Интеллектуалдық ойын "XXI ғасыр көшбасшысы"

Мақсаты : 1.Оқушылардың әр салада білімдерін кеңейту, білім деңгейін,

шығармашылық ізденісін байқау.Оқушыларды қазақ тілінен басқа пәндерден алған білімдерін өмірде қазақ тілінде пайдалануға үйрету.

2.Сұрақтарға толық жауап беру дағдысын қалыптастыру.

Сөйлеу  шеберлігін жетілдіру, белсенділігін арттыру.

3.Қазақ тіліне деген қызығушылығын арттыру.

Көрнекі құралдар: суреттер, сұрақтар АКТ слайдтар

Әдіс-тәсілдер: ойын, сұрақ-жауап.

Іс-шараның барысы.

1.         Ойынға қатысушылармен танысу.

Құрметті мұғалімдер, оқушылар! Бүгін біздің  гуманитарлық бағыттағы пәндер апталығына  арналған мерекемізге қош келдіңіздер! Соған орай біз қазақ тілі мен орыс тілі пәндерінен 7-9 –сынып оқушыларының арасында «XXI ғасыр  көшбасшысы» деген интеллектуалдық ойынды өткіземіз.

- Тіл- өте маңызды құрал. Тіл болмаса адам өз ойын жеткізе алмас еді. Өткен тарихымыз, халқымыздың әдет ғұрыптары, салт-дәстүрлері, бізге ана тіліміз арқылы жетеді.Қазақ тілі- өте бай әрі көркем тілдердің бірі. Мемлекеттік тілді меңгеру – ҚР азаматының парызы.

Ең алдымен  әділ қазылар алқасын сайлап алалық.

Енді, сайысқа қатысушылармен танысып өтейік.

Деис игры: Мир освещается солнцем, а человек знанием.

Знакомство с членами жюри.

І-топ. Топтың аты – «Сұңқар»

Ұранымыз: Білім алып бүгін алтын ұяда,

Ертең әлі шарықтаймыз қияда.

ІІ-топ. Топтың аты – «Тұлпар»

Ұранымыз: Асау тұлпар желдей ескен арынды,

Оқу менен еңбекке сал барыңды.

Бүгінгі интеллектуалды ойын бес асудан тұрады:

I асу – «Бәйге»

II асу – «Полиглот»

III асу – «Жұмбақ»

IV асу – «Көкпар»

V асу - «Жорға»

Сонымен ойынымызды бастаймыз.

I асу – «Бәйге»

Әр топқа карточка берілген. Қай   

топ карточкасын бұрын көтерсе, сол жауап береді. Әр жауап 10

ұпай.

Сұрақтар:

1.«Кел, балалар, оқылық” кімнің өлеңі?( Ы.Алтынсарин)

2.Қиылыспайтын екі түзу (параллель)

3.Какие бывают гласные?(ударныеи безударные)

4.Патша әйел Томирис қай тайпадан шыққан?(сақ)

5.Қазақстанның қай қаланың жанында ядролық полигон орналасқан? (Семей)

6.Қазақстанның эмблемасындағы қай жануар Қызыл кітапқа енгізілген? (барыс)

7. Что такое однозначные слова? (слова имеющие одно лексическое значение)

8.Басқа елдерде тұратын қазақтардың отанын атаңыз? (Қазақстан)

9.Ақшадай және заттай құрбандық (садақа)

10.Үйлердің жобасын сызып, үйлерді салатын өнерді не деп атайды (сәулет өнері)

11.Қасиетті рухани тілек. (Бата)

12.Қазақстанның жаңа әнұраны  ресми түрде қашан қабылданды? (10.01.06)

13.Сколько букв в русском алфавите? (33)

14. Қазақ хандығы қашан пайда болған? (1465ж.)

15. Қазақ тілінде неше жалғау бар? (4)

16. Сәулет құрылысы, биіктігі астанамыздың Алматыдан Астанаға көшкен жылына сай (Бәйтерек)

17.Киіз үйдің төбесі қалай аталады? (шаңырақ)

18.Қыс мезгілінің екінші айы  (қаңтар)

19.Абайдың шын аты (Ибраһим)

20.Шығыстың Аристотелі кім (Әбу Насыр әл-Фараби)

Өз тіліңді құрметте, -  дей келе екінші «жұмбақ» кезеңін бастаймыз.     - Жұмбақ шешу – ермегіміз жалықпас.Шарты: Жұмбақтардың шешуін үш тілге аудару керек.

1. Сырт – сырт етіп соғады

Кеудесінде жүрегі.

Өзі тілсіз сөйлейді,

Жансыз оның жүрегі. (Сағат)-  часы- Watch (вотч)

2. В школьной сумке я лежу,

Как ты учишься скажу (дневник – күнделік-diary)

3. Один костер весь мир согревает (солнце-күн-sun)

4. Қабат-қабат қаттама,

Ақылың болса аттама.   (кітап,книга, воок)  ( бук)

- Қорытынды жасаймыз.Әр дұрыс дұрыс жауапқа 30 ұпай

 Музыкалық үзіліс  7-сынып оқушыларының орындауында  «Жаса Қазақстан» әні

III асу – «Полиглот»

20.Математика.

Отбасында жеті ұл бала бар. Әрқайсысының қарындасы  

     Бар. Отбасында неше бала бар?      (8 бала)

20. Қазақ тілі.

     Мағынасы бірдей, жазылуы басқа сөздерді қалай атаймыз? (синонимдер)

20.Ағылшын тілі.

 «Ағылшын грамматикасының патшасы» деп қай етістікті атайды?

