«Барлық тіршіліктің қоныс мекені, құт-берекесі – табиғат адамзат баласы үшін ең қажетті ұғым. Өйткені ол адамның өзін дүниеге келтіретін аяулы анасы».
1)Ой қозғау мақсатында оқушыларға берілген ұғымның мазмұнына сипаттама беру тапсырмасы беріледі.
1. Архей
2. Протерозой
3. Палеозой
4. Мезозой
5. Кайнозой
2) Үй тапсырмасын тірек- сызбаны пайдалана отырып сұрау.
Тірек-сызба жұмысы
Мезозой заманы
Триас Юра Бор
Триас
Жорғалаушылардың дене t-сы тұрақсыз.Тасбақа, гаттерия
Климат құрғақ, қосмекенділер жойылды.
Аңтісті кесіртке – триконодонт /сүтқоректі/
Юра
Динозаврлар – ғаламшарды билеушілер
Анд, Альпі, Гималай таулары көтерілді
Алғашқы құс – археоптерикс
Климат жылы, жабықтұқымдылар, тұқыммен көбею
Бор
Гүлді өсімдіктер, жалпақ жапырақты ағаштар
Жәндіктердің алуан түрлілігі
Климат суық, динозаврлар жойылды
Құстар мен сүтқоректілер кең таралды.
3) Семантикалық картамен үй жұмысын қорытындылау.
Р/с
Өсімдік,
жануар
Кезең
Құс
Гаттерия
Динозавр
Триконодант
Көбелек
Археоптерикс
Эвкалипт
Гүл
1
Триас
2
Юра
3
Бор
III.Жаңа сабақ
Сабақ жоспары:
1.Кайнозой заманы
2.Кезеңдері
3.Ароморфоздар
Жаңа сабақты түсіндірместен бұрын «Түртіп алу» стратегиясы бойынша «Инсерт» картасын қолдану.
Білемін
Жаңа мәлімет
Білгім келеді
Кайнозой заманы
Үштік кезең Төрттік кезең
Палеоген антропоген
неоген
IV.Бекіту.
Кітаппен жұмыс.
Кесте арқылы бекіту
Жер тарихы және ондағы тірі организмдердің даму шежіресі
Заман
Кезең
Уақытының өзгеруі (млн жыл есебімен)
Жануарлар дүниесі
Өсімдіктер әлемі
Кайнозой
Төрттік (антропоген)
Үштік (неоген, палеоген)
1,5
65
Қазіргі жануарлар дүниесі. Адамның пайда болуы
Жәндіктердің, сүйекті балықтардың, құстардың, сүтқоректілердің таралуы, көптеген ұлулардың жоғалаушылардың жойылуы
Қазіргі өсімдіктер әлемі
Жабықтұқымдылардың кеңінен таралуы
Мезозой
Бор
70
Сүйекті балықтардың кеңінен таралуы. Алғашқы құстар мен сүтқоректілердің пайда болуы
Жабықтұқымдылардың тарала бастауы, қырықжапырақтар мен ашықтұқымдылардың жойыла бастауы
Юра
58
Жәндіктердің, сүйекті балықтардың, жорғалаушылардың кең таралуы, Археоптерикстің пайда болуы
Ашықтұқымдылардың кең таралуы. Алғашқы жабықтұқымдылардың пайда болуы
Триас
35
Жорғалаушылардың кең тарала бастауы
Қырықжапырақтардың жойылуы, ашықтұқымдылардың дамуы
Палеозой
Пермь
55
Омыртқасыздардың, акулалардың кең таралуы. Жорғалаушылардың тарала бастауы
Ағаштәрізді қырықжапырақтардың жойыла бастауы
Тас көмір (карбон)
75-65
Қосмекенділердің кең таралуы, жәндіктердің пайда. Трилобиттердің жойылуы
Ағаштәрізді қырықжапырақтардың кең таралуы. Тұқымды қырықжапырақтардың пайда болуы
Девон
60
Теңіз омыртқасыздарының кең таралуы. Саусақ қанатты балықтардың, стегоцефалдардың пайда болуы
Псилофиттердің құрлыққа шығуы. Мүктердің, саңырауқұлақтардың пайда болуы
Силур
30
Теңіз омыртқасыздарының кең таралуы. Алғашқы балықтардың пайда болуы. Омыртқасыздардың құрлыққа шығуы
Мұхиттарда балдырлардың кең таралуы. Құрлықта псилофиттердің пайда болуы
Ордовик Кембрий
60 70
Ішекқуыстылардың, тікентерілілердің, трилобиттердің кең таралуы
Мұхиттарда балдырлардың кең таралуы
Протерозой
2600
Аэробты организмдердің пайда болуы. Көп жасушалы организмдердің пайда болуы. Омыртқасыздардың барлық типтерінің пайда болуы. Мұхиттарда балдырлардың таралуы
Архей
3500 4600
Бактериялардың, алғашқы бір жасушалы организмдердің пайда болуы
V. Білім жетілдіру.
Функционалдық сауаттылықты арттыру мақсатында
1. Сәйкестендіру тесті
1
Омыртқасыздардың даму кезеңі
Силур
2
Ең алғаш құрлыққа шыққан өсімдік
Юра
3
Сауытты балықтар пайда болды
Гаттерия
4
Тірі қазба
Девон
5
Археотерикс шықты
Псилофиттер
6
Қырықбуын, плаун, қырықжапырақтар пайда болды
Кембрий
7
Үш башпайлы жылқылар
Гиппариондар
8
Аймақтардың кеңеюі, ағза құрылысының күрделенуі
Дивергенция
9
Белгілердің ажырауы
Кайнозой
10
Жаңа өмір заманы
Ароморфоз
2. Деңгейлік тапсырмалар
I. Венн диаграммасы
II. Тест жұмысы
III. Біліміңді сына
3.Дискуссиялық өрнек
Р/с
Мазмұны
Келісемін
Келіспеймін
1
Үштік кезеңде адам тектес маймылдар мен адамның арғы тегі пайда болды.
2
Юра кезеңі гүлді өсімдіктердің қарқынды даму кезеңі деп аталады.
3
Құстар архозаврлардан пайда болды.
4
Протерозой ортадағы тіршілік деп аталады.
VI. Қорытындылау.
«Біз не білдік?»
«Не үйрендік?»
«Нені үйренгіміз келеді?»
VII. Үйге тапсырма
27.Кайнозой заманында жерде тіршіліктің дамуы. Гүлді өсімдіктердің өсімдіктердің қарқынды дамуы.