"Бейнелеу ?неріні? тарихынан. ?алау рай" 9-сынып ашы? саба?

Тест.

Қазақ бейнелеу өнірі тарихы. Қалау рай.

1. Қазақ бейнелеу өнерінің ежелгі түрі?

A)қолөнер; B)кескіндеме; C)графика; D)мүсін өнер.

2. Қазақ бейнелу өнерінің бастауында тұрған этнограф-ғалым?

A)Ә.Қастеев; B)С.Герасимов; C)Ш.Уәлиханов; D)А.Пластов

3. қалау, тілекті білдіретін етістіктің райын көрсетіңіз?

A)ашық; B)бұйрық; C)қалау; D)шартты

4. Қалау райлы етістік қандай жұрнақ арқылы жасалады?

A)-са, -се; B)-ғы, -гі, -қы, -кі; C)-да, -де, -та, те; D)-қан, -кен, -ған, -ген

5. Жақсыз сөйлемнің баяндауышының формасын анықтаңыз: Менің оны тыңдағым келеді.

A)көсемшенің –іп, -ып жұрнағынан соң көмекші етістіктің болымсыз етістіктен; B)Бол, еді сияқты етістіктердің тіркесуі; C)бол, керек, тиіс сөздері; D)-қы, -ғы, -кі, -гі жұрнақты қалау райлы етістіктен

Тест.

Қазақ бейнелеу өнірі тарихы. Қалау рай.

1. Қазақ бейнелеу өнерінің ежелгі түрі?

A)қолөнер; B)кескіндеме; C)графика; D)мүсін өнер.

2. Қазақ бейнелу өнерінің бастауында тұрған этнограф-ғалым?

A)Ә.Қастеев; B)С.Герасимов; C)Ш.Уәлиханов; D)А.Пластов

3. қалау, тілекті білдіретін етістіктің райын көрсетіңіз?

A)ашық; B)бұйрық; C)қалау; D)шартты

4. Қалау райлы етістік қандай жұрнақ арқылы жасалады?

A)-са, -се; B)-ғы, -гі, -қы, -кі; C)-да, -де, -та, те; D)-қан, -кен, -ған, -ген

5. Жақсыз сөйлемнің баяндауышының формасын анықтаңыз: Менің оны тыңдағым келеді.

A)көсемшенің –іп, -ып жұрнағынан соң көмекші етістіктің болымсыз етістіктен; B)Бол, еді сияқты етістіктердің тіркесуі; C)бол, керек, тиіс сөздері; D)-қы, -ғы, -кі, -гі жұрнақты қалау райлы етістіктен

рефлексия

Мен не білемін	Мен не білдім	Менің не білгім келеді

рефлексия

Мен не білемін	Мен не білдім	Менің не білгім келеді

9-сыныптың қазақ тілі пәнінен «Қазақ бейнелу өнері тарихы. Қалау рай» тақырыбы бойынша сабаққа өзіндік талдау

Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік: Етістіктің рай категориясын топтастыра отырып, қалау раймен терең танысу.

1. Дамытушылық: Ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту, сауатты жаза білуге дағдыландыру, ойларын еркін жеткізуге дамыту.

2. Тәрбиелек: Қазақ бейнелеу өнерінің шығу тарихын біліп, Қазақстанның көркем өнерін танып, құрметтеуге тәрбиелеу.

Бұл сабақ тақырыптық-күнтізбелік жоспарға сәйкес келеді.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың типі: жаңа сабақ

Сабақтың құрал-жабдықтары: оқулық, сөздік, тақта, слайдтар, тест, проэктор.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ-жауап, сөздік жұмыс, оқулықпен жұмыс, тест әдісі, бір-бірін тексеру

Пән аралық байланыс: бейнелеу өнері, тарих.

Бұл сабаққа дайындалаған кезде негізгі құрал –оқулық және де қосымша әдебиетке, сөздіктерге сүйендім. «Қазақ тілі мен әдебиет сабақтарын көп деңгейлі тапсырмалар арқылы оқыту» деген өз жеке бас мәселемнен тыс шықпауға тырыстым.

