«Алтын са?а» интеллектуалды ойыны
(«Ер Т?стік» ертегісі бойынша)
Ма?саты: О?ушыларды? шы?арманы? мазм?нын ме?геру де?гейлерін пысы?тау; тап?ырлы??а, жылдамды??а баулу
??рал-жабды?ы: асы?тар, плакат, жазулар
Барысы:
І Табалдыры?
?атысушыларды аны?тау, ол ?шін с?ра?тар ?ою. Кім бірінші, д?рыс жауап береді, сол ойын?а ?атысу ???ы?ына ие болады.
1. Т?стік ?згеше бала болып ?седі. Бір айда бір жаста?ы баладай, екі айда екі жаста?ы баладай, ?ш айда ?ш жаста?ы баладай.
С?ра?: Т?стік бір жылда ж?не екі жылда ?андай болады?
Жауап: Бір жылда он бестегі жас ?спірімдей болып, екі жасында алыс?ан кісілерін алып ?ратын алып бала болады.
2. Ерте заманда Ерназар деген кісі болыпты. Ерназарды? ?зі бай болыпты. Т?рт т?лік малы сай болыпты. ?ора тол?ан ?ойлары болыпты.
С?ра?: Ерназарда та?ы не бар еді?
Жауап: Матау тол?ан т?йелері болыпты. ?ріс тола жыл?ылары болыпты. Ерназарды? сегіз ?лы болыпты.
3. Ары?та?ан, киімі жырты?-жырты? Т?стікті ешкім ескермейді. Жаяу ж?рген адамдыкім білсін. С?йтіп келе жатса, таба?шылар шуылдасып ж?р екен.
С?ра?: Сонда олар не деп шуылдасып ж?р екен ?
Жауап: «Ерназарды? сегізіне тарт! Ерназарды? сегізіне тарт!» деп шуылдасып ж?р екен.
4. К??ке ж?гіріп келіп, Т?стікті? ?ойнында?ы санды?ты ж?лып алып, ашып жібереді. ?араса, балапандар шытырлап к?бейіп ?ал?ан екен.
С?ра?: Сонда балапан нешеу болып ?ал?ан екен ?
Жауап: Сегіз балапан болып ?алыпты.
?атысушылар ?з орындарына келіп т?рады.
Ж?ргізуші. Сонымен, «Алтын са?а» ойынына ?атысушылар аны?талды. Ал енді жол?а шы?айы?.
?ім нешінші болып шы?атынын аны?тап алайы?. Асы? иіру.
?удем жер
С?ра?тар конверттерге салын?ан. Конверттер т?рлі т?сті: ?ызыл, к?к, сары, жасыл. ?атысушылар жауап беру ретіне ?арай конверттерді та?дайды.
?ызыл конверт с?ра?ы
С?ра?:Шойын??ла? К??кені ?йден шы?арып жіберіп, баланы? бесігіне келеді, ??ла?ына сыбырлап нені айтады?
Жауап: - Жаным алыста, ?зіммен бірге са?тамаймын. Боры? б?ла?ты? басында 40 елік ж?реді. Соны? ішінде ?ай?ы ?арагер елік бар, ?ай?ы ?арагер елікті? ішінде 9 ?ара санды? бар, соны? то?ызы мені? жаным болады.
К?к конверт с?ра?ы
С?ра?: Т?стік Темір хан еліне ?анша ж?реді ?
Жауап: Жеті ай жол ж?реді.
Сары конверт с?ра?ы
С?ра?: Т?стікті ма?ан ?алай бересі?? - деп с?райды кемпір. О?ан Ерназар не деп жауап береді?
Жауап: О?ан Ерназар:
- Мені? ?алтамда сада?ыны? ?шын шы?аратын Т?стікті? егеі бар, Т?стік онсыз ж?ре алмайды. Мен соны осы ара?а тастап кетейін. Т?стік іздеп келеді, сонда ?зі? ?стап ал, - дейді.
- Жасыл конверт с?ра?ы
Ерназар ?йді? керегесіні? басында ілулі т?р?ан сегіз сыр?аны к?ріп е?кілдеп жылай бастайды.?йді? б?йбішесі Ерназардан:
- Неге жылады?? – деп с?райды.
Ерназар:
- Жыла?ан себебім: то?ыз ?лым бар, со?ан то?ыз келін іздеп ж?рген адаммын. То?ыз ?лымны? бір ?кеден ту?аны сия?ты, т??ыз келінімні? де бір шешеден ту?ан болуын іздеп ж?рген адаммын. Керегені? басында?ы к?п сыр?аны к?ргенде, тілегіме жеттім ?ой деп ?уанып ?алып едім, санасам біреуі жо? екен, со?ан жылап отырмын, - дейді Ерназар.
- Ендеше жылама! Та?ы біреуі бар, ?не т?р, - деп б?йбіше бір сыр?аны алып шы?ады.
С?ра?: Сонда ол сыр?аны ?айдан алып береді ?
