?зі
ІІІ. Жа?а білімді ме?герту
- М??алімні? т?сінігі
- Сызбамен ж?мыс
- Де?гейлік тапсырма
а) Тірек сызбамен ж?мыс
?) "?й?асын тап" ойыны
IV. Саба?ты бекіту
V. Саба?ты ?орыту
VІ. Ба?алау.
VIІ. ?йге тапсырма
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і
О?ушыларды? назарын саба??а аудару.
?лкенге де "сіз"
Кішіге де "сіз"
С?лем бердік сіздерге,
??рметпенен "біз"
ІІ. Ой тол?аныс (ж?мба?тарды? шешуін тап?ызу)
Ж?мба?тар.
Тікен - тікен, тік пісте,
?ысы - жазы бір т?сте.
(Шырша)
Жазда к?ле?ке,
?ыста пана,
Жа?са? отын,
Атын ата,
Тапса? достым.
(А?аш)
?) М??алімні? кіріспе с?зі. Жа?а саба?ты? та?ырыбын ашу
а) ?й тапсырмасын пысы?та?
ІІІ. Жа?а білімді ме?герту
1. М??алімні? т?сінігі
- Таби?ат - бізді ?орша?ан орта. Таби?атта адамдармен ?оса жан-жануарлар да, ?сімдіктер де тіршілік етеді. Таби?атта?ы барлы? тіршілік иелері бір - біріне ?ажет. Адамдар ?шін де, жануарлар тіршілігі ?шін де, ?сімдіктер ?шін де ?орша?ан ортаны? экологиялы? жа?ынан таза болуы міндетті жа?дай. Ал таби?ат тазалы?ы ?шін ?сімдіктерді? пайдасы ?те к?п. Ал олар туралы толы? ма?л?мат алу ?шін ?сімдік м?шелері, ?сімдік тіршілігі туралы толы? о?ып ?йрену ?ажет.
?сімдік м?шелері
Тамыр - ?сімдікті? топыра? астында?ы м?шесі. Ол ?сімдікті топыра?та бекітіп ?стайды, ?сімдікті ?орекпен камтамасыз етеді.
Ді?і (саба?ы). Саба? - ?сімдікті? ма?ызды м?шесіні? бірі. Ол ?сімдікті? барлы? м?шесін бір-бірімен жал?астырып т?рады ж?не тамырдан алын?ан ?оректік заттарды бас?а м?шелеріне, ал олардан т?зілген ?оректік заттарды тамыр?а жеткізіп т?рады.
Б?та?- майда болып тарамдалып саба?тан тарайды. Олар майыс?а? келеді. Б?та?тар саба?пен бас?а м?шелерді байланыстырады.
Б?ршік - б?та?тарда к?ктем мезгілінде пайда болады. Олар жапыра? ашуыны? белгісі.
Жапыра? - ?сімдікке с?н беріп т?рады, Жапыра??а су, еріген т?здар саба? ар?ылы тамырдан келеді. Жапыра? ар?ылы ?сімдік тыныс алады, бойында?ы арты? суды буландырады, ?сімдікті сал?ындатып т?рады.
Г?лі. ?сімдіктер жеміс салар алдында г?лдейді. Г?л саба?та /б?та?та/ жетіледі. ?сімдік жетілген кезде г?лді? т?бі т?йінделеді. Г?л уа?ыты келген кезде т?седі. Сонан кейін г?л т?йінінен жеміс пайда болады.
Жеміс - ?сімдікті? бізге беретін сыйы. Ол бізді? к?нделікті негізгі ?орегіміз. ?сімдікті? байлы?ы, н?рі, ?асиеті осы жемісінде.
Сергіту с?ті.
?аза?стан елім мені? (?зін ??ша?тайды)
Таулары сондай биік (?олын к?кке созады)
Даласы сондай ке? (?олын ал?а созады)
?зені сондай тере? (?олын т?мен созады)
А? бидайы жерден ?сіп (?олын т?меннен жо?ары ?арай созады)
К?к аспанмен талас?ан (?олы жо?арыда)
?сімдік тіршілігіне не ?ажет?
Жары?
Ауа
??рметті о?ушылар, біз ?сімдіктерді? тіршілігіне не ?ажет екендігі туралы м?лімет алудамыз.
Демек, балалар, ?сімдіктер де - тіршілік иесі. Тіршілік ету ?шін ?сімдіктерге ауа, су, жылу, ?орек, жары? ?ажет. Ауа жо? жерде бірде - бір тірі таби?ат тіршілік ете алмайды. ?сімдіктер де ?здеріне ?ажетті ?оректерін алмаса ?ліп ?алады. ?сімдіктерді? ?орегі топыра?та болады. Топыра? - жерді? беткі ??нарлы ?абаты. Топыра? не??рлым ??нарлы болса со??рлым ?сімдік мол, ?рі жа?сы ?седі. ?сімдіктер тіршілігі ?шін су, жары? та ?ажет.
2. Сызбамен ж?мыс.
?сімдіктер : ?сімдік м?шелеріні? атауы:
- А?аш Ді?
- Б?та Саба?
- Ш?п Маса?
Б?та?
Жапыра?
Б?ршік
Жеміс
Тамыр
?орытындылау
- И?, о?ушылар, мына сызбамен ж?мыста бай?а?андары?ыздай, ?сімдіктерді? ?з ерекшеліктеріне м?шелері де ?рт?рлі аталады екен. Демек, осы ж?мысты? н?тижесіне ?арай сіздерді? сызбамен ж?мыс істей білу ?абілеттері?ізді бай?ады?.
3. Де?гейлік тапсырма
I де?гей
а) Тірек сызбамен ж?мыс ?сімдіктер тіршілігіне не ?ажет?
?сімдік ?орек
А?аш Ауа
Б?та Су
Ш?п Жары? / жылу/
?орытындылау:
- Тірек сызбамен ж?мыста ?сімдіктерді? т?рлері ж?не оларды? тіршілігіне не ?ажет екенін аны?тап берді?дер. Сызбамен талап?а сай ж?мыс істеген о?ушылар?а рахмет.
II де?гей.
э) «?й?асын тап» ойыны (с?здерді жал?астыру)
Жемісі бар т?тті,
Д?ні болса ?атты.
Аула?а беріп к?рік
Жай?алып т?р ................................. /?рік/
Сексеуіл ш?л далада,
Итм?рын сай - салада.
Жабайы ?скен к?сіліп,
Б?талы б?лар -............... /?сімдік/
Бос?а т?р оны деме?дер,
А?аштар б?лар кеме?гер,
?ара?айлар, теректер,
А??айы?дар, ....................................... /емендер/
?орытындылау. - Сонымен балалар, б?л ойыннан біз ?рі а?аштар ерекшелігін, к?ріп ?ана ?оймай, жылдамды??а да ?йрендік.
IV. Саба?ты бекіту. Жалпы ?орытындылау.
С?ра?-жауап ж?не топтастыру ?дісі ар?ылы ?тілген саба?ты жина?тап, бекіту.
- Таби?ат нешеге б?лінеді?
- Тірі таби?ат?а нелер жатады?
- ?сімдікті? ?андай т?рлері бар?
- ?сімдікті? м?шелерін ата.
- ?сімдік тіршілігіне не ?ажет?
- Жерді? беткі ??нарлы ?абаты ?алай аталады?
V. Ба?алау
VI. ?йге тапсырма
