Шет ауданы
«Баты? жалпы орта беру мектебі» КММ
«Ба?н?р» ша?ын орталы?ы
(Ерте?гілік)
Орында?ан: т?рбиеші Тойчбай К.
2015-2016 о?у жылы
?ош келді?,?з- Наурыз!
Ма?саты: «Наурыз» мерекесі туралы т?сініктерін, білімдерін ке?ейту ма?сатында хал?ымызды? салт-д?ст?рін балаларды? бойына сі?іру.
Саз залы ?сем безендірілген. Мерекелік к??іл-к?йде сазды ?уенмен топ балалары кіреді.
Ж?ргізуші:
Армысыздар, ??рметті ?она?тар, с?йікті балалар! 22- наурыз-?лысты? ?лы к?ні.Б?л к?ні к?н мен т?н те?еледі. ?аза?ты? даласын ?ызыр баба кезіп, адам баласына ??т-береке, ба?-д?улет сыйлайды. ??рметті ?она?тар, ата-аналар б?гінгі «?ош келді?, ?з Наурыз» атты мерекемізге ?ош келді?іздер! Наурыз мерекесі ??тты болсын!
Басталды міне тойымыз,
?нады ?н мен ойымыз.
Наурыз ба?ыт ?келсін,
Той?а ?лассын тойымыз.
дей келе б?лдіршіндерімізге ?лысты? ?лы к?ні а? тілегін білдіруге, мектеп басшысына ??тты?тау с?зі беріледі.
А? тілек (?нербай Е.)
?лыс о? болсын!
А? мол болсын,
?айда барса? жол болсын!
?лыс ба?ты болсын.
Т?рт т?лік а?ты болсын.
?лыс береке берсін,
Б?ле-жала жерге енсін!
?лыс к?ні ?азан толса,
Ол жылы а? мол болар.
?лы кісіден бата алса,
Сонда олжалы жол болар.
?ыс ?тіп, ?ар кетіп,
Шырайлы жаз жетіп,
Шаруаны? кенелген,
Мейрамы ежелден,
??тты болсын, б?л Наурыз!
Назира
К?н мен т?н те?елді
Жер шуа??а кенелді.
Соны тойлар ел енді.
Наурыз тойы салтымыз
«К?герсін» деп хал?ымыз,
К?шеге тал егеді.
Хамит
Наурыз бізді? тойымыз
Наурыз бізді? ?німіз.
Наурыз тойын тойлап,
?н шыр?айы? б?ріміз
??т береке дарысын,
Б?кіл ?аза? ж?ртына
Ж?ргізуші:
Міне, к?ктем келді,
Жер ??лпырып к?герді.
Дала ?ыс?ы ?й?ыдан оянып,
Бізге ?зіні? ?сем жау?азындарын сыйлады.
Б?лдіршіндерді? жау?азындай ??лпыр?ан б?лдіршіндерді? биін ?арсы алы?ыздар
Би: «?аза? биі».( ?сем, Аружан,А?н?р, Назым)
(Би ая?тала бере, ортада билеп ж?рген жау?азынды ?ара дауыл ?рлап ?кетеді).
Ж?ргізуші:
Ал, халайы?, т?рмайы?,
?ндетейік жырлайы?!
Ырыс тілеп б?л жыл?а
Жырдан шашу шашайы?!
Мархабатты? орындауында ?н « »
Бекзат
Осыншама жа?сылы?
Алып келген Наурызым
Т?рлет бізге н?р беріп,
Шуа? шашып а? ж?зі?
Арайлым
Наурыз келді ??т болып,
Мына бізге с?т болып,
А??а аузымыз толады.
Бар жа?сылы? болады.
Гаухар
?нім де са?ан биім де
??т ?она? ?зім ?йімде.
?уаныш сыйлап еліме
К?лімде Наурыз к?лімде.
Шы??ыс
Мен Наурызбын,Наурызбын
Ж?ректерге н?р сепкен
Ма?дайымнан сипап мені,
С?йіп жатыр к?н к?ктем
Жары?ымды шуа?ымды
Алып келдім жер бетіне
?лыс к?ні мен к?ктемде.
Ж?ргізуші:
Сахналы? к?рініс: «Шы?бермес Шы?айбай мен Алдар к?се»
Шы?айбай: - Алла-ау, са?тай г?р! Неменеге ?аптап кеткен мына ж?рт? Шы?айбай?а ас беріп жатыр дей ме екен? Шы?айбайды? малын шашпа? ?ой, ойлары. Та?ы да демеуші бол, к?мектес деуден тайынбас. Кетейін, к?рінбей к?здеріне.
