Ахметова Айгерім Батырханқызы Ы. Алтынсарин атындағы №10 мектеп- лицейдің технология пәнінің мұғалімі Қызылорда қаласы
8 сынып
Сабақтың тақырыбы : «Тігін машинасын жұмысқа дайындау»
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тігін машинасын жұмысқа дайындауды,тігін машинасында дұрыс отыру тәсілдерін,тігін машинасының жоғарғы және төменгі бөліктеріне жіп өткізу ережелерін үйрету.
Сабақтың білімділік мақсаты: оқушыларға тігін машинасын сабақтауды үйрету.
Сабақтың дамытушылық мақсаты: оқушылардың тігін машинасымен жұмыс істеуге деген қызығушылықтарын оята отырып, жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру.
Сабақтың тәрбиелік мақсаты: оқушыларға тізу тігіс жүргізе білуге, жұмыс орнын таза ұстауға, мектеп мүлкін ұқыпты ұстауға, мектеп мүлкін ұқыпты сақтауға, ТҚЕ қатаң сақтауға тәрбиелеу. Сабақтың міндеттері:
1.Тақырыпты меңгерту.
2. Машинада жұмыс жасау.
3. ТҚЕ қайталау.
Көрнекі құралдар: Тігін машинасы,интерактивті тақта.
Сабақтың түрі: Аралас.
Сабақтың типі: Іскерлікті қалыптастыру.
Әдіс-тәсілдері: Түсіндірмелі,сұрақ-жауап,практикалық жұмысы.
Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру.
1. Сәлемдесу.
2. Бөлме тазалығын қадағалау.
3.Оқушыларды түгелдеу.
4.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
ІІ. Үй тапсырмасы.
Қайталау сұрақтары арқылы:
1. Тігін машинасының түрлерін атаңыз. (қол машина,аяқ машина,электрлі машина,арнайы машина)
2. Тігін машинасының жобасын ұсынған кім? (Леонардо да Винчи)
3. Мата недентұрады? (Талшықтан)
4. Матаныылғалды-жылуменөңдеудегеніміз не? ( Матаныүтіктеу)
5. Үтіктеукезіндененіескеруқажет? (Ереже)
6. Қолтігісініңтүрлерінатаңыз. (Көктеу,жөрмеу,көмкеру,тортігісі,кестетігістері)
7. Су бүріккіш пен дәке не үшінқажет? (Мата күйіпүтіктабанынажабысыпқалмауүшін)
8. Кестетігуүшінқандайеңбекқұралдарықажет? (Кергі,ине,жіп,мата,қайшы)
9. Исаак Зингер қайжылдарытігінмашинасынойлаптапты? (1850-1851 )
10. Ресейдіңқайқаласында Зингер зауытыашылды? (Подольск)
11. Еңбекқұралдарынатаңыз. (мата,ине,жіп,қайшы,желім,қағаз,тігінмашинасыт.б.)
12. Қолинеменжұмыскезіндегіескеретінережелер. (Жұмысбасындаинесанынсанау,қисықинеменжұмысжасамау,сынғанжағдайдамұғалімгетапсыру,жұмысаяғындамұғалімгесанаптапсыру.)
13. Инешаншымдегеніміз не? (Бұйымныңбөлшектерінтігу)
14. Тігімдегеніміз не? (Бірнешеретқайталанғанинешаншым)
15. Тігісдегеніміз не? (Бөлшектердіңбіріккенорны) 16.Тігін машинасында сақталатын ережелер.
ІІІ.Жаңасабақ.
Тігінмашинасындажұмысжасауданбұрын оны жұмысқаәзірлейді.Жоғарғыжәнетөменгіжіптердіөткізеді,тігістіңұзындықжүрісінфрикциялық винт арқылыреттепотырады.Егермахавикдөңгелектіайналдырғандаинеқозғалсаолжұмысістеугедайынболғаны.Босжүрістемахавикдөңгелекайналыпинеқозғалмайды.Жіптіинегемашинағадұрысөткізбесе машина дұрысжұрмейді.Төменгіжіптішөрнеккекигізеді,жіптіңтартылысынреттепотыруүшіншөрнектіңқабынқолданады.
Машинада дұрыс отыру тәсілдері:
1.Жұмыс орнына жарық сол жақтан немесе алдыңғы жақтан түсіп тұру қажет.
2.Отыратын орындық пен тігін машинасының ара қашықтығы 10-15 см болуы керек.
3.Құрал – жабдықтар арнайы қорапта тұруы керек.
4.Тігін машинасының айналатын бөлшектеріне жақындауға болмайды. 5.Орындықта тік отыру керек.
Тігін машинасының жоғарғы жібін өткізу ережесі.
1.Тігін машинасын жұмыс қалпына келтіріп инені жоғары көтеріп қоу.
2.Жіпті қорабымен арнайы шегеге кигізіп,қажетті тетеіктерден өткізу
3.Жіпті жоғары жіптің тартылуын реттейтін екі сақинаның арасынан компенсациялық серіппенің ілмегінен өткіз.
4.Жіпті ине тартқыштан өткізу.
5-6. Ілгектер арқылы өткізу.
7.Жіпті инеге сабақтау.
Тігін машинасының төменгі жібін өткізу ережесі.
1.Жібі оралған шөнекті қабына кигіз.
2.Жіпті шөрнек қабының жіпті тартып тұратын серіппесінің астынан өткіз. 3.Жіптің ұшын 10-15 см артық қалдыр.
4.Шөрікті тігін машинасының астыңғы құрылғысына орналастыр,сырт еткен дыбыс естілгенде шөріе дұрыс орналасқаны.
5.Ысырмалы қақпақшаны жауып,инені жоғары-төмен қозғап төменгі жіпті суырып шығару керек.Жоғарғы жіп пен төменгі жіптің ұшын тартып,табан астынан кері жібер.
ІV. Практикалық жұмыс.
1.Тігін машинасын сабақтап үйрену 2.Тігін машинасында оқушылар тігіс жүргізіп үйрену.
3.Мұғалім қадағалау, қатемен жұмыс жасау.
4.Тігістің сапасын тексеру.
V. Бекіту сұрақтары.
1.Тігін машинасында дұрыс отыру ережелері қандай?
2.Тігін машинасының жоғарғы жібін өткізу ережесі қандай?
3.Тігін машинасының төменгі жібін өткізу ережесі қандай?
VІ.сабақты қорытындылау.
1.Бүгінгі сабақ ұнады ма? Несімен ұнады? Несімен ұнамады? 2.Сабақ барысында сұраққа жауап берген оқушыларды бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма беру.
Тақырыпты мазмұндау.Тігін машинасында жоғаргы, төменгі жіптерді сабақтау жаттығулары.Тізу тігістерге жаттыгу жүмыстарын жүргізу.
