Саба?ты? та?ырыбы: ?айталау
Саба?ты? ма?саты:
- Білімділік: І то?санда ?тілген материалдарды ?айталата отырып, о?ушыларды? білім-білік да?дыларын ?алыптастыру, тарихты сыни т?р?ыда талдай алатын білімді азамат т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: ?айталау
?дісі: интерактивті
П?наралы? байланыс: бейнелеу ?нері, география, орыс тілі, ?аза? ?дебиеті
К?рнекілік: карта, сызба
- А?ыз бойынша сактарды? ата-бабасы кімдер?
А?ыз бойынша са?тарды? ?ш Саба?ты? барысы: І.?йымдастыру кезе?і
- О?у ??ралын тексеріп т?гелдеу
- ?н?ран орындау, «Хабар»
- О?ушылар зейінін саба??а аудару
ІІ.?й тапсырмасын с?рау:
- ?улетіні? ?айсысы т???ыш патша ?рпа?ы атанды?
- Са? ко?амында абыздарды? киген киіміні? т?сі.
- Кирді? колынан ?аза тапкан Томиристі? ?лы.
- «Сен ?ан?а тоймаушы еді?, енді той» деген с?з кімдікі?
- Б.з.б. IV ?асырды? 30-жылдары сак-скиф жеріне грек-македондыктарды бастап келген ?олбасшы.
- Грек-македон ?скеріні? ?ндістан?а жоры?ына ?атыскан массагет тайпасыны? ауыр ?ару-жара?ты атты ?скері калай аталады?
- Парсы патшасы I Кир кай ?зенні? бойына ?ала т?р?ызды?
?айталанатын материалдар:
- Тарих п?ні туралы
- Тарихты? ?айнар к?зі
- Жазба деректер
- Заттай деректер
- ?лке тану дегеніміз не?
- Тарих ж?не уа?ыт
- Тарих ж?не ке?істік
- Тарихи карталар
- ?аза?стан-?лемдегі ірі мемлекеттерді? бірі
- Бізді? Отанымыз-?аза?стан
- ?аза?стан хал?ы
- Адамды кім жаратты?
- Тас д?уірі
- ?ола д?уірі
- Са?тар
Бекіту:
Ü «И?-жо?»
Ü Бетпе-бет
Ü Эрудит
Ü М?ны ?ркім білуі тиіс
Ü Эссе
Ба?алау:
?йге тапсырма: І то?сан материалдарын ?айталау.
5-сынып. ?аза?стан тарихынан ??гімелер
Саба?ты? та?ырыбы: §18. «Алтын киімді адам»
Саба?ты? ма?саты.
- Білімділік: Са? д?уіріне жататын археологиялы? ескерткіштерді сипаттай отырып, материалды, рухани м?дениетті? к?рсеткіші - ?нер туындыларымен са?тарды? м?дени-экономикалык даму д?режесіні? белгісі ретінде таныстыру.
- Дамытушылы?: Картаны? к?мегімен сак д?уіріне катысты ескерткіштерді? тарал?ан аума?ымен танысу, тарихи-м?дени ескерткіштер негізінде сактарды? экономикалы?, м?дени даму д?режесін ба?алап, талдап, ой ?орыта білуге, ізденуге ?йрету.
- Т?рбиелік: Са?тарды? рухани ж?не материалды? м?дениет ескерткіштеріне с?йене отырып, о?ушыларды м?дениетті с?йіп, ??рметтеуге, м?дениетті? адам ?мірінде алатын ма?ызын т?сіне білуге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас
?дісі: интерактивті
П?наралы? байланыс: бейнелеу ?нері, география
К?рнекілік: Сак ?ор?андарына ж?ргізілген экспедициялы ж?мыстарды? картасы. Са?тарды? м?дениетін сипаттайтын зергерлік ?нер туындыларыны? суреті.
Саба?ты? барысы: I. ?йымдастыру кезе?і.
II. ?й тапсырмасы
Та?ырыпты? со?ында?ы мына с?ра? тапсырмалар?а с?йене отырып сыныпты? саба?ка дайынды?ын тексеріп шы?амын.
1.Тарих атасы Геродотты? жазбаларында са?тарды? жауынгерлігі ?алай бейнеленген?
2. Отаншылды?, ?лтжандылы? деген с?здерді калай т?сінесі?дер?
3. Шыракты? ерлігі туралы ?ыс?аша ??гімелеп бері?дер.
4. Парсылармен бірге одак к?рып, са?тар ?андай елдерге жоры? жасады, сол мемлекеттердін аума?ын картадан белгілендер.
