Математикадан дидактикалы? ойындар
«Біреу ж?не к?п» дидактикалы? ойыны № 1
Ма?саты: «Біреу ж?не к?п» ??ымын ажырата алу?а ?йрету.Т?рбиеші балалардан заттарды? арасынан бір ж?не к?п заттарды табуды ?тінеді. Мысалы: са?ат біреу-ойыншы? к?п; та?та біреу-парта к?п; бір аквариум-к?п г?л.?шб?рыш ?йшікке кіріп, жары?ты жа?ып, сонда т?ра бастады. Бір уа?ытта біреу есікті ?а?ады. ?шб?рыш: «Б?л кім?» деп с?райды. Шаршы к?рінеді. Балалар оны атайды, егер балалар атын атау?а ?иналса, т?рбиеші ?зі атайды. Б?рі бірге оны? б?рыштарын санайды, барлы? ?абыр?аларыны? бірдей екендігін атап ?теді
«Шаршы ??растыр» дидактикалы? ойыны № 2
Ма?саты: Балаларды б?лшектерден б?тін бір зат ??растыру?а ?йрету.Балалар а? шаршыны? ?стіне б?ліктерге б?лінген т?рлі-т?сті шаршыны ??растырып ?ояды. Б?лшектерден б?тін бір зат жасайды. Балалар ?инал?ан жа?дайда т?рбиеші олар?а к?мектеседі. Шаршыны? ?анша б?ліктен т?ратынын санайды, ??растырыл?ан шаршыны? т?сін айтады.
1-н?с?а: ?рбір бала ?зі жеке жинайды.
2-н?с?а: шаршыны топ болып жинайды (?айсысы жылдам?).
3-н?с?а: жеке немесе топпен, кім тез бітсе, к?рделірек т?рін беру.
«Зат неге ??сайды?» дидактикалы? ойыны № 3
Ма?саты: Геометриялы? денелер мен фигуралар туралы білімдерін бекіту; айналада?ы заттарды? геометриялы? пішінін ажырата білу да?дыларын дамыту.
1-н?с?а.Т?рбиеші геометриялы? пішінді немесе геометриялы? денені балалар?а к?рсетеді, ал балалар оны? ?орша?ан ортада?ы ?андай зат?а ??сайтынды?ын табады немесе естеріне т?сіреді.2-н?с?а.Т?рбиешіні? ?стеліні? ?стінде геометриялы? пішіндерді немесе заттар мен суреттер жатыр. Бала суретті не затты та?дай отырып, оны? ?андай пішінге ??сайтынды?ын айтады. ?зіні? жауабын т?сіндіреді.
«Айырмашылы?ын тап» дидактикалы? ойыны №4
Ма?саты: Балалар?а екі суретті? немесе затты? айырмашылы?ын таба білуге; ?з ойын айта білуге ?йрету; а?ыл-ойларын дамыту; шыдамдылы??а, досыны? жауабын ты?дай білуге да?дыландыру.
Мазм?ны.Б?л ойында т?рбиеші сенсориканы, к?лемді, ке?істік ?атынасын, санын салыстыру ?шін белгілі бір ма?сатты к?здейді. Ары ?арай салыстыратын заттарды? санын арттыра отырып, бірнеше н?с?аларын ?атарынан істеуге болады. Ойын ?ткен материалды бекітуге арнал?ан. Т?рбиеші балаларды? с?йлемді д?рыс байланыстырып с?йлеуін ?ада?алайды.
Балалар екі сай?ымаза?ты салыстырады. Салыстыруда мына с?здер пайдаланылады: ке? – тар, ?алы? – ж??а, ?зын – ?ыс?а.
«Біреуі арты?» дидактикалы? ойын № 5
Ма?саты: «Біреу – к?п» ??ымын бекіту; ойлау ?абілеттерін дамыту; заттарды топтастыра білуге ?йрету.
Мазм?ны.
1-н?с?а.
Балалар барлы? карточкаларды? арасынан бір зат бейнеленген карточканы тауып, атауын айтады, содан кейін к?п зат бейнеленген карточканы к?рсетеді. Бір бала жауап береді, ?ал?андары тексеріп отырады.2-н?с?а.Барлы? балалар?а карточка ?лестіріледі (карточкалар ?айталанбайды). Барлы? балалар ?з карточкасы бойынша жауап береді. Бір партада отыр?ан екі бала бірдей д?рыс жауап ?айтарса, олар ж?лдыз алады. ?ай партада ж?лдыз к?п болса, солар же?еді.
