Т?ртіппен ?скен тал жа?сы –деген с?зді? ма?ынасы ?те ке?. ?азір мен сендерді? осы ?дептілік жайлы ойлары?ды ты?дам?ым келіп т?р.
-?дептілік деген не?
-?депті бала ?андай деп ойлайсы?дар?
-?депсіз бала ?андай болады?
-?депті бол?ылары? келе ме?
Адам баласыны? бойында жа?сы да, жаман да ?асиеттер болады екен. Бізге а?ылдылы?ты, инабаттылы?ты, шыншылды?ты, ?лкендер ?йретеді. Ол бізді? ата-анамыз. Олар а? с?тін бере отырып, ана тілімен ?йретеді.Біз оны т?сініп, ата-баба, салт ?деттерін ?йренеміз. Адам болатын бала барлы? жа?сы ?асиеттерді ?йреніп, жаман мінез ?деттерден,?намсыз ?ылы?тардын аула? болу?а тырысуы керек.
-Сонымен жа?сы бала ?андай болады? Жаман бала ?андай болады?
Абай атамызды? ?ле?інде адам болам десе?із. жа?сы ?асиеттерді ?йрен,жаман ?асиеттерден аула? болу керектігі айтыл?ан.Сонды?тан ?зімізді? бойымызда?ы жа?сы ?асиеттерді бір-бірімізге ?йрете білуіміз керек.
ІІ. Тіршілік оянудан басталады. Та?ерте? оян?ан ?депті адам ?уанады, жа?ындарымен амандасады. ?дептілік с?лемнен басталады.
-С?лемдесуді? ?андай т?рлерін білесі?дер?
(Дауыстап с?лем беру, ?ол алысып с?лем беру, иіліп с?лем беру, ?ол к?теріп амандасу, ?аба?пен амандасу, ыммен амандасу)
Жарлы адам мен ?алымны? кішіпейілділігі оларды? ?андай іс-?рекеті ар?ылы к?рінеді?
«Адамды?ты? белгісі-иіліп с?лем бергені» дегендей хал?ымыз адамгершілікті? басты ?а?идасы ретінде амандасу ережелерін ?ояды. Досты?ына, жатты?ына ?арамастан с?лем береді. Амандасу-адамды? парыз,борыш деп саналады.
Топтар?а ойтал?ы беру.
1-топ «?дептілік» ?о?амды? к?ліктегі ?дептілік
2-топ «?демілік» ?стел басында?ы ?дептілік.
Барлы?ына орта?. Кітапханада?ы ?дептілік.
(О?ушылар ?з ойларын білдіреді)
?дептілік туралы ?ле? шума?тарын айту.
Ситуациялы? жа?даяттар
1 - жа?даят. Сен мектептен шы?ысымен ?йге ?арай келе жат?аны?да алды?нан бір к?рші атай шы?ты. Сен не істер еді?? (?лкен кісіге амандасып, жол берер едім )
2 - жа?даят. . Сен аулада ойнап ж?ргенсі?. Кенет ?лкен ?ария ?олында?ы затын к?тере алмай келе жатыр. Не істейсі?? ( «Ата, ма?ан бері?із, сізге к?мектесейін»- деп ауыр ж?кті алып, ?йіне апарып саламын.)
Сергіту с?ті.
?лкенге де сіз
Кішіге де сіз
Бар адам?а ??рметпен
Бас иеміз біз.
ІІІ. «Си?ырлы с?здер»
-О?ушылар, кез келген жа?дайда ашулан?анда ашуды тарататын си?ырлы с?здер болады екен. Оларды? ?андай с?здер екенін берілген сандарды та?дау ар?ылы білеміз. (Кешірі?із, рахмет, айып етпе, р??сат па, к?мектесейін, ?тінемін.) Осы с?здерден ?мірден к?рініс келтіру. (О?ушылар к?рсетеді)
Жа?сы с?з адамдарды ?уаныш?а б?лейді. Оларды? ?арым-?атынасын жа?сарту?а ы?пал етеді. Адамдар бір-бірімен жа?сы с?йлесу ар?ылы сыйласты??а,досты??а ?ол жеткізеді.
Ма?ал-м?телдер айту.(?дептілік туралы)
ІІІІ. Ойын «Жал?астыр» деп аталады.
1-топ»?дептілік» Не істеуге болмайды?
2-топ «?демілік» Не істеу керек?
Осы с?з ?лкен етіп жазылып к?рсетіледі. О?ушы ойланып жал?астырып айтуы керек.
-?лкендерді? алдынан..кесіп ?туге болмайды
-Кішкене баланы.. жылату?а болмайды
-??старды.. ату?а болмайды
-?ыз баланы. ренжітуге болмайды
-Саба?тан. кешігуге болмайды
-Сыныпта.. ай?айлау?а болмайды
Не істеу керек?
-?лкен кісіні. сыйлау керек
-?лкенні? тілін.. алу керек
?лкендерге. с?лем беру керек
-Кішілерді. ?ам?орлау керек
-О?у ??ралдарын. к?тіп ?стау керек.