Жауап:.- деп т?сба?аннан б?йбіше та?ы бір сыр?аны алып береді.
С?ра??а жауап бермеген ?атысушы ойыннан шы?ады.
?озык?ш
Асы? иіру. Жауап беру ретін аны?тау.
?ызыл конверт с?ра?ы
Кенжекейді? ?кесі ?ызына ашуланып, кісісін ?айта жібереді. «?ызыма айта бар: Ерназарды? байлы?ы о?ан жетеді; Шал??йры? атты с?ра?аны несі, Шал??йры? – жыл?ымны? ??ты, ??т?а ?ыз ие бол?ан жер бар ма екен?
??ба інген – т?йемні? басы, т?йемні? басын с?ра?аны несі, ?ызда ондай т?йе арт?ан бар ма екен? А? сырмалы сауыт – атадан ?л?а ?алатын м?ра, мені ?ызым ?у бас дагені ме, ?ызым ?йтіп жаулы?ын білдірмесін депті.
С?ра?: Кенжекей не деп жауап береді ?
Жауап: Кенжекей ?кесіне ?айта кісі салып: Шал??йры?ты с?ра?аным, ерге лайы? ат еді, ер мінсін деп едім; ??ба інгенді с?ра?аным, ер ?осын артсын деп едім, а? сырмалы сауытты с?ра?аным, Ер Т?стік ер еді, сол кисін деп едім» депті.
К?к конверт с?ра?ы
Ер Т?стік бір дауыстан шошып оянса, ?атты дауыл т?р?ан екен. Дауылды? артынан б?рша? аралас жа?быр жауады, жа?бырмен ?абат шуылда?ан дауыс естіледі.
С?ра?: Осында?ы дауыл, б?рша? аралас жа?быр не ?
Жауап: Ба?ана?ы дауыл алып ?ара??сты? асы?ып ?ш?анда ?анатынан т?р?ан жел екен, жа?быр соны? жыла?ан к?зіні? жасы екен.
Жасыл конверт с?ра?ы
С?ра?: Темір хан, Ер Т?стікті? жал?ыз шола?ы бір жерде зоры?ып ?ліп ?алсын» деп атты ?анша жол?а айдайды ?
Жауап: Темір хан атты бір ж?малы? жол?а айдайды.
Жауап бермеген 1 ?атысушы шы?ады.
Беласар
?ызыл конверт с?ра?ы
С?ра?: Шал??йры? д?у ?ара ?азанды ?алай алып шы?ады?
Жауап: Су ?те тере? екен, т?біне зор?а жеттім, ?азанды зор?а таптым. Сонда а? к?бік шы?ты. ?азанды к?теріп шы?у ?иын болды, тістеп едім, шы?ара алмадым. Сонда ?ызыл к?бік шы?ты. ??йры?ымды ?зартып, ?азанды байлап алып, зор?а шы?тым.
К?к конверт с?ра?ы
То?ызы жыл?ыны неше к?н айдады, ая?ында ж?ргізе алмай, жалы?ады. Бір к?ні Т?стік мынадай айла табады.
С?ра?: Т?стік ?андай айла табады ?
Жауап:. барлы? жыл?ыны? басы к?ре? биені ?стап алып, жыл?ыны? ортасында?ы бір д??ге шы?ады. Биені жы?ып, т?рт ая?ын буады да, ?ыл б?рау салып, та?ымын б?райды. Та?ымы шы??ыр?ан дауысына ш?р?ырасып ?алы? жыл?ы жиналды.
Жыл?ы ?бден жиналып болды деген кезде, Т?стік биені т?р?ызып алады да жетектей ж?неледі.
Жал?ыз ?атысушы ?алады.
Жолайры?
Екі боса?адан екі ?ара ш?бар жылан ысылдап т?ра келеді. Т?стік одан сескенбейді. Т?р алдынан екі с?р жылан ысылдап келіп Т?стікті? жк?інен кіріп, ?ойнынан шы?ады. Т?стік олардан да сескенбейді, т?рге барып отыра бергенде, т?сектен д?у екі сары жылан ысылдап к?теріледі. Т?стік олардан да сескенбейді, т?рге шы?ып отыра береді. Бір мезгілде.
С?ра?: Бір мезгілде не болады ?
Жауап: Бір мезгілде т?сектегі екі сары жыланны? бірі ?лкен кісі болады да, бірі соны? б?йбішесі болады:
- Жа?сы келді?, Т?стік ер, жер астында?ы ел де сені ренжітпейді, - дейді.
Екі с?р жыланны? бірі ?демі жігіт, бірі ?демі ?ыз болып кетеді. Олар да:
- Жер ?стіні? Ер Т?стігі, жер астына жа?сы келді?, жер астыны? алыптары, ?нерпаздары сені? шылауы?да болады, - дейді.
Боса?ада?ы екі ?ара жылан екі ?ара ??л болып кетеді.
?орытынды жасалынады, я?ни же?іcке жеткен о?ушы марапатталады
