Ертегілер еліне саяхат» Алтын са?а» ?нер сайысы

№ 136 Т.Жүргенов атындағы мектеп – лицейі

Тақырыбы : Ертегілер еліне саяхат» Алтын сақа» өнер сайысы

( 5 – сыныптар арасында )

Орындаған: Сұлтанмахмұтова Қарлығаш

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Қызылорда 2016 ж.

Тақырыбы : Ертегілер еліне саяхат» Алтын сақа өнер сайысы

( 5 - сыныптар арасында)

Мақсаты : Оқушыларды көркем әдебиетті оқуға ынталандыру , ой –өрісін кеңейту , сөйлеу тілін байыту , тіл мәдениетіне көңілдерін аударту , салт – дәстүрін , әдет- ғұрпын құрметтеп , қастерлеуге тәрбиелеу.

Әдісі : сұрақ - жауап

Көрнекілігі: Оқушылардың таным деңгейін анықтауға бағытталған тапсырмалар арба , асықтар , қоржын , конверт.

Барысы:

Мұғалім :

Армысыздар , құрметті ұстаздар мен ойыншылар , көрермендер !

Оқу – білім жанған шырақ ойласақ,

Үйренерсің , іздеп көрсең- қалмасаң ,

Қу өнерді, бу беліңді жігер сал,

Пайда аларсың , қаужанарсың таймасаң , - деп Ж.Аймауытов атамыз айтқандай бүгін оқушылар арасында өткізгелі отырған «Аяз би «шыншыл ертегісі бойынша « Алтын сақа өнер сайысын ашуға рұқсат етіңіздер!

Тарихи аңыздарға қарағанда Аяз би Арал теңізі жағасында өмір сүрген. Оның тарихи адам екендігін Арал теңізінен 200 шақырымдай жерде табылған « Аяз « қаласының орны да дәлелдейді. Аңыздар бойынша Аяз әуелі ханға уәзір , кейін өзі хан болып , ел басқарған.

Аяз биге қатысты аңызда аталатын « Барсакелмес» жер Арал теңізінде орналасқан.

Мұғалім :

Берілген әріптерден бас талатын сөздер айтуымыз қажет. Бұл бізге алдын ала ой қозғау , шабыт берер сөз десекте болады.

1 2 3 4 5 6 7 8

С Ә Т Т І Л І К

1. Сыйластық , сенімділік , сөзшеңдік.

2. Әдептілік .

3. Тапқырлық , тәкәпарлық.

4. Төзімділік , табандылық.

5. Ізеттілік.

6. Лайық.

7. Іскерлік

. 8. Күштілік, көрегенділік, кеңпейілділік, т.б.

Деректемені тыңдап болсақ , ойнымызға көшейік!

« Алтын сақа « өнер сайысы 6 бөлімнен тұрады.

1. Табалдырық

2. Әудемжер.

3. Қозыкөш.

4. Беласар.

5. Жолайрық.

6. Алтын көмбе.

Табалдырық сәтінде көрермендерге сұрақтар қойылады. Осы көрермендердің арасынан суырылып шыққан оқушылар мына күймелерге жайғасады.

1 – сұрақ: Ертеде кім деген хан болыпты ?

Жауабы : Мадан хан .

2 – сұрақ : Хан уәзірлеріне қандай тапсырма беріпті ?

Жауабы : Адамның жаманын, шөптің жаманын , құстың жаманын тауып кел депті.

3 – сұрақ : Хан оларды табуға қанша уақыт берді ?

Жауабы . 11 ай.

4 – сұрақ : Тастың ішінде қандай неше құрт бар ?

Жауабы : Көз тиіп түскен екі қарабас құрт бар .

5 – сұрақ : Уәлидің қызы кім ?

Жауабы : Меңді.

6 -сұрақ : Қыздың жасы нешеде ?

Жауабы : 35 – те.

7 - сұрақ : Хан жаманды қайда жұмсады ?

Жауабы : Барсакелмеске .

8 - сұрақ : Жаман не үшін « Аяз би» деп атады?

Сұраққа жауап берген әрбір оқушы күймеден орын алады да , өзін - өзі таныстырады.

Мұғалім :

Өздеріңіз куә болғандай араларыңыздан төрт ойыншы «Табалдырық « сәтінен өтіп , «Күш білімде» демекші білімдерін ортаға салып, « Әудемжерге « көшеді.

« Әудемжер « сәтінің шарты : өздеріңе берілген 4 асықты үстел үстіне иіріп , кімнің асығы алшысынан түссе , бірінші болып сұраққа жауап береді., ал егер де тәйке түссе екінші , бүк түссе үшінші , шік түссе төртінші болып жауап береді.

« Ақыл азбайды, білім тозбайды», - дегендей күштеріңізді білімге салып , сұрақтарға нақты жауап беруге тырысыңыздар !

Менің қолымдағы мына әр түрлі конверттің біреуін таңдайсын. Конвертің сары болса , сары түсті асықты, қызыл болса , қызыл түсті болса , қызыл түсті асықты , жасыл болса , жасыл түсті асықты ,көк болса , көк түсті асықты таңдайсын.

