?аза? тілі саба?ында жеті модульді тиімді пайдалану
Б?рімізді б?гінгі та?да ала?дататын м?селе – жас ?рпа?ты? сапалы білімді игеруі. Елбасымыз Н.?.Назарбаев «Білімді, сауатты адамдар – б?л ХХІ ?асырда адамзат дамуыны? негізгі ?оз?аушы к?ші» деуіні? ?зі – ?лкен к?регендікті? белгісі.
Мектеп ж?мысы мен о?ушы жетістіктерін ?рістетудегі негізгі т?л?а – м??алім, егеменді елімізді? ал?ышарттары ?ркениетті елдер ?атарына к?терілуді міндет, ?ркениетке жету ?шін жан – жа?ты дамы?ан, рухани бай т?л?аны ?сіруде ?стаздар ?ауымыны? алдына жа?а міндеттер ?ойылып отыр. ?азіргі кездегі о?ыту ?рдісі жа?а ?діс-т?сілдерді, жа?аша идеяларды ?олдануды талап етеді. ?р м??алім ?з іс-т?жірибесінде к?птеген ?иынды?тармен, кедергілермен кездеседі. Ол заман к?шіне ілесу ?шін ?з білімін жетілдіріп отыруы ?ажет.
?стаз бола отырып, мен де ?з т?жірибемде жетістіктерге жету жолдарын іздестірудемін. О?ушылар ?з пікір-к?з?арастарын еркін т?рде білдірсе, тек білдіріп ?ана ?оймай, сонымен ?атар ?з пікірлерін д?лелдей алатын ж?не оны іс ж?зінде іске асыра алатын жеке т?л?а болып ?алыптаса алса, сонда м??алім ма?сатыны? ж?зеге ас?аны.
?аза? хал?ында жеті санын ?асиетті сан?а те?есе, мен ?шін де осы ба?дарлама мазм?нында?ы жеті модульді? ?асиеті ерекше болып табылады. «М??алімге арнал?ан н?с?аулы?тан» білім берудегі Кембридждік ?дісті? теориялы? негізін о?ып, о?ытуды? жа?аша ?діс-т?сілдері – жеті модульді іс-т?жірибемде ?олдану ар?ылы оны? арты?шылы?тарына к?з жеткізіп отырмын. Біра?та, б?рын?ы д?ст?рлі ?дістерді де жо??а шы?ару?а болмайды, ?р ?діс-т?сілді? ?зіндік арты?шылы?тары бар.
Біз ?олданып отыр?ан ба?дарламаны? т?рлі т?сілдерді жина?та?анына ?арамастан, сындарлы о?ыту негіздері ?амтыл?ан. Б?л жеті модульді? барлы?ы да барлы? п?н саба?тарында ?олдану?а ы??айлы ?рі тиімді. Информатика саба?ында б?л ба?дарламаны? негізгі идеяларын пайдалана отырып к?птеген тиімді жа?тарын к?руге болады.
Ба?дарламаны? негізгі факторлар?а то?талар болсам, о?ушыларды? білім алу ?дерісін т?сінуі, нені о?у керектігін ?йренуі, ?зін-?зі реттеуі, о?у н?тижелерін ба?алауды игеруі. О?ушылармен ж?мыс жасау барысында оларды? пайымдаулары, к?з?арастары мен білім де?гейлерін аны?тап алу ?ажет. О?ушыларды? нені игере, игере алмайтынды?ын ба?ылау ар?ылы ?рт?рлі ?дістерді пайдалана аламыз. О?ушылар ?здері о?уды? ?ажетті екенін, оны ?мірде де ?з ?ажетіне ?олдана білу керек екенін сезінуі керек. Сонда ?ана оларды? о?у?а деген ынтасы артады.
