Қош келдің, Наурыз !

Қош келдің , Наурыз !

Мақсаты : Наурыз мерекесі туралы түсінік беру арқылы казақ халқының салт –дәстүрі мен ұлттық ойындарын көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу.

Өтетін орны: Мәңгілік ел 4 , «Достық үйі»

Өтетін күні : 19.03.2020ж

Өтетін уақыты: 11.00с

Пайдаланатын құралдар: Сахна безендірілген (киіз үй ,ұлттық киімдер , дастархан т,б.)

Мерекелік іс-шараның кейіпкерлері: Қыдыр ата,әже,Жеңгесі мен қайыны,

Қош келдің, Наурыз !

«Сарыарқа күйі» ойнап тұрады

Мерекелік іс-шараны Рахметолла Жазира Қалкенқызының орындауында «Наурыз көктем» әнімен ашылады.

Жеңге: Кел, наурыз самалыңмен еркелет! Қырға шығар, жамағатты жетелеп, Бала біткен болып жүр ғой мәз-мәйрам! Наурыз келген, көктем келген екен деп

Қайнысы: Наурыз мейрамы жүректерге нүр сепкен, Мандайымнан сүйіп жатыр гүл көктем. Жарығыңмен шуағыңмен күн-ана, Алып келдің жер бетіне гүл көктем

Қайыны : – Армысың Жеңгей!

Жеңге : –Бармысың Еркежігіт!

Қайнысы: –Су сұрасам сүт берген ,айран берген , бармысың менің сүйікті жеңешем?!

Жеңге: Жеңгелеріне жағатын қайным , Қыздардың тілін табатын Жақын күндерде өзіммен барып, Бір қызға сырға салатындай қайыным, -қайдан келесің ?

Қайнысы; – Көкпар тартып , көрші ауылдың қызын қуып ,наурыз көжеге тойып келем.

Жеңге: – Ой, Желаяғым , жүрмейтін жерің жоқ, тағы қайда бардың?

Қайнысы : – Жеңеше, Абай ауылының Наурыз мерекесіне барып, ауыл тұрғындарымен көрісіп қайтпадық па?!

(Күй ойналып, Абай ауылының адамдары сахнаға шығып, амандасып, құшақтасып, бір-бірін құттықтайды)

Әже : Армысыңдар, халайық, Бармысыңдар, халайық. Наурыз тойын жұп жазбай Жылда қарсы алайық

(Құшақтасып амандасады. Көрісу рәсімі көрсетіледі)

• Бүгін Ұлыстың ұлы күні Наурыз мерекесі Абай ауылында тойлануда , «Ақ түйенің қарны жарылған күн, күн мен түн теңеліп , жер ананың бауыры иіген күн»

Қайнысы: – Әже аттың дүбірі естілетін сияқты ма?! Кім екен келе жатқан?!

Әже: - Қыдыр аталарың ғой келген , қарсы алайық. - Армысыз Қыдыр ата ! Жоғары шығыңыз.

(қатысушылар барлығы дастархан басына жайғасады)

- Ата бүгінгі думанға сонау алыстан ат арытып келгеніңізге орай ала келген ақ батаңыз да бар болар ,

- Мына отырған халқыңызға ақ батаңызды беріңіз !

Қыдыр ата: Ұлыс оң болсын ,ақ мол болсын! Қайда барса жол болсын ! Төрт түлік ақты болсын! Ұлыс береке берсін ! Бәле- жала жерге енсін ! Ұлы халқым тоқ болсын! Көйлектерің көк болсын! Қайғы -уайым жоқ болсын! Қуаныштарың көп болсын!

(Әумин!)

Қайнысы: Ал, халайық, тұрмайық, Әндетейік жырлайық! Ортамызды ашайық, Ырыс тілеп бұл жылға, Жырдан шашу шашайық!

(Шашу биі биленіп , шашу шашылады)

Қайнысы : –Ал ,Жігіттер білек сыбанып көңіл көтерейік!

Жеңгесі: – Е, қайыным ұлттық ойындар барын білесің бе?

Қайнысы: – Әрине

Жеңгесі: –Ал,онда көрсет өнеріңді!

Қайнысы: - Енді мергендігімізді сынап көрсек қалай ?

(Ортаға асық ойының ойнау үшін 5 қызмет алушы шақырылады)

Асық ату – қазақ халқының дәстүрі ойыны. Ойын күндізде, түндеде ойналады. Күндізгісі – мергендікке ,түнгісі ептілікке баулиды. Иіргенде түскен қалпына қарай асық – алшы , тайке , бүк .шік –деп атайды.Ал арнайы қорғасын құйылып жасалғанын – сақа дейді.Асықты 2-4 ,оданда көп болып ойнайды. (ойын қатысушыларына сыйлықтар табысталады)

Қайнысы: Уа халайық, көрермендер арасында ұлттық ойнымыз қол күресінен күш сынасайық.