Алдар к?се: Оу, Ш?ке ?айда бара жатырсыз, ?айдан келе жатырсыз?(- деп т?с ?а?ыстырма? болады.) Оу, оу Ш?ке ?айда бара жатырсыз жылыстап. Б?гін той, к?ктем мерекесі, ел мерекесі. К?ппен бірге болмайсыз ба?
Шы?айбай: Б?л, Алдар п?ле, ?айдан тап болды екен - а. Алдаржан, шеттен ?келген тауарларым бар еді, ?тпей жат?аны. Шай-пай, б?л-п?л дегендей. Сонда бармасам болмас. Он табын жыл?ыны? ??ны еді.
Алдар к?се: Б?гінгі мерекені? ??рметіне тауар 50 % - ?а арзан?а, сатылсын деген жарлы? бол?анын естіп пе еді?із?
Шы?айбай: Тек, оны? бетін аула? ?ылсын, ??дайым – ай! Бір п?леге кіріп кетпей т?р?анда ж?німе кетейін.(деп а?ырын жылыстап шы?ып кетеді)
Алдар к?се: Оу, Ш?ке елмен бірге болы?ыз Ш?ке!(ж?гіріп кетеді)
- О, Жамал ?же, сіз естіген шы?арсыз, бізді? мерекемізді? р?мізін ?ара дауыл ?з патшалы?ына алып кетті. Наурыз тойымызды? к??іл-к?йін т?сірді. Бізге ?андай а?ыл бересіз?
Жамал ?же: (??мала? ашып, бал тартады)
– К?мегімді аямай, к?рген-білгенімді айтайын..Сендерді? г?лдері? аман-сау! Біра? та оны табу о?ай емес. Сусыз ш?лейттен, суы? таулар арасынан ?тулері? керек. Сендерді ?иыншылы? к?тіп т?р. Е?селері? т?спесін. Мен сендерге к?мектесемін, мына ?ажайып т?йір жіпті беремін. Осы т?йір жіп сендерге жол к?рсетеді.
Батырлар:
-Рахмет,?же!
Біз аттанайы?!
(Залды бір айналып шы?ып кетеді).
Ж?ргізуші:
-Салт-д?ст?рімізді са?та?ан,
?аза?ымнан айналдым.
Батырларымыз?а с?т-сапар деп,
«?ол к?рестіру» ойынын бастадым.
Ойын
«?ол к?рестіру». (Абай, Еділ, Махамбет, Мейірбан )
Ж?ргізуші: - Батырлар бірнеше к?н, бірнеше т?н ж?ріп келеді. Бір кезде алдарынан оша? басында отыр?ан Мыстан кемпір кездеседі. Батырларды? алдарында домалап келе жатыр?ан ?ажайып т?йір жіпке шап беріп, ?а?ып алып,ты?ып тастайды.
Мыстан:
-?й,сендер м?нда не?ып ж?рсі?дер?
Ж?ргізуші:
- Біздер ?ара дауыл патшалы?ын іздеп келе жатырмыз, ол бізді? г?лімізді алып кеткен. Мыстан ?же ?айтар бізді? ?ажайып т?йір жіпті!
Мыстан: - Жо?! Мен сендерге ?айтармаймын да, ?рі ?ткізбеймін. ?ара дауыл мені? досым ?ой. Мен неге сендерге болысуым керекпін? Ал егерде.сендер мені? ж?мба?тарымны? шешуін тапса?дар, сонда ?ана м?мкін ойланып ?арармын. Ж?мба?тар болса, ?те к?рделі, оны? жауабын ешкім таба алма?ан.
Батырлар:
- Саспа Мыстан ?же, сені? ж?мба?тары?ды шешеміз!
Мыстан:
-Олай болса, ты?да?дар:
1.Ж?з м?йізі бар,
?стінде киізі бар.
(киіз ?й)
2.??ла?ын б?рап, шерткені ол не?(Домбыра)
3.Шырк?белек айналар,
Беліне жіп байланар.
(?ршы?).
Мыстан: - Сендер расында тап?ыр екенсі?дер. Сонда да мен сендерге ?ажайып т?йір жіпті ?айтармаймын. Ол м?мкін ?зіме де керек болып ?алар. Мен одан да ?зіме тамаша жемпір то?ырмын, м?мкін.
Ж?ргізуші: - Ой, мыстан ?же, м?мкін сізді? ?атып ?ал?ан ж?регі?ізді бізді? балаларды? ?ле?-жыры жібітер.