Егер де о?ушы жаттап алатын болса, онда ол емтихан немесе саба? ая?тал?ан со? ?мытып ?алады. Сонды?тан олар ?здері о?уды? ?ажеттігін т?сінуі ?ажет. Олар ?здеріні? алды?а ма?сат ?ойып, ?з ойларын еркін айта білуі ?ажет. О?ушылар ?з ойларын айта алады, пікірлесе отырып, о?уды т?сінеді. Осы ма?сатта біз ?з о?у ж?йемізді енгізуіміз ?ажет. Алда т?р?ан ж?мысты жоспарлау мен ма?сат ?оя білу ар?ылы, о?ушыларды ынталандырамыз ж?не де о?ушыларды? барлы?ын, белсенді ете аламыз. О?ытуда бірінші баланы? ?зін-?зі реттелуіне жа?дай жасап, ?йрету ?ажет. О?ушыны о?уда белсенді ету ?шін оны? нені білетіні мен не білмейтіндігіне к??іл б?луіміз ?ажет. О?ушы?а ?рт?рлі с?ра?тар мен тапсырмалар беру барысында оларды орындауына уа?ыт б?ліп, ты?дап, т?сіністікпен ?арап, бірін-бірі о?ытуына м?мкіндік берген ж?н. Сонда ?ана о?ытуда о?ушылар ?здеріне деген жауапкершілкті сезінеді, ?зіне деген сенімі к?шейіп, о?у?а деген белседілігі артады. Білім ?дерісіні? н?тижелі болуы о?ушыны? ?здігінен ме?геріп, ?зі ?шін о?у керектігін т?сінуі болып табылады.
Ба?дарламаны? жеті модульдеріне ?ыс?аша то?талсам, сыни т?р?ыдан ойлау – ба?ылауды?, т?жірибені?, ойлау мен тал?ылауды? н?тижесінде алын?ан а?паратты, ойлау?а, ба?алау?а, талдау?а ж?не синтездеуге ба?ыттал?ан п?ндік шешім екенін білеміз. Ол о?ушыларды? ойлана білуіне, ?з о?уына та?дау жасау, бас?аларды? идеяларына к?м?нмен ?арау ?абілеті ретінде т?сіндіріледі. Сыни т?р?ыдан ойлау ?дісі о?ушыны? ойын дамыту?а к?п к?мегін тигізеді. Сын т?р?ысынан ойлау?а дамыту модулінде мен келесідей: «?ос жазба к?нделігі», «Fishbone», «Автор орынды?ы», «Блум т?ймеда?ы», «Екі ж?лдыз, бір ?сыныс», «Жі?іше-жуан с?ра?тар», «Білемін. Білдім. Білгім келеді», «Венн диаграммасы», «Ашы? хат» ж?не т.б. ?діс-т?сілдерді ?олдандым.
О?уда?ы жа?а т?сілдер модулін топты?, ж?пты? ж?мыс ар?ылы іске асырылады. Я?ни, о?ушылар арасында ?зара диалог орнату ар?ылы білім беру деп т?сінемін.Диалогтік о?ыту білім сапасын арттыру?а к?п к?мегін тигізеді. Диалогтік о?ыту баланы? білімін жетілдіруде к?бірек ?олданылады. Біз к?бінесе диалогтік о?ытуды с?ра? – жауап ретінде ?олданамыз. Диалогтік о?ыту тек ?ана информатика саласында емес барлы? п?ндер ?шін тиімді о?ыту т?рі болып табылады. ?сіресе тіл дамыту кезінде немесе бас?а тілді ?йрену барысында к?п к?мегі тиеді. ?з п?німе ?атысты айта кетер болсам, бізде к?пнесе теориямен практиканы ?штастырып о?ытамыз. Ы. Алтынсарин: «Бала?а айтып т?сіргеннен г?рі, ?олымен ?стап, к?зімен к?ріп, м?рнымен иіскеп т?сіндірген саба? ??ымды» деген. Я?ни бала теорияны ме?герумен ?атар т?жірибе ж?зінде де ?алай жасау ?ажеттігін ??ынуы керек. Т?жірибелік ж?мыс жасау барысында к?птеген с?ра?тар туындайды. О?ушылар ?зара пікірлері мен болжамдар айта отырып, бірлесе ж?мыс жасайды.
Б?л та?да «Ты?дап отыр?ан ?штік», «Ж?пты? ??гіме», «?ар ?йіндісі», «??гіме-дебат» ся?ты ?діс-т?сілдерді пайдалану тиімді.