?н Аяулым
Ата-аналар?а с?ра?
Бала?ыз?а ?дептілік туралы ?йде ?андай а?ылдар айтып отырасыз?
Б?гінгі балалар?а тілегі?із.
Балалар, «??рмет-ізет» деп аталатын даналы? а?ашы т?р.Сендерді? алдары?да жапыра?тарда с?здер жазыл?ан. Сол с?здер ?лкендерге байланысты айтылса, ?лкен а?аш?а, кішілерге байланысты айтылса, кіші а?аш?а жапсырасы?дар.
Міне, балалар ??рмет- ?лкен адам?а к?рсетілетін сыйласты?ты ?арым-?атынас. Ізет- ?лкендерді? кішілерге к?рсететін сыйласты?ты ?арым-?атынасы.
О?ушылар орындарынан т?рып, бірге ше?бер жасап, ?ол ?стасып т?рады. 1-о?ушы 2-ші о?ушы?а «мен сені жа?сы к?ремін»деп к?лімсірейді. Ол басын изей к?лімсірей сол с?зді ?айталайды
-К?рді?дер ме? Балалар ?з ниеті? т?зу болса, біреуге жа?сылы? жасаса?, жылы с?з айтса?, ?зі?е ?айтып келеді екен. ?р?ашан бір-бірімізге жылы с?з айтып ?зімізде соны естіп ж?ре берейік.
-Сонымен б?гін ?дептілік жайында ??гімелестік. Енді ?дептілік ережелерін ??райы?.(слайд ?дептілік)
А?ыл,сана, біліммен
?неріме сенемін.
Арым таза, а? к??іл,
Адалды??а сенемін.
Абыройлы а? ниет
Адамды??а сенемін-дей келе, адам ?р?ашан да бет с?лулы?ымен емес, ішкі жан д?ниесімен,?дептілігімен, м?дениеттілігімен де ?депті. Сендерді? де ?депті о?ушы болып ?сетіндері?е сенемін.
Осымен б?гінгі т?рбие са?атымыз ая?талды.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«"?дептен озбайы?! "»
Әдептен озбайық!
Тақырыбы Әдептен озбайық!
Мақсаты: Оқушыларды адамгершілікке, әдептілікке, қарапайымдылыққа, әдептілікке жаман әдеттерден аулақ болуға , өз халқының салт-дәстүрін үйрене отырып, әдеп әліппесін дарыту.
Сабақтың түрі: Топтық,ұжымдық.
Әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, көрініс көрсету, баяндау, ой толғау.
Көрнекілігі: Суреттер,Атк.
Жоспары:
І. Кіріспе
«Әдептілік әліппесі»
ІІ. Сәлемдесу-әдептілік бастауы
ІІІ. «Сиқырлы сөздер»
ІV. «Жалғастыр» ойыны
V. Қорытынды.
«Әдепсіз өскен баладан,тәртіппен өскен тал артық»
Оқушылар, бүгінгі тәрбие сағатымыздың тақырыбы «Әдептен озбайықІ»деп аталады. (Тәрбие сағатының жоспарымен таныстыру)
Бүгінгі тәрбие сағатымыз әдептілік тақырыбында болғандықтан әңгімеміз әдептілік, мәдениеттілік, ізгілік жайында болмақ.
Әдептілік ,ар,ұят
Адамдықтың белгісі
Әдепсіз өскен адамнан,
Тәртіппен өскен тал жақсы –деген сөздің мағынасы өте кең. Қазір мен сендердің осы әдептілік жайлы ойларыңды тыңдамғым келіп тұр.
-Әдептілік деген не?
-Әдепті бала қандай деп ойлайсыңдар?
-Әдепсіз бала қандай болады?
-Әдепті болғыларың келе ме?
Адам баласының бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады екен. Бізге ақылдылықты, инабаттылықты, шыншылдықты, үлкендер үйретеді. Ол біздің ата-анамыз. Олар ақ сүтін бере отырып, ана тілімен үйретеді.Біз оны түсініп, ата-баба, салт әдеттерін үйренеміз. Адам болатын бала барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез әдеттерден,ұнамсыз қылықтардын аулақ болуға тырысуы керек.
-Сонымен жақсы бала қандай болады? Жаман бала қандай болады?
Абай атамыздың өлеңінде адам болам десеңіз... жақсы қасиеттерді үйрен,жаман қасиеттерден аулақ болу керектігі айтылған.Сондықтан өзіміздің бойымыздағы жақсы қасиеттерді бір-бірімізге үйрете білуіміз керек.
ІІ. Тіршілік оянудан басталады. Таңертең оянған әдепті адам қуанады, жақындарымен амандасады. Әдептілік сәлемнен басталады.
-Сәлемдесудің қандай түрлерін білесіңдер?