( таңдайтын асығы алшысынан түскен оқушы)

1 - сұрақ : Ханның неше уәзірі болыпты ? Оларға мінездеме бер ?

Жауабы : 40 уәзірі

Екінші болып асығы тәйкесінен түскен ойыншы қалған 3 конверттің біреуін таңдайды.

2 - сұрақ : Хан Жаманға қандай тағам бергізді ?

Жауабы : Көже мен нан.

Үшінші болып бүк түскен ойыншы конвертті таңдайды ?

3 - сұрақ : Жаманның жасы нешеде ? Ол қандай адам ?

Жауабы : 50 - де .

Төртінші болып асығы шік түскен ойыншы соңғы конверттің сұрағына жауап береді.

4 - сұрақ : Жаман тұлпардың неге шатыс екенін айтты ? Дәлелде не деді ? ( кітап бойынша )

Жауабы: Сиыр.

« Артық ғылым – кітапта,

Ерінбей оқып көруге «, - деп Абай атамыз айтып кеткендей , ерінбей оқып , білімдеріңді ортаға салып өттіңдер. Келесі сәтке көшу ойынымыздың шарты бойынша 3 ойыншы қалу керек.

« Әудемжер « сәтінде 4 ойыншы дұрыс жауап берсе , 4 – нің асықтарын иіреміз. Төртеуінің бағын асықтар шешеді. Қайсысының асығы шік түссе , сол ойынмен қоштасады. Шыққан ойыншыға ойынның атынан естелік ретінде сыйлық беріледі.

»Білгенге : білім - байлық, бағасы артық .

Салмағы сан жетпейтін қорғасындай» дей отырып , »Қозыкөш» сәтіне көшеді.

1 - сұрақ : Қандай тастың қасиеті неше жылдан соң бітеді , оны қалай білді ?

Жауабы : Гауһар тас екі жылдан соң бітеді .

2 - сұрақ: Ханның шешесі неше жаста ?

Жауабы : 80 жаста .

3 – сұрақ: Байлығы мен елдігі ханға пара - пар кім ?

Жауабы :Уәли.

Үш ойыншы да дұрыс жауар берсе, асықтарын иіріп , кімнің асығы шік түссе , сол ойыншы ойыннан шығады.

Келесі сәтке көшу үшін ойынның шарты бойынша екі ойыншы қалу керек .

Оқыса білім бұлағы,

Оқыса елдің ұланы,

Тірілтіп елге жан бітіп,

Елі үшін жұмақ қылады, - деп,

келесі сәт» Беласарға» көшеміз.

1 – сұрақ : Қырық уәзір Жаманды неше күншілік жолға шығарып салды ондағы ханның мақсаты не ?

Жауабы : 3 күн.

2 – сұрақ : Жаманның жақсы мен жаманды айыра білуі ?

Жауабы: Ақылды , мейірімді , әділдігімен,

парасаттылығымен , тапқырлығымен елге танылған.

Осымен « Беласар « сәті аяқталды.

Беласар сәтінде екеуі де, ойынның шарты бойынша асықты иіреміз.

Асығы шік түскен оқушы ойыншы ойынмен қоштасады. Қарсыласының жинаған асығын жеңімпазының қоржынына саламыз.

Соңында қалған ойыншы қоржынын арқалап « Жолайырыққа « көшеді.

Мұғалім : Сен « Жолайырыққа « жеттің , енді соңғы « Алтын көмбе « сәтіне келдік. Ойыншы келіседі.

Мұғалім: « Жер үстінде адам өмір өткізер,

Бар нәрсеге білім қолды жеткізер», - деп ойын әрі қарай жалғастырылады.

« Алтын көмбе» сұрақтары :

Берілген мақал – мәтелдерді жоспардың тарауларына сәйкестендіру.

1. Ащы мен тұщыны татқан білер , алыс пен жақынды жортқан білер .

Жаманның жақсы мен жаманды айыра білуі . ( 2- тарау)

2. Ақыл - ердің қорғаны .

Жаманды Ханның уәзірі етіп алуы. ( 3 – тарау)

3.Кедейлігіне қарама, кісілігіне қара.

Меңдінің Жаманды таңдауы. ( 4 - тарау )

Мұғалім : 1.» Аяз би әліңді біл , құмырсқа жолыңды біл « неліктен айтқан деп ойлайсыңдар !

2. Осы ертегі біз үшін несімен құнды ? деген сұрақтар қойылады .

Қорытынды : Бұл ертегі бізді осы күнде ақылды , мейірімді , парасатты , сөз қадірін түсінуге тәрбиелейді .

Қазіргі нарық заманында осындай тәрбие беретін шығармаларды көптеп оқуымыз керек . Өйткені ақпараттық технология дамыған сайын олар біздің рухани қажеттілігімізді өтей алмайды .

Сайыс қорытындысы бойынша оқушыларды марапаттау үшін сөз кезегі

мектеп - лицей директорының орынбасары Шектібаева Жұпар апайға сөз беріледі.