Жеңгесі: Аналарымыз арасында күш сынастырып көрсек?!

(Ортаға қол күресі ойының ойнау үшін көрермендерден аналарымызды шақырамыз)

Қол күрес – білектілер арасында күш сынасатын спорттық күрес түрі. Қол күресі кезінде қарымды қыз жігіттер арасында білек күшін сынасқан.

(ойын қатысушыларына сыйлықтар табысталады)

Әже : – Ал ,бәрекелді ,жарайсыңдар! Өнер қуған жасынан
Өнері судай тасыған
Келесі біздің Елдана
Көрінген көштің басынан.

Ауылымыздың өнерпазы, Абай Құнанбаевтың 175 жылдығына орай өткізілген Республикалық Абай оқулары сайысында І дәрежелі дипломға ие болған Имашева Елдананың өнерін тамашалайық.

Абайдың «Қыс» өлеңінен үзінді оқу Имашева Елдана

Жеңгесі: – Қане қыздар ,жігіттерге есемізді жібермей , жігіттерді қамшымен осып жібермейміз бе?Орталықтың қыз жігіттері өнер көрсетейік.

(«Қыз қуу» ойынын көрсетуге 4 қызмет алушы шығады)

Қыз қуу–сақ дәуірінен келе жатқан ежелгі ойын ,ойын ережесі бойынша бойжеткен атқа міңініп жігіттен қашуы керек .Бозбала қызды қуып жетіп бетінен сүюі тиіс .Жігіт қызға жете алмаса қамшымен сабайды. Сыйлықтар беріледі.

(ойын қатысушыларына сыйлықтар табысталады)

Қайнысы: – Орталығымыздың әлеуметтік қызметкері Шевелева Виктория Олеговнаның орындауында « Қарапайым қазағым» әнін қабыл алыңыздар.

(« Қарапайым қазағым» әні Шевелева В.О.)

Қайнысы: – Жеңеше , ауылдың жігіттері күштерін сынамақ .«Арқан тарту» ойынын көрсетейік .Қане жігіттер !

(«Арқан тарту»ойынын көрсету үшін көрермендерден 2 командаға бес –бестен 10 ата-ана шақырылады)

«Арқан тарту» ойыны - ойынға ұзындығы 10м кендір арқан керек , арқанның қақ ортасына қызыл орамал байланады . Осы орамалдың екі жағынан 1.5- 2 м қашықтықта жерге белгі салынады . Екі топқа бөлінген жастар бойларына қарай арқанның екі шетінен ұстайды . Төреші белгі берген сәттен –ақ , екі топтың ойыншылары арқанды өздеріне қарай тартады арқанның ортасындағы қызыл орамал қай жаққа бірінші жетсе сол жеңімпаз.

(ойын қатысушыларына сыйлықтар табысталады)

Музыкалық күй : Н. Тілендиевтің күйі «Әлқиса»

Жеңгесі : -Иа Қайыным бүгін тамаша Ұлттық ойын көрсеттіңдер.Жігітке жеті өнерде аз деген , өнерлерің тасып тұр екен.Бүгінгі Наурыз мерекесінде ерекше көзге түстіңдер.

Қайнысы: - Әже, не дайындық? Қонақ келеме?

Әже: - Ой , Еркежігіт ұлттық тағамымыз наурыз көже дайындап жатырмын

Қайнысы: - Қалай жасалады әже?

Әже: Қазір саған наурыз көженін жасалу тәсілін көрсетейін. Наурыз көже - ұлттық тағам. Келер жыл молшылықтың жоралғысы ретінде наурыз тойында әрбір шаңырақта міндетті түрде әзірлеген. Халықтық дәстүр бойынша оған бидай, тары, сүр ет,сүт,су,тұз сияқты кем дегенде жеті түрлі азықтық заттар міндетті түрде қосылуы тиіс.

(Наурыз көженін жасалу тәсілін көрсету)

Жеңгесі: Кең пейіл дархан халқымыз, Кеңейді дәстүр-салтымыз, Дәстүрін елдің сыйландар, Дәстүрлі-салтты тойландар! Орындалсын ойларын, Тойға ұлассын тойларын!

Ұлттық Наурыз мерекесін Ұлттық биіміз «Қаражорға» биімен жалғастырайық.

Барлықтарыңызды Ұлттық дәміміз Наурыз көжеден дәм татуға шақырамыз!