Адами қарым - қатынастар әлемі

Сабақ тақырыбы: Адами қарым – қатынастар әлемі.

Сабақтың мақсаты: оқушылардың айнала қоршаған ортамен ізгі қарым – қатынас жасау туралы түсініктерін кеңейте отырып, ішкі тыныштық құндылығының мәнін ашу.

Сабақтың міндеттері:

Білімділік: оқушыларға ізгі қарым – қатынастың маңызын аша отырып, кішіпейілділік қасиеті туралы түсінік беру;

Дамытушылық: оқушыларды айнала қоршаған ортамен ізгі қарым – қатынас жасауға үйрете отырып, ізеттілік қасиетіне баулу;

Тәрбиелік: оқушыларды үйлесімді өмір сүруге, әдептілікке тәрбиелеу.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру.

ІІ. Нұрға бөлену.

Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар. Аяқ — қолыңызды айқастырмаңыз. Қолыңызды тізеңізге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін.
Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гул түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балғын және таза әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоцияңыз бен тілек — қалауыңызды шайып, жүрегіңіздің қауызын ашты. Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түседі. Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. олар нұр мен махаббат құралына айналды. Одан әрі нұр сіздің аузыңызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көздерімізге де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді. Сіздің басының түгелдей нұрға бөленіп, басыңызға тек ізгі, сәулелі ой келеді.
Нұр бірте — бірте қарқын және шұғылана бастайды, сіздің денеңізден шығып жан — жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз.Нұрды уақытша түсініспей ренжіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз, Олардың да жүрегі нұрға толсын. Осы нұр бүкіл әлемге: Барлық адамдарға, жан — жануарларға өсімдіктерге барлық тірі жанға таралсын…. Ғаламның барлық түпкір — түпкіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: “Мен нұрлымен… Нұр менің ішімде… Мен Нұрмын”.Осындай Нұр, Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз…Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз.

Жаймен көзіңізді ашуға болады.

ІІІ. Дәйексөз:

«Кішіпейілділік – кісінің көркі».

Кішіпейілділік, қарапайымдылық адамның барлық іс-әрекетінен, қимыл-қозғалысынан, өзін ұстауынан, мінез-құлқынан, тәртібінен, сөзінен, киген киімінен де аңғарылып тұрады.

• Балалар, дәйексөздің мағынасын сендер қалай түсінесіңдер?

ІҮ. Ойын: «Кішіпейілділікке адымдар».

Егер «Иә» деген жауап болса балалар алақан соғады.

• мұғалімнің түсіндіргенін мұқият тыңдау;

• әңгімені бөліп, бөтен әңгімеге араласу;

• үлкенге,  қыздарға орын беру;

• біреудің затын тартып алу;

• үлкендерге көмектесу;

• жолдастарыңмен дөрекілену;

• далаға бірінші болып шығу үшін, басқаларды итеру;

• өтінішпен сұрау;

• ата – анаға қарсы сөйлеу;

• үлкендерге сәлем беру;

• үлкендердің жолын кесу;

• кішілерге ізеттілік көрсету.

Ү. Кітаппен жұмыс:

Әдібай Табылдының «Сәлем» әңгімесін үш топ бөліп оқу.

ҮІ. Әңгімелесу.

• Әкесінің баласына ескерту жасауының себебі неде?

• Сәлемдесу кезінде адамның бойында қандай қасиеттер көрініс береді?

• «Сәлем – сөздің анасы» дегенді қалай түсінесіңдер?

• Өзің адамдармен қалай сәлемдесіп жүрсің?

ҮІІ. Мұғалім сыйы:

Адамдармен қарым –қатынас жасау барысында адамның кішіпейілділік, әдептілік қасиеттері көрінеді. Үлкенге құрмет көрсетудің белгісі – сәлем беру болып табылады.

Видеоролик тамашалау.

Әр елдің сәлемдесуі туралы презентация тамашалау.

ҮІІІ. Ән.

Ф.Жолдасованың «Бала тілегі» әнін орындау.

ІХ. Шығармашылық жұмыс: Топтық жұмыс

І топқа: Буриме әдісі арқылы өлең жолдарын жалғастыру

............................. өзіңнен,

............................. көзіңнен.

..............................өзіңнен,

............................. сөзіңнен.

................................. адам,

............................... жасаса.

................................ қадам,

............................... орнатса.

Өз шығармашылығымнан

Жақсылығың өзіңнен,

Көрінеді көзіңнен.

Жақсылығың өзіңнен,

Айтылған ой мен сөзіңнен.

Жақсылықты тек адам,

Дұрыс әрекетпен жасаса.

Жасағаның әр қадам,

Жүрекке әкеп орнатса.

ІІ – топқа: Жағдаят беріледі. Сол жағдаятты шешіп, өз ойларын айту.

Бүгін Айжанның туылған күні еді. Оны сыныптастары құттықтап,сыйлық беріп жатты. Бірақ Асыл бүгін Айжанның туылған күні екенін ұмытып кетіпті. Оған дайындаған сыйлығы да болмады. Ол дер кезінде өзі қолдан сыйлық жасауды ұйғарды. Досының көңілі үшін құр қол қалғаннан бір нәрсе сыйлаған дұрыс қой деп шешті.Ол өзінің істеген ісін жөн көрді. Қолдан жасаған сыйлығын Айжанға шын жүрегімен сыйға берді.

-Айжан «Үлкен рахмет! Маған өте ұнады»- деп қабыл алды.

Бірақ Асыл кетіп қалғаннан кейін Айжан басқа құрбыларына оның сыйлығы ұнамағанын айтып ренжиді. Шынын айтқанда оның сыйлығын менсінбейді. Оған қосылып құрбылары да қостап жатты.

ІІІ – топқа: Оқушыларға дөрекі сөздерді (дисфемизм) сөздер беріледі. Осы сөздерді (эвфемизммен) ауыстыру керек.Мысалға: 
Көзің көрмейді ме? 
Тамақ ішпедің бе қатты сөйлеш! 
Жолдан әрі тұршы қыстырылыспай! 
Қолым бос емес,кедергі келтірмеші маған! 
Сенікі дұрыс емес!Мен не үшін сенен кешірім сұраймын?! 
Тамақ сондай дәмсіз,тұзы аз, үйде тұз жоқ па не?

Х. Қимылды ойын:  «Кішіпейілді тығылмақтар».

Санамақпен бір бала көз жұмады. Білім алушылар жылы сөздер айтады «рахмет», «сәлем», «мархаббат» т.б. көз жұмушы дауыс бойынша айтқан сөздің иесін табу (мысалы, Света «рахмет» – деді).

Қорытынды:

Марапаттау!!!