3-н?с?а.Балалар ?з бетімен партада ж?мыс істейді. Жауапты? орнына балалар жай ?арындашпен бір зат бейнеленген суретті айналдырып сызады. Кім тез бітсе, сол бала?а та?ы бір карточка беріледі. Екі немесе ?ш карточка?а жауап берген балалар же?імпаз деп саналады
«Сипап сезу ар?ылы санау» дидактикалы? ойыны №6
Ма?саты: Сипай сезіп санау ар?ылы ?арамай-а? екі топта?ы заттарды салыстыру?а ?йрету (арты?, кем, те?); санау да?дыларын бекіту; салыстыруда беттестіру т?сілін ?олдана білу.Мазм?ны.Т?рбиеші ?стеліні? ?стінде орамалмен жабыл?ан заттарды? екі тобы (4 кірпіш, 5 ж?к машинасы) ?ойылады. Ша?ырыл?ан бала бір топта?ы заттарды? санын орамалды ашпай ?олмен ?стап санау ар?ылы аны?тап, ?орытынды санды айтады ж?не осылайша екінші топта?ы заттар да саналады. ?арамай-а?, ?ай топта?ы заттарды? арты? не кем екенін салыстырады. Содан кейін жабулы орамал алынады да, барлы? балалармен жауапты? д?рысты?ы тексеріледі. Ары ?арай топтарды салыстыру ар?ылы неше арты?, неше кем екенін аны?тау, те?естіру ж?мыстарын ж?ргізуге болады.
«С?зді керісінше ата» с?здік ойыны №7
Ма?саты: Балаларды ?арсы ма?ынада?ы с?здерді таба білуге ?йрету; к?лем, ке?істіктегі ара ?атынас туралы білімдерін бекіту.Мазм?ны.Т?рбиеші к?лемді, ке?істіктегі ба?ытты немесе санды? ?атынасты аны?тайтын с?зді атап, допты бір бала?а ла?тырады. Бала осы с?зге ?арсы м?ндес с?зді атап, допты ?айтадан т?рбиешіге ла?тырады (?лкен – кіші, ке? – тар, ?зын – ?ыс?а, биік – аласа, ?алы? – ж??а, сол жа?та – о? жа?та, жо?ары – т?мен, аз – к?п, ?алы?ыра? – ж??ара?, ?зыныра? – ?ыс?ара?, ке?ірек – тарыра?, т.б.
«А?дарды ?оректендір» дидактикалы? ойын №8
Ма?саты: 1саны, ж?не цифры туралы ал?аш?ы білімдерін бекіту; ?орша?ан орта туралы білімдерін ке?ейту.
Мазм?ны.Та?тада а?дарды? суреті ілінген, ал тама?ты? суреті т?рбиеші ?стеліне ?ойыл?ан.
- Марат, ?алай ойлайсы?, бананды ?ай а??а береміз? Апарып бер. Сен пілді? баласына неше банан берді?? Осы цифрды ата ж?не к?рсет. Бас?а а?дармен де осындай ж?мыс ж?ргізіледі.
- Ал аю нені жа?сы к?реді? ?рине, балды.
- Жола?тары бар карточканы алы?дар. Солдан о??а ?арай жо?ар?ы жола?ты, содан кейін т?менгі жола?ты сауса?тары?мен ж?ргізі?дер.
- Енді жо?ар?ы жола?ты? сол жа?ына бір аюды ?ой.
Т?рбиеші бірнеше баладан неше аюдан ?ой?андарын с?райды.
- Т?менгі жола??а сол жа?тан о??а ?арай балы бар к?п б?шкелерді ?ойы?дар (фишкалар).
Т?рбиеші бірнеше баладан жекелей с?райды:
- ?онжы?тар нешеу?
«Нені? баласы?» дидактикалы? ойыны № 9
Ма?саты: Балаларды? «?лкен», «кіші» ??ымдары туралы т?сініктерін бекіту; жабайы ж?не ?й жануарлары туралы білімдерін ке?ейту.
Мазм?ны. ?лкен ж?не кіші ойыншы?тар б?лек т?рады. Бала ?лкен ойыншы?ты та?дап алады ж?не о?ан кішкене ойыншы?тарды іріктеп алады (немесе керісінше). ?зіні? та?дап ал?ан ж?бын атайды.
Мысалы: ит ?лкен, ал к?шік кішкентай.
«Циркті? ?ртістері» дидактикалы? ойыны. № 10
Ма?саты:балаларды? 2 саны ж?не цифры туралы ал?ан білімдерін бекіту.
Мазм?ны.
1-н?с?а.
Ковралан та?тада жануарлар бейнеленген суреттер ?р жерге орналас?ан. Т?рбиеші б?гін циркте тек м?нда 2-ден ?ана бар ?ртістер ?нер к?рсететіні? айтады. Балалар суретті та?дап, оларды б?лек ?ойып санайды, к?рсетеді, цифрды атайды.
2-н?с?а.
1-н?с?ада к?рсетілгендей, біра? б?л жерде мазм?нды суреттер ?осылады. Балалар 2-ден болатын заттарды ?ртістерге таратады. Барлы?ына жеткендігі тексеріледі, цифрды атайды ж?не к?рсетеді.
- ?андай заттар бір-бірден ?алды? (1цифрын к?рсету, атау).
3-н?с?а.
2-н?с?а?а ??сас, біра? тапсырма к?рделенеді. Ж?п заттарды? суреттері т?сіне, к?леміне ?арай іріктеліп алын?ан: ?зын, ?ыс?а секіртпе ?лкен, кіші барабан (т?рбиеші ?з н?с?аларын ойлап табуына болады.) Т?рбиеші бір н?с?аны та?дайды.
