kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер

Нажмите, чтобы узнать подробности

Сабақтың тақырыбы:  Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер.

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік: Оқушылардың қос сөздер туралы алған  білімдерін тереңдету, жаттығу жұмысы, деңгейлік тапсырмалар арқылы қос сөздерді мәтіннен таба білуге үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың көру жадыларын және шығармашылық қабілеттерін дамыту, ізденушілік, шапшаң ойлаушылық  қабілеттерін арттыру, топпен жұмыс істеу қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік:  Ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу. Отанды сүю, ұлтжандылық қасиеттерге баулу.

Сабақтың көрнекіліктері: интербелсенді тақта

Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгерту.

Сабақтың әдістері:  Жаттығу жұмыстары, семантикалық картамен жұмыс, оқулықпен жұмыс, шығармашылықпен айналысу.

Сабақтың барысы:

  1. Ұйымдастыру: Оқушыларды түгендеу, сабақтың өту барысымен таныстыру. Сынып ережесімен таныстыра отырып, оқушыларды 3 топқа бөлу.

-Оқушылар, бүгінгі біздің сабағымыз-басқа сабақтардан өзгеше өтпек. Себебі бүгінгі сабағымыз-ойын сабағы болмақ.

2. Үй тапсырмасы

«Қайталау-оқу анасы» дегендей өткен сабағымызды еске түсіріп алсақ.

  1. Сөзжасам дегеніміз не?
  2. Жаңа сөздердің жасалуының қандай тәсілдері бар?
  3. Туынды сөздердің лексикалық жолмен жасалуы дегеніміз не?Мысал?
  4. Жұрнақтар жалғану арқылы жасалған туынды сөздер дегеніміз не? Мысал?
  5. Бірігу жолымен жасалған туынды сөздер дегеніз не? Мысал?
  1. Жаңа сабақ

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы- қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер.

Сөздердің қосарланып немесе қайталанып

айтылуынан жасалған сөздер қос сөздер деп аталады.

1. Көре – көре көсем боласың,

    Сөйлей – сөйлей шешен боласың

Түбірдің түгелдей қайталануы арқылы жасалады.

2. Анасы мен баласы жүзбе-жүз көрісті.

Бір сыңары қосымшалы, бір сыңары

қосымшасыз бір түбірдің қайталануы

3. Барар –бармасымды Құртқа біледі.

Бір түбірге әр түрлі қосымша жалғанып

қайталануы арқылы жасалады.

4. Апасы үйге ет-мет, шай-пай сияқты  азықтарды ала келіпті.

Екінші сыңары бірінші сыңарына еліктеу

 мәнінде жұмсалуы арқылы жасалады.

5. Түнге қарай ауа райы бұзыла бастады, артынша найзағай жарқ-жұрқ етіп

Үрейді ұшырды.

Еліктеуіш сөздің екінші сыңары кейбір дыбыстық

 өзгерістерге ұшырап жасалуы.

6. Алма бағында қып-қызыл алмалар үлбіреп пісіп тұр.

Түбір сөздің алдынан күшейткіш буын қосылып айтылуы

  1. Оқулықпен жұмыс

Мына сөздерден қос сөз жасап жазыңдар.

Дәрі-дәрмек, мал-жан, жора-жопсы, киім-кешек, ойын-сауық, ине-жіп, құрбы-құрдас, зорлық-зомбылық, ата-жұрт

2. Шығармашылық жұмыс

Суретке қарап, әңгіме құра

3.“Тақия тастамақ”

Бір оқушы қос сөздің бір сыңарын айтады, екіншісі жалғасын тауып, қалай жасалғанын айту керек.

4.“Соқыртеке”

Жасырын сөздерді айту:

У-шу, ұзын-қысқа, үлкен-кіші, жеміс-жидек,  жұп-жұмсақ, тәп-тәтті

5. Деңгейлік тапсырмалар

“Күш сынасу”

Оқушылар қазақ тілі сабағын тып-тыныш тыңдап, емін-еркін өз ойларын айтты.

Қызыл- сөйлем мүшесіне талдау

Сары-  дыбыстық талдау жасау

Көк- түбір мен қосымшасын ажырату

6. Жеке оқушылармен жұмыс.

