§ 12 Туындыны табу ережелері

Мектеп: «Жаңа Ғасыр» №175 гимназия

Күні: 18.01.18ж

Мұғалімнің аты-жөні: Чокубасова Ж.М.

Сынып: 10А

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

§ 12 Туындыны табу ережелері

Сабақ мақсаттары

• Туынды табу ережелерін біледі.

• Туынды табу ережелерін дәлелдей алады.

• Формуларды есептер шығаруда қолдана алады.

Күтілтін нәтиже

Туындыны табу ережелерін тұжырымдай біледі,

Туындыны табу ережелері мен формулаларын есеп шығаруда қолдана алады.

Тілдік мақсаттар

• Туынды табу ережелерін ауызша тұжырымдай алады.

• Ауызша тұжырымдалған ережелердің формулаларын жаза біледі.

Пәнге тән лексика

мен терминалогия

• Функцияның өсімшесі, функцияның туындысы

• Дифференциалданатын функция

• Туындыны табу ережелері

Құндылықтарды дарыту

Пәнаралық байланыстар

Физика , қазақ тілі

АКТнықолдану дағдылары

Интербелсенді тақта, интернет желісі «Ideal» әдісін қолданамын.

Алдыңғы тақырып

• Туындының анықтамасы

• Туындыны табу формулалары

Әдіс-тәсілдер

Жұпта жұмыс істеу, сыни тұрғыдан ойлау, өзін-өзі бағалау, топпен жұмыс, сұрақ-жауап, талдау, қорыту, деңгейлеп саралап оқыту 

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

• Оқушылармен амандасып, сыныпты түгендеу

• Психологиялық ахуал туғызу :шаттық шеңберін жасату

• Топқа бөлу мозайка әдісі

Үй тапсырмасын тексеру : №179 f (x)

а) f (x) ә) f (x)

б) f (x) в) f (x)

№180 Функцияның туындысын табыңдар

а) f (x) ) ) +

ә) f (x) ) )

б) f (x) в) f (x)

Мозайка бөліктері

Бағалау кестесі

Сабақтың ортасы

Білу «Мозайка» әдісі Туындыны табу ережелерінен мозайка құрастыру ,формулаларын қорыту, мысал келтіру.(Оқушылар почта жәшігінен өздеріне келіп түскен хаттарды алады)

1-ереже: Егер нүктесінде және функцияның бар болса онда осы нүктеде олардың қосындыларының туындысы бар болады және ол

формуласымен өрнектеледі.

Мысалы:функциясының туындысын табайық.

Шешуі:

2-ереже: Егер нүктесінде және функцияның бар болса онда осы нүктеде олардың көбейтінділерінің туындысы бар болады және ол

формуласымен өрнектеледі.

3-ереже: Егер нүктесінде және функцияларының туындылары бар және болса, онда осы нүктеде олардың бөліндісінің де туындысы бар болады және ол

формуласы арқылы анықталады.

Дескриптор:

2) Түсіну «Эстафета»

Дескриптор

3) Қолдану «Деңгейлік тапсырмалар»

Оқулықпен жұмыс

А

№178 f (x) функциясының х₀ нүктесіндегі туындысын табыңдар:

В

№183 f ‘ (x) = 0 теңдеуін шешіңдер:

С

№190 f ^‘ (x) теңсіздігін шешіңдер:

Дескриптор

4) Талдау «Сәйкестендіру тесті»

Жауабы:

1-в 2-б 3-г 4-ә 5-а

1. Жинақтау Семантикалық карта

Дұрыс жауаптарға сәйкес әріптерден құралған сөзді табу

6) Бағалау «Туынды» ассосиациясын құру

Туынды

Тарихи дерек. 5-8 слайд 1-ұпай 
Туындылар және оларды функцияларды зерттеуде қолданылуы қарастырылатын математиканың бөлімі дифференциялдық есептеу деп аталады.Айырманы көрсететін Δƒ түріндегі өсімше туындыларымен жұмыс істегенде елеулі орын алады.Сондықтан да жаңа есептеу calculis differentialis ( қазақша айырмаларды есептеу деп аударылады)атауында латынша differentia (айырма) түрінде көрініс табуы орынды,бұл атау XVII ғасырдың аяғында,яғни жаңа әдіс дүниеге келгенде пайда болды. «Туынды» термині derivee деген француз сөзінің қазақша сөзбе-сөз аудармасы,және оны 1797 жылы француз математигі Ж.Лагранж (1736-1813) енгізген,қазіргі кездегі ý',ƒ' белгілеулерін де сол енгізген.Бұл атау мынадай ұғымның мағынасын ашады:ƒ'(x)функциясы ƒ(x)-тен шығады, ƒ(x)-тің туындысы болып табылады.Ағылшын математигі И.Ньютон ( 1643-1727) функцияның туындысын флюксия деп атайды,ал функцияның өзін флюксия деп атаған.Неміс математигі Г.Лейбниц (1646-1716) дифференциялдық қатынас туралы айтқан және туындыны түрінде белгілеген.Бұл белгілеу қазіргі әдебиетте де жиi кездеседі.Неміс математигі Г.Лейбниц (1646-1716) df символын f функциясының дифференциалын белгілеу үшін таңдап алған. f функциясының дифференциалын – ƒ'(х )туындысыны Δх өсімшесіне көбейтіндісі,яғни df= ƒ'(х ). Δх; Δх белгілеуін dx -пен алмастырып,оны былай да жазуға болады: df= ƒ'(х )dx осыдан ƒ'(х )= 

7) Бағалау

Оқулық

Htths://www blimland.kz/kk/home

#lesson=10070

Үлестірме материал А4 жазылған

Сабақтың соңы

Сабақ соңында оқушылардың жинаған фишка түстерін анықтаймын

Сары түс - Жинақтау – «Жарайсың!»

Қызыл түс - Талдау - «Жақсы»

Жасыл түс – Қолдану – " Дегенмен, әлі де іздену керек!»

Қоңыр түс – Білу, түсіну – «Көп іздену керек!»

Қоңыр,жасыл,қызыл,

Сары, көк дөңгелекшелер.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Сабақ барысында :

саралау жұмысының диалог жəне қолдау көрсету тәсілін кейбір оқушыларға тапсырманы орындау барысында қолданатын есептеріне ауызша нұсқау көрсетті,кейбір оқушыларға жан-жақты əрі нақты көмек қажет болғанда қолдандым;

Бағалау тәсілі. Оқушылардың тапсырмалардың әр түрін орындағанда үнемі бағаланып отыруы – балалардың алға ұмтылып, ынталануына ықпал етеді;

Оқушылар топпен орындалған жұмыста берілген дескриптор бойынша бір-бірін бағалайды;

Ал есептер шығару кезінде берілген дескриптор бойынша өзін-өзі бағалайды.

Нәтижесінде «Блум» таксономиясы бойынша мынандай бағалау болады:

Сабақ соңында оқушылардың жинаған фишка түстерін анықтаймын

Сары түс - Жинақтау – «Жарайсың!»

Қызыл түс - Талдау - «Жақсы»

Жасыл түс – Қолдану – " Дегенмен, әлі де іздену керек!»

Қоңыр түс – Білу, түсіну – «Көп іздену керек!»

Математика сабағында сақталу керек қауіпсіздік техникасы ережелері

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

1. Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

1. Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

1. Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?