(Дауыстап сәлем беру, қол алысып сәлем беру, иіліп сәлем беру, қол көтеріп амандасу, қабақпен амандасу, ыммен амандасу)
Жарлы адам мен ғалымның кішіпейілділігі олардың қандай іс-әрекеті арқылы көрінеді?
«Адамдықтың белгісі-иіліп сәлем бергені» дегендей халқымыз адамгершіліктің басты қағидасы ретінде амандасу ережелерін қояды. Достығына, жаттығына қарамастан сәлем береді. Амандасу-адамдық парыз,борыш деп саналады.
Топтарға ойталқы беру.
1-топ «Әдептілік» Қоғамдық көліктегі әдептілік
2-топ «Әдемілік» Үстел басындағы әдептілік.
Барлығына ортақ. Кітапханадағы әдептілік.
(Оқушылар өз ойларын білдіреді)
Әдептілік туралы өлең шумақтарын айту.
Ситуациялық жағдаяттар 1 - жағдаят. Сен мектептен шығысымен үйге қарай келе жатқаныңда алдыңнан бір көрші атай шықты.. Сен не істер едің? (Үлкен кісіге амандасып, жол берер едім ) 2 - жағдаят. . Сен аулада ойнап жүргенсің. Кенет үлкен қария қолындағы затын көтере алмай келе жатыр. Не істейсің? ( «Ата, маған беріңіз, сізге көмектесейін»- деп ауыр жүкті алып, үйіне апарып саламын.)
Сергіту сәті.
Үлкенге де сіз
Кішіге де сіз
Бар адамға құрметпен
Бас иеміз біз. ІІІ.. «Сиқырлы сөздер»
-Оқушылар, кез келген жағдайда ашуланғанда ашуды тарататын сиқырлы сөздер болады екен. Олардың қандай сөздер екенін берілген сандарды таңдау арқылы білеміз. (Кешіріңіз, рахмет, айып етпе, рұқсат па, көмектесейін, өтінемін.) Осы сөздерден өмірден көрініс келтіру. (Оқушылар көрсетеді)
Жақсы сөз адамдарды қуанышқа бөлейді. Олардың қарым-қатынасын жақсартуға ықпал етеді. Адамдар бір-бірімен жақсы сөйлесу арқылы сыйластыққа,достыққа қол жеткізеді.
Мақал-мәтелдер айту.(Әдептілік туралы)
ІІІІ. Ойын «Жалғастыр» деп аталады.
1-топ»Әдептілік» Не істеуге болмайды?
2-топ «Әдемілік» Не істеу керек?
Осы сөз үлкен етіп жазылып көрсетіледі. Оқушы ойланып жалғастырып айтуы керек.
-Үлкендердің алдынан.....кесіп өтуге болмайды
-Кішкене баланы....... жылатуға болмайды
-Құстарды....... атуға болмайды
-Қыз баланы...... ренжітуге болмайды
-Сабақтан...... кешігуге болмайды
-Сыныпта..... айғайлауға болмайды
Не істеу керек?
-Үлкен кісіні...... сыйлау керек
-Үлкеннің тілін..... алу керек
Үлкендерге...... сәлем беру керек
-Кішілерді...... қамқорлау керек
-Оқу құралдарын...... күтіп ұстау керек.
Ән Аяулым
Ата-аналарға сұрақ
Балаңызға әдептілік туралы үйде қандай ақылдар айтып отырасыз?
Бүгінгі балаларға тілегіңіз.
Балалар, «Құрмет-ізет» деп аталатын даналық ағашы тұр.Сендердің алдарыңда жапырақтарда сөздер жазылған. Сол сөздер үлкендерге байланысты айтылса, үлкен ағашқа, кішілерге байланысты айтылса, кіші ағашқа жапсырасыңдар.
Міне, балалар Құрмет- үлкен адамға көрсетілетін сыйластықты қарым-қатынас. Ізет- үлкендердің кішілерге көрсететін сыйластықты қарым-қатынасы.
Тренинг
Оқушылар орындарынан тұрып, бірге шеңбер жасап, қол ұстасып тұрады. 1-оқушы 2-ші оқушыға «мен сені жақсы көремін»деп күлімсірейді. Ол басын изей күлімсірей сол сөзді қайталайды
-Көрдіңдер ме? Балалар өз ниетің түзу болса, біреуге жақсылық жасасаң, жылы сөз айтсаң, өзіңе қайтып келеді екен. Әрқашан бір-бірімізге жылы сөз айтып өзімізде соны естіп жүре берейік.
-Сонымен бүгін әдептілік жайында әңгімелестік. Енді әдептілік ережелерін құрайық.(слайд әдептілік)
Қорытынды:
Ақыл,сана, біліммен
Өнеріме сенемін.
Арым таза, ақ көңіл,
Адалдыққа сенемін.
Абыройлы ақ ниет
Адамдыққа сенемін-дей келе, адам әрқашан да бет сұлулығымен емес, ішкі жан дүниесімен,әдептілігімен, мәдениеттілігімен де әдепті. Сендердің де әдепті оқушы болып өсетіндеріңе сенемін.
