Д) грамматикалық парадигма, грамматикалық тұлға, грамматикалық мағына
Е) Грамматикалық тәсіл, грамматикалық форма
2. Екпін түспейтін қосымшасы бар сөзді анықтаңыз:
A) бармаймын
B) бармақ
C) барсам
D) барды
E) барған
3. Тарихи табыс септік тұлғалы сөзді көрсетіңіз
a) сабығ
b) тілін
c) йүкүнті
d) будун
e) келті
4. Сөздің грамматикалық мағынасы дегеніміз қандай мағына?
А) Сөздердің басқа сөздермен қарым-қатынасқа түсуі нәтижесінде, түрлену нәтижесінде пайда болатын, сөздерді топтастырып тұратын мағына
В) Сөздің лексикалық мағынасымен жарыса отырып, сол лексикалық мағынаны айқындай, саралай түсетін мағына
С) Бір сөздің нақты ұғымдық мағынасы
Д) Бір сөзді екінші сөзден айырып тұратын реестрлік мағына
Е) Лексикалық мағынадан бұрын пайда болған жалпы мағына
5. Көнерген сөздер қатарын табыңыз.
А) Қызыл әскер, сауыт.
В) Жоқшылық, жорға.
С) Жекжат, жұрағат.
D) Барлаушы, ауыл маңы.
Е) Дулыға, партия.
6. Ілгерінді ықпалға бағынған сөзді анықтаңыз:
A) *көк бауыр
B) тас жол
C) көк ала
D) жазса
E) колхозшы
7. Түркологияда грамматикалық мағынаның қандай түрлері ажыратылады?
А) Жалпы категориялық және жеке грамматикалық мағына
В) Жалпы грамматикалық және жеке грамматикалық мағына
С) Категориялық грамматикалық және грамматикалық мағына
Д) Жалпы грамматикалық және қатыстық грамматикалық мағына
Е) Категориялық грамматикалық және жалпы грамматикалық мағына
8. Тілдік тәсілдерді сұрыптап көрсетіңіз.
A) синонимдер мен оның варианттары
B) қосымша, оның түрлері
C) жалғау, оның түрлері
D) морфема, оның түрлері
E) рең мәнін тудыратын жұрнақтар
9. Көркем шығарма сюжеті, композициясы, тілі, көтерген тақырыбы тұтастай қатысатын талдау түрін көрсет.
A. сұрыптап алу
В. образдар жүйесіне қарай талдау
С. жан-жақты толық талдау
D. автор ізімен талдау
E. шолу бағытындағы талдау
10. Тезаурус деген не?
А) аударма сөздік
В) түсіндірме сөздік
С) лексиканы түгел қамтитын сөздік
Д) сөздің этимологиясын қарастыратын сөздік
Е) иллюстративті сөздік
11. Категориялық грамматикалық мағына қалай жасалады?
А) Белгілі грамматикалық формалар (жалғау, сөз түрлендіруші жұрнақ) арқылы
В) Лексикалық мағынаның дерексізденуі арқылы
С) Көмекші сөздер арқылы
Д) Сөз тудырушы жұрнақтар арқылы
Е) Сөз тудырушы және сөз түрлендіруші жұрнақтар арқылы
12.Тіл мен ойлау арасындағы тығыз қатынастың нәтижесінде қалыптасатын адамзаттың танымдық, ғылыми, мәдени тәжірибесін танытатын ғылым .. . деп аталады.
А) мәдениеттану; В) психолингвистика;
С) әлеуметтік тілтаным; Д) когнитивтік лингвистика.
13. Мәтелді анықтаңыз.
А) От тілді, орақ ауызды.
В) Ер жігіт елі үшін туады, елі үшін өледі.
С) Ит арқасы қиянда.
D) Әлін білмеген әлек.
Е) Қыз – елдің көркі.
14. Жалпы грамматикалық мағына қалай жасалады?
А) Лексикалық мағынаның жалпылануы, абстракциялануы негізінде
В) Категориялық грамматикалық мағына арқылы
С) Қатыстық грамматикалық мағына арқылы
Д) Грамматикалық мағынаның жалпылануы, абстракциялануы негізінде
Е) Лексикалық мағынаның солғындауы нәтижесінде
15. Сөздің лексикалық мағынасының абстракциялануы, дерексізденуі, жалпылануы грамматикалық мағыны жасаудың қай тәсілі?
А) Семантикалық тәсіл
В) Ситетикалық тәсіл
С) Аналитикалық тәсіл
Д) Синтетика-аналитикалық тәсіл
Е) Аналитика-синтетикалық тәсіл
16. Методика сөзі қазақша қандай мағынаны білдіреді?
А. Зерттеу жолы
В. Білім беру жолы
С. Әдістер жиынтығы
Д. Оқу жұмыстарын ұйымдастыру
Е. Үйрету әдістері
17. Ішкі флексия, сөзге қосымша, префикс қосылу грамматикалық мағына тудырудың қай тәсілі?
А) Синтетикалық тәсіл
В) Семантикалық тәсіл
С) Аналитикалық тәсіл
Д) Грамматикалық тәсіл
Е) Аналитика-ситетикалық тәсіл
18. . Сөз формасы...
А) Сөзге тек грамматикалық мағына үстейтін формалар қосылу арқылы жасалады
В) Сөзге лексикалық мағына үстейтін формалар қосылу арқылы жасалады
С) Сөзге әрі лексикалық, әрі грамматикалық мән үстейтін қосымшалар қосылу арқылы жасалады
Д) Сөзге кішірейту мәнін үстейтін қосымшалар арқылы жасалады
Е) Сөзге реңк мәнін үстейтін қосымшалар арқылы жасалады
19. -ыңқыра, -іңкіре ненің жұрнағы?
А) Күшейтпелі етістік
В) Күрделі етістік тудырушы
С) Рай
Д) Шақ
Е) Үдемелі етістік
20. Грамматикалық категория болу үшін 6 түрлі шартты санамалап көрсеткен ғалым - ...
А) С.Исаев
В) А.Ысқақов
С) К.Аханов
Д) Н.Оралбаева
Е) Ә.Хасенов
21.Сыңарларының мағыналары жағынан да, тұлғалық жағынан да еш өзгеріске түспей, бір ұғымның атауы болып келген күрделі сөз қалай аталады?
А) Біріккен сөз
В) Кіріккен сөз
С) Қос сөз
Д) Тіркес сөз
Е) Қысқарған сөз
22. Ұштас мәнді қосарлама қос сөдерді көрсетіңіз.
А) Аты-жөні, апалы-сіңілі, ән-күй, шай-су
В) У-шу, сәлем-сауқат, аңырап-боздап, аман-есен
С) Оңды-солды, іші-сырты, жүріс-тұрыс, әрі-бері
Д) Ет-мет, шай-пай
Е) Сатыр-сұтыр, жарқ-жұрқ
23. Айтушының тыңдаушыға және тыңдаушы арқылы бөгде біреуге (ІІІ-жақ) қаратылып, бұйыра, сұрай айтылатын, өзіне байланысты қимылға, іс-әрекетке қозғау салу ниет мәнін білдіріп, белгілі бір қосымшалар арқылы жасалатын рай түрі қалай аталады?
А) Бұйрық рай
В) Шартты рай
С) Ашық рай
Д) Қалау рай
Е) Негізгі түбір етістік
24. Мына сөздер қандай грамматикалық мағынаның негізінде топтастырылған? Адамға қатысты зат мағыналы сөздер: бала, әке, шеше, апа, ата.