7. Семантикалық картамен жұмыс

Оқулықтағы 383-жаттығуды ауызша орындаймыз.

Төмендегі қос сөздердің қайсысында жаңа лексикалық мағына бар, қайсысында ондай мағына жоқ екенін анықта.

8.Сабақты қорытындылау.

-Сабағымызды бекіту үшін мына сұрақтарға жауап береміз.

Қос сөз дегеніміз не?

Қос сөздер нешеге бөлінеді

Қайталама қос сөз деген не?

«Тау-тау»  қалай жасалған?

«жүзбе-жүз» қалай жасалған?

«Орынды –орынсыз» қалай жасалған?

«Ет-мет» қалай жасалған?

«Жалт-жұлт» қалай жасалған?

«Қып-қызыл» қалай жасалған?

Біріккен сөз дегеніміз не?

Елтаңбаның авторы кім?

Тудың авторы кім?

Әнұранның авторлары кімдер?

9. Үйге тапсырма

384-жаттығу, ереже жаттау.

«Ынтымағы жарасқан егеменді елміз!» тақырыбында қос сөздерді кірістіре отырып  эссе жазу.

10. Бағалау

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер»

Күні: 28.04.2017

Пәні: Қазақ тілі

Сыныбы: 5

Сабақтың тақырыбы: Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер.

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік: Оқушылардың қос сөздер туралы алған білімдерін тереңдету, жаттығу жұмысы, деңгейлік тапсырмалар арқылы қос сөздерді мәтіннен таба білуге үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың көру жадыларын және шығармашылық қабілеттерін дамыту, ізденушілік, шапшаң ойлаушылық қабілеттерін арттыру, топпен жұмыс істеу қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу. Отанды сүю, ұлтжандылық қасиеттерге баулу.

Сабақтың көрнекіліктері: интербелсенді тақта

Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгерту.

Сабақтың әдістері: Жаттығу жұмыстары, семантикалық картамен жұмыс, оқулықпен жұмыс, шығармашылықпен айналысу.

Сабақтың барысы:

  1. Ұйымдастыру: Оқушыларды түгендеу, сабақтың өту барысымен таныстыру. Сынып ережесімен таныстыра отырып, оқушыларды 3 топқа бөлу.

-Оқушылар, бүгінгі біздің сабағымыз-басқа сабақтардан өзгеше өтпек. Себебі бүгінгі сабағымыз-ойын сабағы болмақ.

2. Үй тапсырмасы

«Қайталау-оқу анасы» дегендей өткен сабағымызды еске түсіріп алсақ...

  1. Сөзжасам дегеніміз не?

  2. Жаңа сөздердің жасалуының қандай тәсілдері бар?

  3. Туынды сөздердің лексикалық жолмен жасалуы дегеніміз не?Мысал?

  4. Жұрнақтар жалғану арқылы жасалған туынды сөздер дегеніміз не? Мысал?

  5. Бірігу жолымен жасалған туынды сөздер дегеніз не? Мысал?

  1. Жаңа сабақ

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы- қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер.

Сөздердің қосарланып немесе қайталанып

айтылуынан жасалған сөздер қос сөздер деп аталады.

1. Көре – көре көсем боласың,

Сөйлей – сөйлей шешен боласың

Түбірдің түгелдей қайталануы арқылы жасалады.

2. Анасы мен баласы жүзбе-жүз көрісті.

Бір сыңары қосымшалы, бір сыңары

қосымшасыз бір түбірдің қайталануы

3. Барар –бармасымды Құртқа біледі.

Бір түбірге әр түрлі қосымша жалғанып

қайталануы арқылы жасалады.

4. Апасы үйге ет-мет, шай-пай сияқты азықтарды ала келіпті.

Екінші сыңары бірінші сыңарына еліктеу

мәнінде жұмсалуы арқылы жасалады.

5. Түнге қарай ауа райы бұзыла бастады, артынша найзағай жарқ-жұрқ етіп

Үрейді ұшырды.

Еліктеуіш сөздің екінші сыңары кейбір дыбыстық

өзгерістерге ұшырап жасалуы.

6. Алма бағында қып-қызыл алмалар үлбіреп пісіп тұр.