 (To be)

     30.Қазақстан тарихы.

 1836-1838 жылдары Батыс Қазақстанда әділетсіз байларға қарсы Исатай Тайманұлы бастаған шаруалар көтерілісі бесталады. Көтеріліс көсемінің бірі, оның бас ұраншысы, ақын кім?

(Махамбет Өтемісұлы)

30. География.

Бұл шыңның биіктігі 8848 метр.Оны Непалда Сагарматха деп атайды екен. Аспан әміршісі деген сөз.Ал Үндінің геодезия жүйесінде қызмет еткен ағылшын полковнигі әлемнің ең биік шыңы осы деп есептеп, байлам жасаған. Бір ғажабы, ол бұл шыңның басына шықпақ түгіл, етегінде де болмаған. Оның тапқыр да дәл есебі бағаланған.Сондықтан осы полковниктің атын қойған. Сол полковниктің және шыңның атын айтыңдар. (Эверест)

30.Арнайы сұрақ. «Туған жер» жігіттер квартеті

40. Биология.

Ол біздің организміздегі  микробтармен күреседі. Оларды қаптап алып, өлтіреді.  Сен дем алатын оттегін бүкіл денеңе таратады.  Пайдалынылған газды  өкпеге жеткізеді, сосын сен оны деммен шығарасың. Егер сен жарақаттанып қалсаң, ол жараның бетің жабатын жабысқақ  ерекше бір зат өндіреді. Ол не? (қан)

40. Арнайы сұрақ.Видео

40. Орыс тілі

Просклонять слово Море (и.п. Море, р.п. Моря, д.п. Морю, в.п. Море, т.п. Морем, п.п. о море)

    IV асу – «Көкпар»

Берілген «рақаттанушылық» сөзінен көп сөз жасау. Әр сөзге он ұпай беріледі

Ең көп ұпай жинаған 2 катысушы қалады.

Собери слово (из букв слова ГОСУДАРСТВО учащиесядолжны собрать как можно больше слов). (Товар,год, суд, дар, сосуд, город) За каждый правильный ответ 1 балл

V асу- «Жорға».

 Әр топ бір минут арасында берілген сұрақтарға жауап берсе, әр жауапқа 10 ұпай жинайды.

1-ші ойыншыға қойылатын сұрақтар:

1.Қазақтың ұлттық музыкалық аспабы (домбыра)

2. «Дружба» сөзінің қазақшасы қалай? (достық)

3.Халқаралық тіл (ағылшын)

4. 49 жас неше мүшел (4)

       5. Ұлттық валюта қай жылы қабылданды? (1993ж)

6. Дом автомобиля(гараж)

      7.  “Қазақфильм” киностудиясынан шыққан тұңғыш фильм?(“Аманкелді”)

8.Бала дәрігері (педиатор)

9.Астана қаласының символы (Бәйтерек)

10.Комната для занятий в школе (класс)

11.Жаздан кейін не келеді? (күз)

12. Күрестің бір түрі. «Өзін-өзі қарусыз қорғау» дегенді білдіреді. Ол күрестің қай түрі? (самбо)

13.Бір жылда 12 не бар? (ай)

14.Наурыз көжеден ауыз тию қандай ұғымды білдіреді? (тоқшылық)

2-ші ойыншыға қойылатын сұрақтар:

1.4-ші мүшел неше жас? (49)

 2. Жүнді түрлі-түсті бояумен бояп,  тоқылған төсеніш (алаша)

3. Қостанай облысының бас қаласы (Қостанай)

4.Қазақтың ішекті аспабы (домбыра)

5.Жер серігі (Ай)

6. Что делает соловей?(поет, заливается)

7. Қазақ алфавитінде неше әріп бар? (42)

8.Отец твоего отца?(дедушка)

9.“Таяқ тастам жер” фразеологизмінің синонимі? (жақын)

10.Қазақ қыздарының ұзатылғанда киетін бас киім (сәукеле)

11. Үш арсыз (ұйқы, күлкі, тамақ)

12. Чем заканчиваются день и ночь? (Ь)

13.Сүйекті пайдаланып ойнайтын ойын (ақсүйек)

14.Ең үлкен жұмыртқа салатын құс қалай аталады? (Түйеқұс)

Келесі кезекті қазылар алқасы топтардың ең көп жинаған ұпай сандарын жариялайды. Ең көп ұпай жинаған топ арнайы дайындалған «көшбасшысы» жүлдегері дипломы тапсырылады. Екінші топқа  да диплом тапсырылады. Қазыларалқасы дайын болғанша жанкүйерлермен ойын ойнатылады.

Жанкүйерлерге сұрақ:

1.  Бала туғанда жасайтын той. (шілдехана)

2. «Тәуелсіз Қазақстан» сөз тіркесі қалай аударылады?

3. Қазіргі өмір талабына қойылатын үш тіл (қазақ, орыс, ағылщын)

4. Наурыз мерекесінің басты асы (наурыз көже)

5. Белый, а не снег, сладкий, а не мед? (сахар)    

 6. Еліміздегі ең биік тау шыңы? (хан тәңірі)

    7. Мақал: “Адам досымен,ағаш тамырымен.”(мықты)

     8. «Менің атым Қожа» шығармасының авторы? (Бердібек Соқпақбаев)

     9. Жылқы  пірі? (Қамбар ата)

    10. Четыре ноги, а ходить не может? (стол)

    11.«Тоғызқұмалақ» ненің атауы?(ойын)

   12. Если б не было его, не сказал бы ничего (язык)