Бұл сабақ «Қазақстан суретшілері» атты модулдің бірінші сабағы болғандықтан, собағымның типі жаңа сабақ. Сабақтың басында эпиграф ретінде алған М.Горкийдің сөздері, миға шабу әдісі ретінде, оқушылардың сабақ барысында қандай нәтижеге келетіндеріне бағыт берді.

Сабаққа қысқаша және де нақты мақсат қойдым. Дамытушылық мақсатыма сабақ барысында берілген ауызша, жазбаша әр оқушының мүмкіндігінше орындалған тапсырмалар арқылы жеттім. Сабаққа қойылған білімділік мақсатының нәтижесі, оқушылардың ҰБТ мен ОЖСБ-дан алынған тесттерге дұрыс жауап бергендері. Ал тәрбиелік мақсатымның нәтижесі сабақ соңында өткізілген рефлексия жауаптарынан байқауға болады, себебі оқушылар «Менің не білгім келеді » деген сұраққа, Қазақстанның басқада жазушыларымен танысқылары келетінін айтқаны.

Сабақты талдайтын болсақ, сабақ барысында оқушылар сабаққа белсене қатысты. Мұғалім мен оқушы, оқушы мен оқушы арасындағы қарым-қатынасқа қарағанда, сабақта бұлардың түсінішпеншілігі, бір-біріне деген сый-құрметі байқалады. Оқушылар өз деңгейіне сай білімдерін көрсете білді, деңгейлік тапсырмалардың жақсысы, оқушылар бір деңгейден екінші деңгейге көшуге тырысып, өз білімдерін жетілдіре түсетіні. Сол себептен менің жеке мәселем мен бүгінгі сабаққа қойған мақсатым бір нәтижеге жетті деп ойлаймын.

Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік: Етістіктің рай категориясын топтастыра отырып, қалау раймен терең танысу.

1. Дамытушылық: Ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту, сауатты жаза білуге дағдыландыру, ойларын еркін жеткізуге дамыту.

2. Тәрбиелек: Қазақ бейнелеу өнерінің шығу тарихын біліп, Қазақстанның көркем өнерін танып, құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың типі: жаңа сабақ

Сабақтың құрал-жабдықтары: оқулық, сөздік, тақта, слайдтар, тест, проэктор.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ-жауап, сөздік жұмыс, оқулықпен жұмыс, тест әдісі, бір-бірін тексеру

Пән аралық байланыс: бейнелеу өнері, тарих

Сабақың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі:

2. Жаңа сабақ:

“Жазуды бастардың алдында мен өзіме үш сұрақ қоямын:
не жазғым келеді?
қалай жазғым келеді?
не үшін жазғым келеді?”

М.Горький

Мен не білемін	Мен не білдім	Менің не білгім келеді

Жаңа сөздермен танысу, сөйлем құрастыру

Оқулықтарыңды 91-бетте ашыңдар

Мәтінді оқу, ауызша сұрақтарға жауап беру:

1.Қазақ бейнелеу өнері деген қандай өнер?

2.Қазақ бейнелеу өнерінің ежелгі түрі не?

3.Қазақ бейнелеу өнерінің бастауында кім тұр?

4.Қазақстанда бейнелеу өнерінің кәсіби шеберлерін даярлайтын студия қашан ұйымдастырылды?

5. Ол студияда кімдер сабақ барді?

6. Қазақ бейнелеу өнері шығармаларының алғашқы көрмесі қашан ұйымдастырылды?

7. Ол көрме қай қалада ұйымдастырылған?

-Мәтінді талдадық, ал енді кітаптарыңды жауып сұхбаттасып көрейік. қазір сендерге 1-2 минут уақыт беріледі, осы мәтін бойынша бір-бірлеріне сұрақ құрастырып, жауап беріп көрейік.

Кітаптарыңды ашыңдар, осы мәтіннен не істеді? Қайтті? Деген сұрақтарға жауап беретін сөздерді тауып көрейік№

-бұл сөздер қай сөз табына жатады?,

-неге? Не себептен етістік?

