"?сімдіктер мен жануарларды? ?ыс?ы тіршілігі"

Х.Досмұхамедұлы атындағы орта мектеп

(Интелектуалды ойын)

Өткізген: Химия-биология пәнінің мұғалімі

Ермұханбетова Г.Ұ.

Тақырыбы: «Білгір биолог»

Мақсаты: Оқушылардың биология пәніне қызығушылығын оята отырып,

білімдерін тиянақтау

Түрі: интеллектуалды ойын

І тур «БӘЙГЕ» (10 балл)

(Тез жауап беріліуі керек . Әр дұрыс жауап 10 баллмен есептеледі)

1 Өсімдіктерді зерттейтін ғылым.\Ботаника\

2 Қазақстанның қызыл кітабы қашан шықты? . \ 1981 жылы\

3. Қазақстанда қанша қорық бар? . \ 9 \

4 Өсімдіктің өсім мүшелерін ата.\ тамыр, сабақ, жапырақ\

5 Өсімдіктің көбею мүшелері . \ гүл, жеміс, ұлпа\

6 Жасушаны ашқан ғылым . \ Роберт Гук \

7 Тек өсімдік жасушасына тән денешік . \ пластик \

8 Шығу тегі, құрылысы, атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы \ ұлпа\

9 Қарашірік, шымтезек қандай тыңайтқыштарға жатады \органикалық\

10 Тамыр шығу тегіне байланысты нешеге бөлінеді, оларды ата

\ 3- ке негізгі, жарнама ,қосалқы \

11 Бір жыл ішінде пайда болған сүрек қабаты \жылдық сақина \

12 Күн гүлі деп аталатын өсімдік \ күнбағыс \

13 Ең ірі жеміс \ асқабақ \

14 Фотосинтез процесін ашқан ғылым \ Тимирязов \

15 Жапырақтары түгелдей тікенге айналған өсімдік \ кактус \

16 Жарықта өсімдік жапырағынада жүретін проссесс \ фотосинтез\

17 Түрі өзгерген жер асты өркендері \ тамырсабақ , түйнек , пиязшық \

18 Түйнекте жетілмеген жапырақтың құрап түсіп қалған ізі \көзше\

19 Бидайдың жемісі не деп аталады \ дәнек \

20 Бір гүлде аталық пен аналықтың болуы \ қос жынысты \

ІІ тур «Кім білгір? » (1 балл)

(тест жұмысы )

ІІ турдан соң ұпайы аз 4оқушы ойыннан шығады .

ІІІ тур «Полиглот»

1 Өсімдіктің жер асты мүшесі \ тамыр - корень – root \

2 Ең ірі жеміс \ асқабақ - тыква - pumpkin \

3 Өсімдіктің қай мүшесі ( жасыл асхана ) деп аталады?

( жапырақ – лист - letter)

4. Өсімдіктің бүршік, жапырақ, гүл, жеміс бекінетін бөлімі

(сабақ-стебель- stalk)

5. Көбеюге қажетті жыныс мүшелері бар, бұтақтанбайтын, түрі өзгерген, қысқарған өркен (гүл-цветок- flower)

6. Мәңгі жасыл ағаш (шырша - ель- spruce)

(Ұпайы аз 3 оқушы ойыннан шығады.)

ІV тур «Ғажайып биология»

20

30

40

20

30

40

20

30

40

20- жануарлардың тіршілік орталары ( сулы, құрлық-ауа, топыра)

30-денесі бір ғана жасушадан тұратын ағзалар (бір жасушалар)

40- кез-келген жануардың сыртқы ортада болатын түрлі әсерлерге белгілі бір әрекет ретінде жауап беруі (тітіркендіргіштік)

20-жасыл эвглена көмегімен қозғалады? (талшық)

30-қолайсыз жағдайларды қорғайтын қабықша (циста)

40- мына органоидтардың қайсысы қай жәндікке тән: кірпікшелілер, талшық, жалғанаяқ (кірпікшелі кебісше, жасыл эвглена, амеба)

20- шаян, өрмекші, бунақденелілердің денесіндегі су, газ өтпейтін қатты қабықша ( хитин)

30- сүйекті шеміршекті, қанды, майды түзететін ұлпа (дәнекер)

40- нейронның ұзын және қысқа өсіндісі не деп аталады? ( аусон, дендрит)

(Ұпайы аз 1 оқушы ойыннан шығады.)

V тур «Дода»

(Биологиялық эстафета)

Бұл турда 1 оқушы 1 жемістің не өсімдіктің атын айтып, келесі оқушы сол өсімдіктің не жемістің соңғы әрпінен басталатын өсімдіктің атын айтуы керек. (Мысалы: алма-алмұрт, шие-емен.....)

VІ тур «Қорытынды»