Калиманы? орындауында тамаша ?н «Жан ана» ?абыл алы?ыздар!
Мыстан: - ?алай тамаша ?ндетесі?дер?! Мені? ж?регім жылыды, т?ла бойыма ?ан ж?гіріп, сендермен бірге би билегім келді ?ой. Рахмет, сендерді? тамаша ?ндері?е! М?, міне, ?ста?дар, ?ажайып т?йір жіптері?! Мен домбыра сатып алып, ?н айту?а ?йренбесем. ?ара дауыл мені? досым, оны? да ж?регін ?ндері?мен жібітуге тырысы?дар! Мен сендерді ?зім ?ара дауыл?а ертіп апарайын. Ал, кеттік ендеше!
Ж?ргізуші:
-Батырлар мен мыстан ?же ?рі ?арай жол тартты.
Ж?ргізуші:
-Бишілерде ?нер к?п,
Билейді биді м?нерлеп.
?аза? биін к?рі?дер,
?нерге ба?а бері?дер.
Би:
«Жігіттер биі». (На?ашыбай, Жас?лан, Махамбет, Саян)
Ж?ргізуші:
- Батырлар жолда келе жатады. Бір кезде шаршап-шалды?ып ??лап, ?й?ы?а батады. Батырлар жау?азын г?ліні? ж?пар иісін сезеді.
Мыстан кемпір:
- Батырлар-ау, жау?азын г?ліні? иісін сеземісі?дер? Біра?, г?ліміз ?лі ?ара дауылды? ?олында.
(Осы кезде ?ара дауыл ?шып келіп, батырлармен шай?асады. Батырлар же?іп,?арадауыл ??лайды).
Батырлар:
- ?айда,бізді? жау?азын?
?ара дауыл: - Айтамын, айтамын, жау?азынны? ?айда екенін, тек ?ана мені жібері?дерші?
Ж?ргізуші:
- Жібереміз, егерде з?лымды?ты ?ойса?.
?ара дауыл: - ?оямын, з?лымды?ымды ?оямын. Мені кешірі?дерші. Мен жал?ыз болдым, мені? ?ара ??гірімде м?найлы болды. Сосын жау?азын мені? к??ілімді к?терер деп ойладым. Мен ?атемді т?сіндім, мені жібері?дер, мен сендерге жау?азынды ?айтарамын.
(?ара дауыл жау?азынды алып келеді).
Ж?ргізуші: - Барлы? ертегідей, жа?сылы? з?лымды?ты же?еді. Б?гін де бізді? батырлар г?лді ??т?арып, мерекемізді? с?нін ашты.
Батырлар: - Біз ту?ан жерімізге мерекені ?айтарды?!
Ж?ргізуші:
-Бауырлас?а т?нтіміз,
Б?зылма?ан салтымыз.
Ке? даламны? ежелгі
?аза? деген хал?ымыз.
?зге ?лттай бізді? де
Бар д?ст?р мен салтымыз – дей келе мерекелік ша?ын коцертімізді ?абыл алы?ыздар!
1/ Ша?ын орталы? т?рбиеленушілеріні? орындауында
«?ыздар биі» (Айк?міс, А?бота, ?міт, Мархабат)
2/ Ша?ын орталы? б?лдіршіні ?ділді? орындауында «?оша?аным» ?ні
3/ Саян
?анша ?асыр с?н берген даламыз?а,
?згеше бір ?ні еді? байта? елді?.
С?лем, Наурыз!
Сен бізді? арамыз?а,
Алпыс екі жылдан со? ?айта келді?.
Сайлауг?л
К?ктем келбеті
Ыз?арлы к?н ауысып,
К?гінде ?арын тауысып.
К?ктем лебі еседі,
Та??ы н?рмен ?ауышып
?сем
К?к майса к?ктем келбеті,
?згеріп ??ір, жер беті.
Адамзат, бейне к?рінер,
Кеткендей ?ыспен бар дерті.
4/ «?ара жор?а» биі (На?шыбай, Махамбет,?діл, Еділ, Сабина, Динара, А?бота, Аружан)
5/ Даярлы? сыныбыны? ?ле? жырларын ?абыл алы?ыздар
А?б?пе
Наурыз мейрам ж?ректерге н?р сепкен,
Ма?дайымнан с?йіп жатыр к?н к?ктем.
Жары?ы?мен, шуа?ы?мен к?н-ана,
Алып келді? жер бетіне г?л к?ктем.