-дұрыс. Сабағымыздың мақсатының бірі етістіктің рай категориясын еске түсіріп, қалау раймен тереңдете танасатанамыз болған.

Етістік райлары – дегеніміз орындаушының іс-қимылға
байланысты ой-пікірін, қатысын білдіреді.

Қалау рай- қалау, тілекті білдіреді

Жасалу жолы:

Етістік + -ғы/-гі, -қы/-кі + тәуелдік жалғау кел етістігі

Мысалы: Менің теледидар көргім келеді.

Менің қалаға барғым келеді.

Қалау райдың жасалу үлгісі

түрі	жақ	есімдік	“бар” етістігі	“көр” етістігі
Жекеше түрі	І	Менің	Барғым келеді	Кергім келеді
	ІІ	Сенің Сіздің	Барғың келеді Барғыңыз келеді	Көргің келеді Көргіңіз келеді
	ІІІ	Оның	Барғысы келеді	Көргісі келеді
Көпше түрі	І	Біздің	Барғымыз келеді	Көргіміз келеді
	ІІ	Сендердің Сіздердің	Барғыларың келеді Барғыларыңыз келеді	Көргілерің келеді Көргілеріңіз келеді
	ІІІ	Олардың	Барғылары келеді	Көргілері келеді

-Ал енді осы үлгіге қарап ұш, ойна деген сөздерді жіктеп көрейік

Деңгейлік тапсырмалар

ІІІ- деңгей: жаз, жина , сат етістіктерін қалау райда жіктеу

ІІ-деңгей : берілген сөздерден сөйлем құраңдар, қалау райды ажыратыңдар.

1. Қазақ, оқығым, туралы, мен, бейнелеу, кітап, келеді, өнер.

1. Деген, алғым, жақсы, “бестік”, салып, сурет, баға, келеді.

3) Кәсіпқой, болғысы, бейнелеу, Асан, шебері, келеді, өнерінің.

І-деңгей : “Болашақта кім болғым келеді?” тақырыбына шағын шығарма жазу.

-жарайсыңдар ал қазір сабақты бекітуге тест жұмысы

Тест.

Қазақ бейнелеу өнірі тарихы. Қалау рай.

1. Қазақ бейнелеу өнерінің ежелгі түрі?

A)қолөнер; B)кескіндеме; C)графика; D)мүсін өнер.

2. Қазақ бейнелу өнерінің бастауында тұрған этнограф-ғалым?

A)Ә.Қастеев; B)С.Герасимов; C)Ш.Уәлиханов; D)А.Пластов

3. қалау, тілекті білдіретін етістіктің райын көрсетіңіз?

A)ашық; B)бұйрық; C)қалау; D)шартты

4. Қалау райлы етістік қандай жұрнақ арқылы жасалады?

A)-са, -се; B)-ғы, -гі, -қы, -кі; C)-да, -де, -та, те; D)-қан, -кен, -ған, -ген

5. Жақсыз сөйлемнің баяндауышының формасын анықтаңыз: Менің оны тыңдағым келеді.

A)көсемшенің –іп, -ып жұрнағынан соң көмекші етістіктің болымсыз етістіктен; B)Бол, еді сияқты етістіктердің тіркесуі; C)бол, керек, тиіс сөздері; D)-қы, -ғы, -кі, -гі жұрнақты қалау райлы етістіктен

-ал енді дәптерлеріңді ауыстырып, тақтадағы дұрыс жауаптарымен тексеріндер.

«0» қате – «5»

«1» қате – 4

«2» қате – 3

«3-5» қате - 2

Үйге тапсырма:

ІІІ- деңгей: 93-бет, 3-тапсырма.

ІІ-деңгей : 93-бет, 5-тапсырма.

І-деңгей : шеберлік, өнер тақырыбына 4 мақал-мәтел жазып, жаттау.

Оқушыларды бағалау.

рефлексия

Мен не білемін	Мен не білдім	Менің не білгім келеді