Түбір сөздің алдынан күшейткіш буын қосылып айтылуы

  1. Оқулықпен жұмыс

382-жаттығу

Мына сөздерден қос сөз жасап жазыңдар.

Дәрі-дәрмек, мал-жан, жора-жопсы, киім-кешек, ойын-сауық, ине-жіп, құрбы-құрдас, зорлық-зомбылық, ата-жұрт


  1. Шығармашылық жұмыс

Суретке қарап, әңгіме құра


  1. Тақия тастамақ”

Бір оқушы қос сөздің бір сыңарын айтады, екіншісі жалғасын тауып, қалай жасалғанын айту керек.

  1. Соқыртеке”

Жасырын сөздерді айту:

У-шу, ұзын-қысқа, үлкен-кіші, жеміс-жидек, жұп-жұмсақ, тәп-тәтті

  1. Деңгейлік тапсырмалар

Күш сынасу”

Оқушылар қазақ тілі сабағын тып-тыныш тыңдап, емін-еркін өз ойларын айтты.

Қызыл- сөйлем мүшесіне талдау

Сары- дыбыстық талдау жасау

Көк- түбір мен қосымшасын ажырату

  1. Жеке оқушылармен жұмыс.

Семантикалық карта

Мысалдар

Қысқарған

сөз

Біріккен

сөз

Қос

сөз

1

Бүгін




2

БҰҰ




3

Азық-түлік




4

Әке-шеше




5

Ақтау





Оқулықтағы 383-жаттығуды ауызша орындаймыз.

Төмендегі қос сөздердің қайсысында жаңа лексикалық мағына бар, қайсысында ондай мағына жоқ екенін анықта.


11.Сабақты қорытындылау.

-Сабағымызды бекіту үшін мына сұрақтарға жауап береміз.

Қос сөз дегеніміз не?

Қос сөздер нешеге бөлінеді

Қайталама қос сөз деген не?

«Тау-тау» қалай жасалған?

«жүзбе-жүз» қалай жасалған?

«Орынды –орынсыз» қалай жасалған?

«Ет-мет» қалай жасалған?

«Жалт-жұлт» қалай жасалған?

«Қып-қызыл» қалай жасалған?

Біріккен сөз дегеніміз не?

Елтаңбаның авторы кім?

Тудың авторы кім?

Әнұранның авторлары кімдер?


  1. Үйге тапсырма

384-жаттығу, ереже жаттау.

«Ынтымағы жарасқан егеменді елміз!» тақырыбында қос сөздерді кірістіре отырып эссе жазу.


  1. Бағалау



Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Всем учителям

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 5 класс

Скачать
Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер

Автор: Басыгараева Раушан Сансызбаевна

Дата: 11.05.2017

Номер свидетельства: 414379

Похожие файлы

object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(124) ""Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздер" 5 сынып қазақ тілінен ҚМЖ"
    ["seo_title"] => string(76) "k_osarlanu_zholymien_zhasalg_an_tuyndy_sozdier_5_synyp_k_azak_tilinien_k_mzh"
    ["file_id"] => string(6) "386654"
    ["category_seo"] => string(13) "vsemUchitelam"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1485971898"
  }
}
object(ArrayObject)#873 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(19) "Қос сөздер"
    ["seo_title"] => string(12) "k_os_sozdier"
    ["file_id"] => string(6) "414961"
    ["category_seo"] => string(13) "vsemUchitelam"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1494656748"
  }
}
object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(271) "Озерный  орта мектебіні? ?аза? тілі ж?не ?дебиеті п?ніні? м??алімі Куандыкова Шолпан Рамазановнаны? ?аза? тілінен к?нтізбелік-та?ырыпты? жоспары (5-сынып)"
    ["seo_title"] => string(166) "oziernyi-orta-miektiebinin-k-azak-tili-zh-nie-diebiieti-p-ninin-mu-g-alimi-kuandykova-sholpan-ramazanovnanyn-k-azak-tilinien-kuntizbielik-tak-yryptyk-zhospary-5-synyp"
    ["file_id"] => string(6) "280886"
    ["category_seo"] => string(7) "prochee"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1453445542"
  }
}


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

Распродажа видеоуроков!
ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства