?о?амда?ы болып жат?ан бетб?рыстар, саяси к?з?арастар аясында?ы ?аза? еліні? тарихын шынайы т?р?ыда таныта біліп, салт-д?ст?ріне, рухани м?расына ?асиетпен ?арау ерекше ма?ыз?а ие болып отыр. Сондай ?ажеттіліктерді? бірі – халы?ты? ?ол?нері, оны? ішінде кесте тігу ?нері.
«?нерден ?уат алмаса тіршілікті? шыра?ы ?шеді» – деп М.О.?уезов айт?андай, ?сіп келе жат?ан ?рпа?ымыз?а ?з хал?ыны? ?нерін бойына сі?іріп ?сіру ?азіргі кездегі кезек к?ттірмейтін м?селе.
Қолданбалы өнердің түрлері көп. Солардың ішінде кесте тігу өнерін қолданудың тәрбиелік мәні үлкен. Кестені бисерлеп, жіппен өрнектеп, тоқып та тігуге болады. Осы өнер арқылы оқушыларды елін, халқын сүюге, өнерді құрметтеуге баулу мүмкіндігі зор.
Орындаған: Бесбай Назерке
Жетекшісі: Жумашева М.А .
Қарағайлы кенті
Кестеленіп тігілген ұлттық үлгідегі кимешек
Жасау тәсілі:
Кестені қатырма қағаз бетінде орындаймыз. Салынған суреттің
сызығының үстінен ине мен тесіктер тесіп, сол тесіктерден
өткізу арқылы өрнектер шығарамыз. Тесілген тесіктерді
суреттің екінші жағынан белгілеп алу керек. Мысалы: шеңберді
төртке бөлу, жоғарғыдан төмен қарай бірден шеңбердің
ортасына шейін белгілеу, екінші бөлікті төменнен жоғары
қарай белгілеу. Белгіленген сызықтар бойынша тігу.
/мысалы/ 1:1,2:2,3:3 сағат тілі бойынша өрнек салып тігу.
Бұрыштарды тігуде беткі жағында жіптер бір бұрышынан
екінші бұрышына қарай тартылады, ал теріс жағынан
бұрыштардың қабырғасында үзік сызықтармен көрінеді.
Ер кісілердің тақиялары.
Ерлерге арналған тақиялардың кестелісі де, кестесізі де болады.
« Ер қанаты - ат »
Жіппен бейнелеу. “ Изонить кестесі
Жіппен бейнелеу
“ Туған өлке”
Жапсырмалап тоқыма жіптерден орындалған жұмыс
Жіптердің қалдықтарынан жапсырмалап дайындалды
Кесте – қазақ халқының қолөнерінің ерекше түрі. Бізге жеткен жазба деректер мен археологиялық жаңалықтар кестенің қолданбалы өнер түрі ретінде ертеден келе жатқандығын дәлелдейді.
Қазақ әйелдері ертеден бүгінге дейін қолданып келе жатқан кесте түрлері: «баспа кесте», «біз кесте», «маржандау», «айқаспа» тігістерінің түрлерін қолданып келген.
Мен әр түрлі тігістерді қолданып келіп, ағылшын шеберлерінің жіппен бейнелеу әдісін қолдандым. Қатты кардон қағазға «Изонить» кестесі үлгісінде өрнектер салып түрлі-түсті жіптермен кестелеп тігуді ойладым.
\
Әркім өз қалауымен кесте тігу түрін таңдап алады. Жіңішке ине мен жібек жіпті, тоқыма жіптерді қолданып матаға немесе қатты қағазға бейнеленген суреттерді алдын ала тесілген тесіктерді пайдаланып тігуді бастаймыз. Бұл тігіс “ИЗОНИТЬ” кестесі деп аталады. Ұсақ жіптерден жапсырмалап орындау әдісін мен шығармашылық тың жұмысымның мақсаты етіп алып, жұмысымды бастап кеттім. Ол нәтежесіз болған жоқ. Өрнектеп тігу, жаңа жапсырмалап кестелеу технологиясын меңгеріп шықтым .
Таби ғатты әр түрлі ұсақ жіптердің қалдықтарынан жапсырмалап отырып дайындау жолдарын өз шығармашылығыма кіргіздім. Ол тың жұмыс , орындау әдістеріде ұқыптылықты, шыдамдылықты қажет етеді. Салынған суретке пва желімін жағып отырып, ұсақтап қиылған жіптерді сеуіп отыру арқылы, тіс шұқығышты көмекке ала отырып тегістейміз, түс үйлесімдіктерін қадағалаймыз.
Кесте өнерінде жапсырмалап орындау әдісі қиын, әрі қызықты . Мен жұмысымды әрі қарай жалғастырамын. Туған өлкемнің әсем табиғатын кесте өнері арқылы бейнелегім келеді.
- Тот басқан инемен жұмыс жасауға болмайды;
- Инені аузына салма;
-Бисер шашылып кетпес үшін оларды бөлек жайпақ ыдыстарда немесе қорапшаларда ұстаған жөн.
Кестеші қыз
Маржандаптігу
кестелер
Бисерлеп кестелеу
Жау h ар жәдігерлер
“ Шебер қолдар” үйірмесінің мүшелері
“ Изонит” кестесі үлгісінде лентамен жұмыс істеуде