5. Са?тар?а катысты та?ырыпты? м?тіндерін пайдалана отырып, жасал?ан хронологиялы? ретпен тарихи о?и?аларды баяндап шы?ы?дар.
Т?мендегі тапсырманы орында?дар: Б?лар кімдер?
Кир-...............
Томирис -..............
Спаргапис -.............
Ескендір З?лкарнайын -.........
Зарина-..............
Жа?а саба?ты? жоспары:
1. Есік ?ор?аны.
2. «Алтын киімді адам».
Б?гінгі та?ырыбымыз б?рын?ы саба?тарда ?ткен сактар тарихыны? ж?йелі жал?асы екендігі, «ерте к?шпелілер д?уірі» деген атпен белгілі б?л д?уірді? басты ерекшеліктерін, оны? ?аза?стан тарихында алатьш орнын айта келіп, окушыларды? танымын жа?а арна?а ба?ыттаймын. К?рнекі ??ралдар ар?ылы о?ушы назарын жа?а саба?ка аударып, оларды? та?ырыпка ?ызы?ушылы?ын тудыру?а к?ш саламын.
Са? ко?амы м?дениетіні? даму д?режесі к?рсеткіші ретінде сак д?уіріні? ?нер туындыларын о?ыт?анда т?мендегі негізгі міндеттерді басшылыкка аламын:
· сактарды? жерлеу д?ст?рі,
· сактарды? ?нер туындыларыны? стильдік ерекшелігі,
· ?нер туындылары негізінде сактарды? д?ниетанымын керсету.
Б?л такырыпты ?ткенде, сактарды? ?нер туындыларыны? е? бір тамаша ку?гері - «Алтын киімді адам» к?не заманны? те?десі жо? ж?дігері деп атап, оны зерттеп тапкан белгілі ?алым, археолог К. А?ышевті? е?бек жолымен таныстырып, «Алтын киімді адамны?» табылу тарихына токталып кетемін. Окушыларды? ?йден жинастырып, дайындап келген суреттерін пайдалана отырып, са? ?неріні? стильдік ерекшеліктерін сипаттаймын. «Алтын киімді адам?а» окулыкта берілген сипаттаманы о?и отырып, оны суреттен тауып алу?а ?рекеттендіремін. Б?л о?ушыларды бай?а?ыштыкка икемдейді. Одан кейін ?азіргі та?да осы «Алтын киімді адам» бейнесі ?аза?станны? егемендігіні? символына айналып, Республика ала?ында ?лтты?ымызды ас?а?татып т?р. Ал сак жауынгеріні? б?ркінде бейнеленген ?анатты т?лпарлар бізді? т?уелсіз ?аза?станымызды? Елта?басынан орын табуына сендер ?андай ба?а беріп, ой корытындылайсы?дар деп о?ушыларды? ?здеріне с?ра? ?оямын. О?ушыларды? к?збен к?ріп, есте са?тау ?абілетін дамыту ?шін т?мендегі тапсырма орындалады.
1-тапсырма. Са? ?нері мен м?дениетіні? даму д?режесін к?рсететін кол?нер ж?не зергерлік б?йымдарыны? суретін сал.
Саба?ты бекіту ма?сатында окушылар?а мынандай с?ра?тар ?ойып шы?амын.
1. «Алтын киімді» адам кай жерден табылды?
2. «Алтын киімді» адамды тап?ан белгілі ?алым-археолог кім?
3. Са? жауынгері м?рдесі басы кай жакка каратылып жерленген?
4. ?абірді? ?ай б?лігінен ыдыстар, зергерлік б?йымдар табылды?
5. «Алтын киімді адам» ?анша алтын ?шекейлермен жабды?тал?ан?
6. ?абірден табыл?ан ?ол?нер заттары ?андай стильде бейнеленген?
7. Са?тарды? беліне бекітіп ж?ретін канжары калай аталады?
8. «Алтын киімді адамны?» жанынан табыл?ан к?міс тоста?анда не бейнеленген?
9. Са? жауынгеріні? бас киімінде не бейнеленген?
?орытындылау: Са? ?о?амыны? бізге жеткен ?нер туындыларын к?рсетіп, са?тарды? ?олжеткен жетістіктерін ?алайша ба?алайсы?дар деп о?ушыларды? ?здеріне саба?ты ?орытындылатамын.
Ба?алау:
?йге тапсырма. 18-параграфты о?ып, ?осымша деректер жазып келуге тапсырма беру.