Кенжег?л
Наурыз келді тамаша,
?н айтамыз таласа.
Апам, атам той тойлап,
?уанып ж?р балаша.
Айна
Б?йшешектен білеміз,
К?ктем келіп ?ал?анын.
М?з боламыз к?леміз,
К?рсек г?л жар?анын.
Динара
Наурыз келді,н?ркелді.
Т?гел айма? т?рленді,
Наурызда к?лімдеп,
К?н н?ры т?гілді.
?міт
Уа, халайы?, халайы?!
М?нда назар салайы?,
Думандатып ба?шамда,
Наурыз тойын тойлайы?!
6/ Заринаны? орындауында «?збек биі» ?арсы алы?ыздар.
7/ А?бота
Таби?ат к?ркін келтіріп,
Жан-жануар серпіліп.
К?ттірген к?ктем келді? бе,
Жай?ал?ан г?лмен желпініп.
Сабина
?лысты? ?адам басып ?лы к?ні,
?йді? де к?ктей жаздап т?р уы?ы.
К??іл де наурызбенен шешек атсын,
Ж?ректі? сар?ылмасын жылылы?ы.
Назым
Жылды? басы Наурыз,
Жерді? басы Наурыз.
Мерекеге арналсын,
Б?гінгі жыр ?німіз.
Мархабат
?ніп еккен д?німіз,
Б?ршік жарды ба?ымыз.
С?скеде жаз т?нде ?ыс,
Келді, міне Наурыз!
Уа, а?айын туыс?ан,
Наурыз к?н туды шы?ыстан
Сол той?а келдім ша?ырып,
Ат терлетіп алыстан!
Индира
Мен Наурызбын,Наурызбын!
Ж?ректерге н?р сепкен.
Ма?дайымнан сипап мені,
С?йіп жатыр к?н к?ктем.
Жары?ымды шуа?ымды,
Алып келдім жер бетіне.
?лыс к?н мен к?ктемді.
8/ Махамбет пен Еділді? орындауында «К?к туды? желбірегені» ?ні
9/Т?сау кесу салты Наурыз тойы ?лысты? ?лы к?ні ?утты болсын! ?ашанда ??т – береке оралсын деп тойларда шашу салты елімні? ШАШУ!
Бір ?адам, екі ?адам жаса балам,
Келді ?ой енді міне, жас?а балам.
?мірде ?р ?адамы? ??тты болсын,
Ешкімні? ала жібін баспа балам.
Ала жібін жал?аннын естік б?гін,
?оша?ан т?сауы?ды кестік б?гін.
?олды жай а?айын бір кісідей,
??тты ?адам бала?а дестік б?гін.
10/Абай
??тты болсын ?лысты? ?лы к?ні,
Шаттандыр?ан елімді Т??ір н?ры
Таби?атты т?леткен н?рландырып,
??тты болсын Наурызды? жа?а к?ні.
Тілеген
Су сылдырап, жер к?ктеп,
Наурыз келсе жыр басы.
Бау-ба?ша ішін ?рнектеп,
?згерер ?зір т?л?асы.
М?ни
Ке?інен елге тарал?ан,
Негізі ерте ?алан?ан.
Е?бек, шатты?, жыл басы,
Наурыздан бастал?ан.
Мейірбан
Ежелгі шы?ыс еліміз,
А?са?ан арман ойы бар.
Тар?айды шері жеріні?,
Д?ст?рлі Наурыз тойы бар.
Арманг?л
Наурызым-сары уызым
Ж?деп еді? сен кетіп.
?айта келді? байта? елді?,
?уанышын к?лдетіп.
Ж?ргізуші:
Жыр сыйла?ан,н?р сыйла?ан тірлікке,
?астерлейік,?адірі?ді білдік пе!
??тты болсын ?лыс к?н ж?мылдыр?ан
Б?рімізді ынтыма? пен бірлікке!
??рметті ?ауым осымен б?гінгі ша?ын мерекелік думанымыз ая?талады. К??іл б?ліп келгендері?ізге рахмет. Барша?ыз?а Наурыз мейрамы ??тты болсын.
Келесі кездескенше. Сау болы?ыздар!
-Наурыз к?же–та?амны? е? ?лкені
Жадыратып,жаны?ды семіртеді.
Д?м таты?ыз,а?айын б?рыл бері,
Дастарханынан наурызды? д?л б?гінгі. – дей келе, ерте?гілігімізді? со?ында
барша?ызды д?м тату?а ша?ырамыз.
?н: «Наурыз»