«Жыл атасы» дидактикалы? ойыны № 11
Ма?саты: Балаларды жыл мезгілдері ж?не айларымен таныстыру; 1-ден 3-ке дейінгі сандар ?атары туралы ал?ан білімдерін бекіту.
Та?тада Жыл атасыны? суреті. Балалар жыл мезгілдерін атайды, оларды санайды.
- ?азір жылды? ?ай мезгілі?
Т?рбиеші ?азір ?ай ай екенін с?райды, балалар ?айталайды. ?рбір жыл мезгілінде 3 айдан бар екенін айтып, к?з айларын атайды.
?лестірмелі материалдармен ж?мыс.
- Б?гін жыл атасы бізбен к?з туралы ??гімелескісі келеді. Ол бізге сары карточка ?келіпті.
- Не ?шін сары карточка ?келді?
?рбір карточкада керекті санды ?ою?а арнал?ан к?з айларына с?йкес келетін тор к?з бар.
Т?рбиеші айды атайды, балалар керекті цифрды бос орын?а ?ояды. Одан кейін т?рбиеші цифрды атайды, ал балалар айды атайды.
«?ан?ызын тап» дидактикалы? ойыны № 12
- Бізге егістіктен ?ан?ыздары ?шып келді. Олар бір-біріне ?те ??сас. Барлы?ы оларды ыл?и да шатастырады. Олар ?здерін бір-біріне ??самайтындай етіп жасауларын с?райды. Олар?а к?мектесеміз бе? ?рбір ?ан?ызында да?тары о? ж?не сол ?анатында бірдей болатындай жаса. Сол жа?та неше да?, о? жа?та неше да? бар екенін сана. Барлы?ы ?анша? Цифрды к?рсет.
- Екінші ?а??ызында сол жа?ында?ы да?тар о? жа?ына ?ара?анда арты? болсын. Сол жа?ында неше жа?, о? жа?ында ше? Барлы?ы неше да?? Цифрды к?рсет.
- ?шінші ?а??ызындасол жа?та?ы да?тары о? жа??а ?ара?анда кем болатындай жаса. Сол жа?та неше да?, о? жа?та ше? Барлы?ы неше? К?рсет.
- Бізді? ?а??ыздарымыз?а енді «жасырыну керек», ?йтпесе то?ып ?алады (топ б?лмесіні? ?р жеріне ?ойылады).
- Сендер оларды таба аласы?дар ма?
«Зат неге ??сайды?» дидактикалы? ойыны № 13
(2-саба?ты? н?с?асын ?ара?ыз).
- Буратиноны? ?йіндегі ?андай заттар тікт?рб?рыш?а ??сайды?
- Міне, барлы? ?она?тар мерекелік дастар?ан басына жиналды. Кім Буратино?а жа?ын отыр?
- Кім Буратинодан алыс отыр?
- Кім Карабас-Барабас?а жа?ын отыр?
- Кім Карабас-Барабастан алыс отыр?
?лестірмелі материалмен ж?мыс.
- Паровозда неше тікт?ртб?рыш ж?не д??гелек бар? Не арты??
«Си?ырлы ?алта» дидактикалы? ойыны № 14
Ма?саты: Балаларды заттарды ?олмен ?стап, санау?а ?йрету.
1-н?с?а – затты ?олмен ?стап санау.
2-н?с?а – ?андай зат екенін ?стап к?ріп, аны?тау.
Т?рбиеші балаларды? ортасына «си?ырлы ?алтаны» ?келеді. Балаларды? арасынан бір баланы та?дап алады. Ол бала к?зін ж?мып, ?олын «си?ырлы ?алта?а» салып, кез келген т?ймелері бар жола?ты та?дап алып, ?олын «си?ырлы ?алтадан» шы?арма?ан бойы т?ймелерді сауса?ымен санайды. ?алтадан ?олын шы?арып, санын айтады. Балалар тексереді ж?не т?ймелерді? санына (1-5) с?йкес цифрларды к?рсетеді. ?л балалар Ілиясты?, ?ыздар Айс?луды? неше т?йме ?ада?анды?ын аны?тайды.Балалар ?кесіне кафель т?сеуге к?мектесуді ?й?арады. Бірнеше кафель жерге ??лап, сынып ?алды. Балалар?а оны жинау?а к?мектесуді с?райды.«Шаршы ??растыр» дидактикалы? ойыны №15?лестірмелі материалдармен ж?мыс.Т?рбиеші тапсырманы? орындалуын ?ада?алайды. Егер бала орындау?а ?иналса, о?ан к?ршілес партада?ы бала к?мектеседі. М??алім к?рделі шаршыны д?рыс ??растыр?ан бір партада?ы балалар?а ж?лдызша беріп, мада?тайды.
- Ілияс пен Айс?лу жануарларды? ?р?айсысын ?з ?йлеріне орналастырма?шы.
Т?рбиешіні? ?стеліне жануарларды? суреттері, ал та?таны? ?р б?рышына ?йшіктер ?ойыл?ан.
